شنبه 12 فروردین 1402
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • اخبار پرستاری
  • ارسال مقاله

هیچ محصولی در سبد خرید نیست.

  • ورود
  • ثبت‌نام
سایت پرستاران توانمند ایران
تبلیغات ایران نرس
  • خانه
  • پرستاری
  • پژوهش و پرستاری
    • مقالات پژوهشی
    • معرفی کتاب
    • معرفی لینکهای پژوهشی
  • پیراپرستاری
  • دانستنی ها
    • پرستاری
    • سلامت
    • بیماری ها
    • داروها
  • خدمات پرستاری
    • پرستاری در منزل
    • مشاوره پرستاری
  • فروشگاه
نتیجه‌ای وجود ندارد
مشاهده تمام نتایج
سایت پرستاران توانمند ایران
نتیجه‌ای وجود ندارد
مشاهده تمام نتایج
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • اخبار پرستاری
  • ارسال مقاله

یبوست

21 مهر 1394
در بیماری ها, پرستاری, پرستاری داخلی, پرستاری سالمندی, پیراپرستاری, تغذیه, دانستنی ها
مدت زمان مطالعه: 8 دقیقه
A A
0
یبوست و درمان آن
9.2k
بازدید

این مقاله جهت آموزش به بیمار تهیه شده است. یبوست یعنی اجابت مزاج کمتر از سه بار درهفته. درهنگام یبوست، مدفوع خشک شده ودفع آن سخت می‌شود. بعضی ازمردم فکر می‌کنند؛ که اگر روزی یکبار دفع نداشته باشند به یبوست دچار شده اند. اما دفع طبیعی مدفوع ممکن است ۳بار در روز یا ۳بار درهفته باشد و این به شخص بستگی دارد.

یبوست یک نشانه است نه بیماری. تقریبا هرکس درزندگی خود یکبار یبوست را تجربه می‌کند. بیشتر یبوست‌ها موقتی بوده وجدی نمی‌باشند. از نظر تعریف کلینیکی یبوست شامل دو نشانه از نشانه‌های زیر برای حداقل ۱۲ هفته می‌باشد. (پی درپی و متوالی بودن ضروری نیست.)

  • احساس فشار در هنگام اجابت مزاج
  • مدفوع سفت و سنگین
  • احساس دفع ناقص
  • احساس گرفتگی و انسداد مقعد
  • دفع مدفوع کمتر از سه بار درهفته
میوه های یبوست اور

دلایل یبوست

با عبورغذا از روده بزرگ، آب آن جذب شده ومواد زائد (مدفوع) تشکیل  می‌شود. انقباض ماهیچه‌های روده بزرگ ، مدفوع را به سمت مقعد هل می‌دهد. یبوست وقتی اتفاق می‌افتد که روده بزرگ بیش از معمول آب جذب کند و یا ماهیچه‌های آن به آرامی منقبض شده یا تنبل شوند. در این صورت مدفوع بسیار کند از روده بزرگ عبورمی‌کند و در نتیجه سخت و خشک می‌شود.

عوامل شایع ایجاد یبوست عبارتند از :

  1. نبود فیبرکافی (میوه، سبزی، غلات) دررژیم غذایی، مصرف زیاد چربی و غذاهای آماده (fast food)، مصرف زیاد غذاهای نرم و مایع بدلیل کهولت سن.
  2. نادیده گرفتن انقباضات مربوط به دفع (بدلیل عدم تمایل به استفاده از سرویس‌های بهداشتی بیرون از منزل، احساس استرس و یا گرفتاری زیاد و…)
  3. عدم مصرف کافی آب و مایعات: مایعات و غذاهای روان، حجم مدفوع را زیاد کرده و سبب دفع آسانتر می‌گردند.
  4. فقدان فعالیت فیزیکی (مخصوصا درسالمندان)
  5. داروها
  6. سندرم روده تحریک‌پذیر
  7. تغییرات در زندگی روزمره مانند حاملگی، کهولت سن و سفر
  8. استفاده نادرست از داروهای ملین
  9. ازدست دادن آب                       
  10. مشکلات روده بزرگ
  11. بیماری های خاص یا موضعی مثل سکته مغزی (بسیار شایع)
  12. مشکلاتی درکارکرد روده (یبوست مزمن بدون دلیل)
  13. مایعاتی که حاوی کافئین هستند مثل قهوه، نوشابه های گازدار و الکل، خود موجب از دست دادن آب و بدتر شدن علائم یبوست می‌شوند.

یبوست به دلیل عدم وجود فیبر کافی در رژیم غذایی

فیبر قسمتی از میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات است که بدن نمی‌تواند آنها را هضم کند. مردمی که فیبرزیادی در رژیم غذایی مصرف می‌کنند؛ کمتر به یبوست دچارمی‌شوند. شایع‌ترین دلیل یبوست، رژیم غذایی است که درآن میزان فیبرکم و میزان چربی‌ها زیاد باشد؛ مانند پنیر، تخم مرغ و انواع گوشت.

داروهای یبوست آور

داروهایی که می‌توانند سبب یبوست شوند شامل موارد زیر هستند:

  1. داروهای مسکن (مخصوصا داروهای خواب آور)
  2. آنتی اسیدهایی که حاوی کلسیم وآلومینیوم باشند.
  3. داروهای فشارخون                
  4. داروهای ضددرد عضلانی
  5. داروهای ضد پارکینسون
  6. مکمل آهن 
  7. داروهای ضدافسردگی
  8. داروهای ضدتشنج
  9. داروهای مدر (داروهایی که حجم ادرار را زیاد می‌کنند.)

یبوست با ایجاد تغییر در زندگی یا جریان روزمره

به عنوان مثال درطول بارداری، زنان بدلیل تغییرات هورمونی و فشارهایی که رحم به روده می آورد؛ ممکن است به یبوست مبتلا شوند. بالارفتن سن نیز سبب کم شدن فعالیت روده و انقباض ماهیچه‌های آن می‌شود. علاوه براین مردم وقتی به سفر می‌روند، بیشتر به یبوست مبتلا می‌شوند . زیرا رژیم غذایی طبیعی و جریان معمول زندگی آنها از بین می‌رود.

یبوست و استفاده نادرست از داروهای ملین

اعتقاد عموم مردم بر این است که باید یکبار در روز دفع داشته باشند. در غیراینصورت از مسهل استفاده می‌کنند؛ اما استفاده ازمسهل‌ها می‌تواند به شکل عادت درآید و باید حتی الامکان از این کار پرهیز کرد.

بررسی و تشخیص علت یبوست

شرح حال بیمار مبتلا به یبوست

پزشک ممکن است از بیمار بخواهد تا یبوست خود را از نظر مدت ظهور نشانه ها، تغییرات اجابت مزاج، غلظت مدفوع، حضور خون درمدفوع و عادات دفعی خود را توصیف کند. ثبت عادات غذایی، داروها و سطح فعالیت فیزیکی درتشخیص علت بیماری به پزشک کمک خواهدکرد.

اقدامات تشخیصی یبوست

سیگموئیدسکوپی یا کولونوسکوپی

بررسی دستگاه گوارش تحتانی با استفاده از دستگاه مجهز به دوربین کوچک را با توجه به محل مورد بررسی سیگموئیدسکوپی یا کولونوسکوپی می گویند.

شب قبل ازکولونوسکوپی یا سیگموئیدسکوپی، فرد معمولا شام آبکی می‌خورد و صبح روز بعد تنقیه می‌شود. برای انجام سیگموئیدسکوپی پزشک از یک لوله بلند و قابل انعطاف که لامپی درانتهایش دارد استفاده می‌کند. برای دیدن مقعد و روده بزرگ قبل از بررسی به بیمار مسکن می‌دهند.

ابتدا پزشک مقعد را بوسیله دستکش و انگشتان چرب می‌کند؛ سپس دستگاه را از سوراخ مقعد رد می‌کند. این عمل ممکن است سبب فشار در شکم و یا احساس حرکت روده شود. پزشک ممکن است روده بزرگ را با هوا پرکند تا تصویر بهتری بدست آورد. هوا ممکن است سبب انقباض عضله به میزان ناچیزی شود.

برای انجام کولونوسکوپی نیز پزشک از یک لوله بلند و قابل انعطاف که لامپی درانتهایش دارد؛ استفاده می کند تا تمامی روده بزرگ را ببیند. این لوله ازسیگموئیدسکوپ بلندتر بوده و کولونوسکوپ نامیده می‌شود. درطول بررسی بیمار به یک سمت می‌خوابد وپزشک لوله را از مقعد بیمار وارد روده بزرگ بیمار می‌نماید. اگر چیز غیرطبیعی دیده شود؛ پزشک می‌تواند از کولونوسکوپ استفاده کند. تا مقداری از بافت را برای انجام آزمایش بردارد (به این کار بیوپسی یا تکه برداری گفته می‌شود).

درمان یبوست

اگرچه درمان بستگی به علت، سختی و تداوم یبوست دارد؛ ولی در بیشتر مواقع تغییر در رژیم‌غذایی و طریقه زندگی در بهبود علایم کمک کرده و سبب جلوگیری از تکرار مجدد این بیماری می‌شود.

کمک به درمان یبوست با رژیم غذایی

رژیم غذایی با مقدارکافی فیبر (۲۰ تا۳۵ گرم در هر روز) سبب می‌شود؛ که مدفوع حجیم روان و نرم شود. پزشک یا کارشناس تغذیه می‌تواند یک رژیم غذایی مناسب را توصیه کند. غذاهایی که مقدار بالایی فیبر دارند شامل باقلا و لوبیا، حبوبات و سبوس غلات و حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌های تازه مثل مارچوبه، کلم بروکلی، کلم و هویج می‌باشند. برای کسانیکه مستعد یبوست هستند؛ محدودکردن غذاهایی که مقدارکمی فیبر دارند یا اصلا فیبر ندارند مثل بستنی، پنیر، گوشت و غذاهای کنسرو شده خیلی مهم است.

درمان یبوست با تغییر در شیوه زندگی

تغییرات دیگری که ممکن است به درمان و پیشگیری از یبوست کمک کنند؛ شامل نوشیدن آب و مایعات کافی مثل آب میوه و سبزی و سوپ‌های ساده که سبب از دست رفتن آب نمی‌شوند و نرمش و ورزش روزانه است؛ هم چنین فرد باید زمان کافی برای انجام عمل دفع اختصاص دهد. احساس اجابت مزاج را نباید نادیده گرفت.

درمان یبوست با داروهای ملین

اکثر کسانیکه بندرت دچار یبوست می‌شوند؛ نیاز به داروی ملین ندارند. اما کسانی که رژیم غذایی درستی داشته و شیوه زندگی خود را نیز تغییر داده اند و هنوز هم به یبوست دچارمی‌شوند ممکن است برای مدت محدودی نیاز به استفاده از داروهای ملین داشته باشند. درکودکان، درمان کوتاه مدت با داروهای ملین با ثابت نگه داشتن عادات روده، می‌تواند در پیشگیری از یبوست موثر باشد.

وقتی بیمار به داروهای ملین نیاز دارد؛ پزشک باید میزان و نوع آن را مشخص کند.

ملینهای خوراکی به صورت مایع، قرص، پودر و دانه‌های ریز وجوددارد و به روش‌ها مختلفی عمل می‌کنند.

درمانهای دیگر یبوست

درمان یبوست ممکن است به طرق خاصی انجام گیرد. برای مثال ممکن است پزشک دستور قطع استفاده از دارو را داده و یا انجام عمل جراحی را برای درست کردن مشکلات مقعد مثل بیرون زدگی مقعد توصیه کند.

برداشتن روده بزرگ بوسیله جراحی، ممکن است برای کسانی که به عوارض شدیدی دچار شده اند که منجر به بی فعالیتی روده بزرگ شده است؛ توصیه شود. با این وجود منفعت این جراحی باید در مقابل زیان‌ها و عوارضش که شامل درد شکم و اسهال است؛ سنجیده شود.

آیا یبوست می تواند نشانه یک بیماری جدی باشد؟

گاهی اوقات یبوست می‌تواند موجب گرفتاری‌های پیچیده‌ای گردد، ازآن جمله هموروئید (بواسیر) است که منجر به فشار در هنگام دفع مدفوع و یا خراشیدگی و پارگی پوست اطراف مقعد می‌شود. وقتی مدفوع حجیم و سخت به مقعد فشار می‌آورد؛ ممکن است سبب خون در مدفوع گردد. بعضی اوقات کشیدگی سبب می شود؛ مقداری از آستر مخاط روده از مخرج خارج شود. این حالت بیرون زدگی یا پرولاپس خوانده می‌شود که ممکن است باعث ترشح موکوس از مقعد شود.

یبوست ممکن است سبب شود مدفوع سخت در روده مانده و فعالیت طبیعی روده برای دفع آن کافی نباشد. این حالت تجمع مدفوع نامیده می‌شود؛ که اغلب در بچه ها و سالمندان اتفاق می‌افتد.

تنها پزشک می‌تواند داروهای مناسب را برای درمان بیماری شما تجویز کند؛ لذا از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید.

تگ‌ها: تغذیهرژیمرودهسیگموئیدسکوپیکولونوسکوپییبوست
نوشته قبلی

پروتکل داروئی پرستاری

نوشته بعدی

پرستاران توانمند ICU

مطالب مرتبط

انواع پرده بکارت و دلایل پارگی آن
پرستاری زنان و زايمان

انواع پرده بکارت و دلایل پارگی آن

10 آبان 1401
6.5k
بیهوشی در بیماری های چشمی
پرستاری

بیهوشی در بیماری های چشمی

12 خرداد 1401
603
نوشته بعدی
پرستاران در ICU

پرستاران توانمند ICU

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نتیجه‌ای وجود ندارد
مشاهده تمام نتایج

محبوب ترین مقالات

  • آموزش نحوه تزریق سرم و تزریق وریدی

    آموزش نحوه تزریق سرم و تزریق وریدی

    0 اشتراک‌گذاری‌ها
    اشتراک‌گذاری 0 Tweet 0
  • انواع سرم، کاربرد و مراقبت‌ های پرستاری

    0 اشتراک‌گذاری‌ها
    اشتراک‌گذاری 0 Tweet 0
  • معرفی انواع نخ های بخیه

    0 اشتراک‌گذاری‌ها
    اشتراک‌گذاری 0 Tweet 0
  • اندازه گیری فشار ورید مرکزی CVP و روش های آن

    0 اشتراک‌گذاری‌ها
    اشتراک‌گذاری 0 Tweet 0
  • کنترل سطح هوشیاری بیمار با معیار GCS و AVPU

    0 اشتراک‌گذاری‌ها
    اشتراک‌گذاری 0 Tweet 0
سایت پرستاران توانمند ایران

این سایت، با هدف ارتقای دانش پرستاران، معرفی توانمندی های آنها و نیز دسترسی آزاد عموم بویژه دانشجویان و شاغلین حرفه پرستاری و پیراپرستاری به مطالب روز و مورد نیاز علمی، راه اندازی شده است.

  • فیلم آموزش پرستاری
  • آموزش تجهیزات پزشکی
  • نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های پرستاری
  • فایل‌های آموزش پرستاری
نماد اعتماد الکترونیکی سایت ایران نرس
logo-samandehi
  • تبلیغات
  • قوانین و مقررات
  • دعوت به همکاری
  • سیاست حریم خصوصی

طراحی سایت : شرکت طراحی سایت پندار سمنان

  • ورود
  • ثبت‌نام
  • سبد خرید
  • خانه
  • پرستاری
  • پژوهش و پرستاری
    • مقالات پژوهشی
    • معرفی کتاب
    • معرفی لینکهای پژوهشی
  • پیراپرستاری
  • دانستنی ها
    • پرستاری
    • سلامت
    • بیماری ها
    • داروها
  • خدمات پرستاری
    • پرستاری در منزل
    • مشاوره پرستاری
  • فروشگاه

طراحی سایت : شرکت طراحی سایت پندار سمنان

خوش آمدید.

از طریق فرم زیر وارد حساب خود شود

رمز‌عبور را فراموش کرده‌اید؟ ثبت‌نام

ایجاد حساب جدید!

برای ثبت نام، فرم زیر را تکمیل کنید

تکمیل همه موارد الزامی است. ورود

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

ورود