اصول ایمنی و استفاده از وسایل حفاظت فردی در بیمارستان

عفونت یک خطر جدي برای کارکنان بخش های بالینی مراقبتی بیمارستان است؛ چرا كه در تماس مداوم با خون و مایعات بدن بیمارانی می باشند که گاهاً ممکن است مبتلا به هپاتیت و ایدز يا بسياري از بيماري هاي قابل انتقال ديگر باشند. از طرفی چون بررسي تشخیصی تمام بيماران از كليه جهات عملاً امكان پذير نمي باشد، ترشحات همه بيماران بالقوه آلوده تلقي شده و رعايت اصول احتياطات استاندارد در مواجهه با كليه بيماران و استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی بسیار ضروری است.

برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله «تزریقات ایمن» را مطالعه کنید.

تجهیزات حفاظت فردی، از یک فرد در مقابل مواجهه با عامل عفونی حفاظت می کند. استفاده صحيح از وسايل حفاظت فردي منجر به پیشگیری از انتقال بیماری و عفونت بین بیماران، پرستاران و کارکنان مراقبتی بیمارستان می گردد.

بروز و انتشار عفونت، خطری جدی هم برای کارکنان مراقبتی و پرستاری، و هم بیماران است. تخمین زده می شود از هر 10 بیمار 1 نفر دچار عفونت بیمارستانی می شود. هدف از اجرای احتیاطات استاندارد عبارتند از:

• پیشگیری از انتقال عفونت از کارکنان به بیمار
• پیشگیری از انتقال عفونت از بیمار به بیمار توسط کارکنان
• پیشگیری از انتقال عفونت از بیمار به کارکنان

موارد لازم جهت اجرای اصول احتیاطات استاندارد در بیمارستان ها:

• خون
• همه مايعات و ترشحات بدن
• پوست آسيب ديده
• غشاهاي مخاطي

بر اساس این احتیاطات، کلیه مایعات بدن، خون، مواد دفعی، ترشحات، پوست آسیب دیده، غشاهای مخاطی بیماران آلوده، عامل عفونی محسوب می گردد.

در اينجا به معرفي وسايل حفاظت فردي، ضرورت استفاده از اين وسايل و چگونگي استفاده از آنها مي پردازيم :

• دستكش
• ماسك
• عينك
• گان
• محافظ چشم، بيني، دهان

• در صورتیکه تماس با خون و مایعات وجود ندارد و احتمال آن نیز نمی باشد، نیازی به پوشیدن لوازم حفاظت فردی نمی باشد (LOW RISK)
• در صورتیکه تماس با خون و مایعات بدن وجود دارد ولی احتمال پاشیدن خون و مایعات وجود ندارد، پوشیدن دستکش یکبار مصرف كافي است (MEDIUM RISK)
• در صورتیکه هم تماس با خون و مایعات بدن بیمار وجود دارد و هم احتمال پاشیدن خون و ترشحات وجود دارد، پوشیدن دستکش، ماسک، عینک و گان ضرورت دارد (HIGH RISK)

برای همه فعالیت هایی که احتمال مواجهه با موارد زير وجود دارد پوشيدن دستكش ضرورت دارد:

• خون
• ترشحات و مواد دفعي بيمار
• غشاهاي مخاطي
• وسايل نوك تيز
• وسايل آلوده
• پوست ناسالم

• استفاده از دستکش استریل در صورت تماس با بافت و زخم در بیماران
• پوشیدن دستکش بلافاصله پیش از تماس با بیمار و خروج آنها هر چه سریعتر بعد از اتمام کار با همان بیمار
• دستکش ها باید سایز مناسب و کیفیت خوب داشته باشند و هرگز استفاده مجدد نشوند.
• تعویض دستکش از بیماري به بیمار دیگر و تعویض دستکش بعد از هر فعالیت برای همان بیمار
• کار از منطقه تمیز به کثیف
• عدم تماس با صورت یا فیکس کردن لوازم حفاظت فردی با دستکش های آلوده شده
• عدم تماس با سطوح محیطی به جز در مواقع لازم در طول مراقبت از بیمار
• تعویض دستکش در طول استفاده در صورت پارگی و  هنگام داشتن آلودگی زیاد (حتی در طول استفاده برای همان بیمار)
• هرگز دستکش را نشوييد و يا دوباره استفاده نكنيد.

• هنگامی که خطر مواجهه و پاشیدن خون، مایعات و ترشحات و مواد دفعی بیمار وجود دارد.
• هنگام کار گذاری کاتتر عروق مرکزی و تزریقات داخل فضای اپیدورال

محافظ صورت بايد برای هر پرسنل به طور جداگانه موجود باشد. در صوریکه محافظ چشمی (شیلد یا عینک محافظ) برای تک تک کارکنان موجود نیست، باید از آلودگی زدایی و تمیز کردن آن بلافاصله بعد از استفاده مطمئن شوید و قبل از هر بار استفاده توسط کارکنان نيز باید تمیز و ضد عفونی گردد.

• قبل از ترك محيط، گان بايد درآورده شود ودست ها با الكل، راب (مالش) شود.
• از گان حتي براي تماس هاي مكرر با يك بيمار استفاده مجدد نشود .
• گان ها بايد یکبار مصرف، بلند و ضد آب باشند و در صورت آلودگي و خيس شدن تعويض شوند.

• لوازم حفاظت فردی را قبل از تماس با بیمار و قبل از وارد شدن به اتاق وی بپوشید.
• لوازم را درست استفاده کنید (آلودگی را پخش نکنید)
• به طور صحیح لوازم حفاظت فردی را خارج کرده و دور بیندازید.
• دست ها را بلافاصله بعد از خارج كردن لوازم حفاظت فردي بشوييد.

1. گان
2. ماسك
3. محافظ چشم وصورت
4. دستكش

1. دستكش
2. محافظ چشم يا صورت
3. كلاه
4. گان
5. ماسك

• گره های گان را باز کنید و سپس از روی گردن و شانه دور کنید و سپس گان را به سمت داخل (به صورتي كه آلودگي ها به سمت داخل باشد، آن را تا كرده و دور بيندازيد) در مورد ماسک، ابتدا گره انتهایی و سپس گره بالایی را باز کرده و سپس ماسک را دور اندازید.
• دستکش را از لبه خارجی آن که در نزدیکی مچ است گرفته و سپس از روی دست دور کنید و به سمت بیرون خارج کرده و در دست مخالف که دارای دستکش است نگه داريد. سر یک انگشت را کمی به داخل دستکش فرو برده و سپس دستکش را از دست خارج کنید؛ به طوریکه دستکش دست مخالف داخل آن فرو برود (در واقع یک کیسه تولید می شود).
• با استفاده از دست (بدون دستکش) ابتدا عینک محافظ و سپس كلاه را از کنار سر و یا گوش گرفته و از روی صورت دور کنید.

تهیه مطلب از خانم نيكفر (سوپروایزر كنترل عفونت)