ویژگی ها و علایم نوزاد سالم در بیمارستان

یک نوزاد سالم باید ویژگی‌ها و علایم زیر را دارا باشد:

1. دوران بارداری و زایمان آن طبیعی باشد.
2. نوزاد در زمان معین به دنیا بیاید.
3. نیازی به احیاء بعد از تولد نداشته باشد (نمره آپگار دقیقه اول ۷ و یا بیشتر از آن باشد.)
4. وزن نوزاد بین ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ گرم باشد.
5. وزن تولد بین صدک ۱۰ تا ۹۰ قرارگیرد.
6. تحلیل و آسیب نسج نرم نداشته باشد.
7.  در آزمایشات فیزیکی هیچگونه ناهنجاری‌های مادرزادی و یا علایم بالینی غیرطبیعی دیده نشود.
8. نوزاد به خوبی و کامل تغذیه شود.
9. هیچگونه مشکلی در طول زمان زایمان برای نوزاد به وجودنیاید و دیده نشود.

نوزادان طبیعی و سالم در معرض خطرات کمتری در زمان نوزادی قراردارند. در نتیجه تنها به مراقبت‌های اولیه نیازمندند. حدود ۸۰% نوزادان سالم متولد می‌شوند.

این مراقبتها باید بلافاصله بعد از تولد برای نوزاد در نظر گرفته شود:

1. نوزاد با یک حوله گرم و تمیز خشک شود. سپس با یک حوله خشک دیگر پوشانده شود. این عمل از هایپرترمیا که به دلیل خشک نکردن بعد از زایمان به وجود می‌آید؛ جلوگیری می‌کند. خشک‌کردن نوزاد همچنین باعث تحریک نوزاد برای گریه کردن می‌شود.
2. نمره آپگار را در دقیقه اول تعیین می‌کنند. امروزه حتی آپگار را هم نمی‌گیرند و فقط برای تعیین سلامتی از بررسی رگ تنفس و قلب استفاده می‌کنند. (نوزاد سالم نمره اپگارش ۷ یا بالاتر از آن است.) در نتیجه به هیچگونه احیایی نیازندارد. اگر نوزاد ترشحات بسیاری داشته باشد؛ برای چند دقیقه او را به پهلو بخوابانید.
3. در ابتدا برای تعیین ناهنجاری‌های عمده‌ی مادرزادی و یا مشاهده‌ی مشکلات بالینی و اندازه نوزاد باید معاینه بالینی کوتاه و مختصری انجام داده شود. این معاینه فیزیکی معمولا در اولین دقایق بعد از تولد انجام می‌شوند. توجه داشته باشیم؛ پرستاران و پزشکانی که از زایمان را انجام می‌دهند باید از دستکش استفاده کنند.

بندناف بالافاصله بعد از تولد توسط پنس جراحی بسته می‌شود. هرچند، این عمل به نوزاد اجازه‌ی بهتر گریه کردن چند دقیقه قبل از بستن بندناف را می‌دهد. با این عمل اجازه می‌دهد؛ خون از جفت به نوزاد برسد. این خون اضافه برای جلوگیری از کم خونی در یک سال اینده کمک می‌کند. بندناف باید ۳ تا ۴ سانتیمتر از شکم نوزاد بسته شود. بعد از خشک‌کردن و معاینه فیزیکی نوزاد فورا پنس جراحی می‌تواند با یک گیره بندناف استریل تعویض شود.

بیشتر بدانیم: مراقبت گام به گام از بندناف نوزاد

دیدن و در اغوش نگه داشتن نوزاد در اولین فرصت ممکن بعد از تولد برای مادر یک نیاز اساسی است. اگر نوزاد سالم و طبیعی بود؛ می‌تواند بعد از تعیین سلامت نوزاد یا نمره آپگار در اولین دقایق و انجام اولین معاینات بالینی در آغوش مادر قرارگیرد. بعد از زایمان مادر و نوزاد هر دو در یک موقعیت آگاهانه و هوشیار قراردارند. چشم‌های نوزاد معمولا باز واطراف را نگاه می‌کنند. مادر معمولا نوزاد را به گونه‌ای در آغوش بگیرد که بتواند صورتش را نگاه کند. او با نوزادش صحبت خواهدکرد و صورت و دستانش را لمس خواهدکرد. اولین تماس بین مادر و نوزادش موقعیت مهمی در علاقمندی و به وجودآمدن مهرمادری است. علاقمندی و مهرمادری احساسات را بین مادر و فرزند گسترش می‌دهد و در آینده باعث به وجودآمدن روابط فرزند و والدینی بهتری خواهدشد. در اولین زمان ممکن، وجود پدر بعد از زایمان بسیار مهم است و می‌تواند قسمتی از این مرحله گسترش علایق باشد.

بهتر است بلافاصله بعد از خشک‌کردن و معاینه فیزیکی یا تعیین نمره آپگار، مادر نوزاد را در اغوش گیرد زیرا:

1. مطالعات نشان داده است؛ زودتر قرارگیری نوزاد در آغوش مادر و شیرخوردن بزرگترین شانس برای مادر جهت شیردهی موفق خواهدبود.
2. تحریکات نوک پستان که توسط مکیدن به وجود می‌آیند ممکن است سبب تسریع مرحله سوم زایمان یا زایمان جفت شود چون آکسی‌توسین ترشح ممی‌شود.
3. به مادر اطمینان سالم بودن فرزندش را می‌دهد.

 بعضی از زنان تنها خواهان در آغوش‌گرفتن فرزندشان و نگاه کردن به او هستند و تمایلی به شیردادن فرزندشان بعد از زایمان ندارند. تمایلاتشان باید مورد احترام قرارگیرد. مادران زمانی که فرزندشان را در آغوش می‌گیرند باید برای مراقبت مادرانه اغوشی مورد تشویق قرارگیرند. و مادران جهت شیردهی تشویق و ترغیب شوند.

اولین بار که والدین فرزند نورسیده‌شان را داشتند، باید تعیین رسمی توسط مادر و پرسنل انجام داده شود. برچسبی با نام مادر و شماره پوشه هر دو با جنسیت نوزاد، تاریخ و زمان تولد همه این مشخصات روی مچ پا یا قوزک پای نوزاد چسبانده شوند. دوقلوها باید با دو گروه به اسم A,B مشخص شوند. اگر مادر نوزادش را ندیده باشد؛ هویت‌گذاری نکنید.

در پاسخ به این سوال که آیا باید به همه ی نوزادان ویتامین K داد؟ باید بگوییم؛ بله. به صورت یک نیاز اساسی بعد از زایمان باید به همه نوزادان به مقدار ۱mg ویتامین K از طریق عضله و یا ۲ mg خوراکی داده شود. هرگز تزریق را از باسن که باعث آسیب عصبی و یا آسیب عروق می‌شود انجام ندهید. ویتامین K باعث جلوگیری از بیماری‌های خونریزی دهنده در نوزادان خواهدشد. دقت داشته باشید نباید به نوزاد آکسی توسین مادر داده شود. برای جلوگیری از این اشتباه بعضی از بیمارستان‌ها ویتامین K در زمان پرستاری و یا اتاق پس از تولد به نوزاد می‌دهند نه در بخش زایمان. هرگز از ویتامین K خوراکی به باور تاثیر بیشتر استفاده نکنید.

خواندن این مقاله مفید است: مهمترین اطلاعات در مورد سلامت نوزادان

منبع:

مرکز تحقیقات نوزادان دانشگاه علوم پزشکی مشهد  

جهت دانلود اسلاید (پاورپوینت) آموزشی نوزاد سالم اینجا کلیک کنید.