چک لیست کنترل اقدامات پرستار در ترانسفوزیون فرآورده های خون
این چک لیست مراقبتی جهت کنترل مجموعه اقدامات و مراقبت‌های پرستاری در هنگام اجرای فرآیند ترانسفوزیون خون و فرآورده‌های خونی به بیمار است و از منابع آموزشی مرتبط تهیه شده است. ارزیابان، پرستاران و مدیران خدمات پرستاری با توجه به این چک لیست می‌توانند تمام نکات لازم در خصوص توجهات پرستاری در هنگام ترانسفوزیون را در نظرگرفته و بکار ببندند.
مراحل موردارزیابی در هنگام انجام ترانسفوزیون فرآورده های خون
- دستور پزشک را به دقت کنترل می‌کند. نوع فرآورده، میزان، گروه خون و RH، مدت زمان تزریق راکنترل می‌کند.
- فرم درخواست خون و فرآورده‌های خونی توسط پزشک و پرستار بطور کامل تکمیل می‌شود و در صورت نیاز اورژانسی به خون و فرآورده‌های خونی، فرم مربوطه نیز تکمیل می‌گردد.
- دلایل انجام کار و مراحل آن را برای بیمار یا همراه بیمار توضیح می‌دهد.
- هرگونه واکنش قبلی نسبت به تزریق خون را از بیمار یا همراه بیمار سئوال می‌کند.
- وسایل موردنیاز جهت تزریق خون (آنژیوکت با سایز مناسب، ست تزریق خون یا میکروست تزریق خون، داروهای مورد نیاز ( آنتی هیستامین، هیدروکورتیزون و داروهای اورژانس) محلول نرمال سالین، کپسول اکسیژن، دستگاه ساکشن) را آماده می‌کند.
- فرم رضایت‌نامه تزریق خون را توسط بیمار یا همراه وی به امضاء می‌رساند.
- درخواست خون ثبت شده در پرونده بیمار توسط پزشک را با مشخصات کیسه خون، فرم درخواست خون و فرآورده‌های خونی و فرم تکمیل شده بانک خون از نظر نوع فرآورده، گروه خون، RH بیمار، شماره ویژه اهدایی و تاریخ انقضاء مطابقت و بررسی می‌کند.
- کیسه خون را از نظر وجود لخته، حباب، همولیز، تغییر رنگ (بنفش-ارغوانی) یا هرگونه موارد غیرطبیعی در کیسه خون بررسی و درصورت اشکال به بانک خون برمی گرداند.
- در صورت نیاز به گرم‌کردن خون از گرمکن مخصوص استفاده کرده و از روش‌هایی چون گذاشتن کیسه خون روی فن کوئل و …. استفاده نمی‌کند.
- دست‌های خود را می‌شوید؛ دستکش می‌پوشد و کلیه وسایل لازم را بر بالین بیمار می‌برد.
- مجدداً مشخصات کیسه خون را با فرم درخواست خون و فرآورده‌های خونی و فرم تکمیل شده بانک خون آزمایشگاه از نظر نوع فرآورده، گروه خون، RH بیمار، شماره ویژه اهدایی، تاریخ انقضاء توسط خود پرستار مسئول بیمار و پرستار همکار کنترل کرده و فرم نظارت بر تزریق خون توسط هر دو پرستار امضاء می‌شود.
- طبق استاندارد یک خط وریدی مناسب و مطمئن از بیمار می‌گیرد.
- در صورت تزریق نرمال سالین همراه با خون به طور همزمان از یک ورید از ست تزریق خون Y شکل استفاده می‌کند.
- میکروست خون را به کیسه خون وصل می‌کند، به پایه سرم آویزان می‌کند و میکروست خون را هواگیری می‌کند
- حداکثر فاصله زمانی بین تحویل گرفتن کیسه خون کامل و گلبول قرمز از بانک خون تا تزریق (۳۰ دقیقه) را رعایت می‌کند.
- قبل از شروع تزریق خون علائم حیاتی بیمار را چک کرده و به پالس اکسی متری مداوم وصل می‌کند. علائم حیاتی دقیقه ۱۵، ۳۰، ۶۰، ۱۲۰، ۱۸۰ و پایان تزریق خون شامل BP-RR-PR-T را چک و در برگه علائم حیاتی و فرم نظارت بر تزریق خون (هموویژیلانس) ثبت می‌نماید.
- جریان خون را در ابتدا به آرامی شروع و برقرار می‌کند.
- به مدت ۵ تا ۱۵ دقیقه اول تزریق کنار بیمار مانده و به دقت وی را از نظر علایم حساسیت کنترل می‌کند.
- به عوارض تاخیری و واکنش‌های حاد احتمالی ترانسفوزیون خون توجه کرده و طبق برنامه اجرای نظام هموویژیلانس عمل می‌نماید. (توقف تزریق، گزارش فوری و …)
- در صورت عدم واکنش نسبت به خون، سرعت تزریق را به تدریج افزایش می‌دهد.
- بعد از اتمام پروسیجر، برچسب شماره کیسه خون را در قسمت ثبت گزارش پرستاری الصاق می‌نماید.
- زمان شروع و اتمام، مقدار و نوع فرآورده، شماره کیسه خون، هرگونه میزان سرم تزریقی، داروی تزریقی همراه خون، وجود واکنش حساسیتی و مداخلات پزشکی و پرستاری در پرونده بیمار در قسمت گزارش پرستاری ثبت می‌نماید.
- کیسه خون مصرف شده در صورت ایجاد عارضه را جمع آوری و طبق مقررات بیمارستان به بانک خون برمی‌گرداند.
توجه:
- هیچ نوع دارو نباید به کیسه فرآورده‌های خونی یا ست تزریق خون اضافه گردد (چه قبل از تزریق و چه در زمان دریافت خون).
- در صورت نیاز مسیر رگ را با نرمال سالین شستشو، سپس دارو را تزریق نموده و مجددا مسیر را با نرمال سالین شستشو داده و ست خون وصل می‌شود.
- محلول رینگر بدلیل داشتن کلسیم می‌تواند؛ با سیترات موجود در کیسه خون ایجاد لخته کند.
- محلول‌های دکستروز باعث لیز گلبول‌های قرمز می‌شوند.
- چنانچه هر کلوئید یا کریستالوئیدی برای بیمار لازم باشد باید از یک رگ جداگانه تزریق گردد.
- تنها مایع وریدی مجاز جهت تزریق در حین ترانسفوزیون خون، نرمال سالین ۰/۹% است.
- تمامی فرآورده‌های خون باید توسط یک ست تزریق خون که شامل فیلتر ۲۶۰-۱۷۰ میکرونی است؛ تزریق شود و تنها یک ست تزریق خون به هر کیسه وصل گردد.
- خون باید حداکثر ظرف مدت ۴–۳ ساعت تزریق شود.
مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید
این سایت، با هدف ارتقای دانش پرستاران، معرفی توانمندی های آنها و نیز دسترسی آزاد عموم بویژه دانشجویان و شاغلین حرفه پرستاری و پیراپرستاری به مطالب روز و مورد نیاز علمی، راه اندازی شده است.
