نوزاد نارس و مراقبتهای پرستاری آن

نوزاد متولدشده پیش از هفته ۳۷ حاملگی، پره ماچور یا نوزاد نارس نامیده می شود. یعنی نوزاد قبل از رسیدن کامل به دنیا آمده است. در دوقلویی یا چندقلویی‌ها احتمال نارس بودن تقریباً ۶ برابر تک قلویی است. بسیاری از نوزادان پره ماچور وزنی کمتر از ۲۵۰۰ گرم دارند.

• پره اکلامپسی (افزایش فشار خون حاملگی)
• بیمارها (مثل بیماریهای قلبی یا کلیوی)

• جفت سرراهی (پایین قرارداشتن جفت)
• ·پارگی زودرس غشاها (PROM)

• چندقلویی (دوقلو یا بیشتر)

کوچکی جثه نوزاد، پوست نازک و براق صورتی یا قرمز، چهره چروکیده، قفسه سینه نرم، شکم برآمده، ناخن های ظریف و نرسیده به نوک انگشت، گریه ضعیف، مکیدن ضعیف، تون بدنی ضعیف، چشمان برآمده و سربزرگ.

بچه های نارس قبل از اينكه بدن و سيستم های آنها به تکامل کامل برسند متولد شده اند و ممكن است برای تنفس، تغذيه، مبارزه عليه عفونت و گرم ماندن نياز به كمك داشته  باشند.

بیشتر بدانیم: نکات مهم در مراقبت های پرستاری نوزادان در NICU

1. مراقبت در انکوباتور و کنترل ضربان قلب و تنفس: انکوباتور محفظه ایست که با تأمین محیط جوی گرم، گرمای بدن را حفظ می کند. دمای مطلوب انکوباتور ۵/۳۶ – ۳۷ درجه سانتی گراد است. هر چه نوزاد کوچکتر و نارس تر باشد، باید دمای محیط بالاتر باشد.
2. دادن پوزشین مناسب: بهترين پوزيشن برای نوزادان نارس پوزيشن Prone (دمر) است چون هم عمل اكسيژن رسانی بهتر انجام می شود و هم غذا بهتر هضم می شود.
3. ساکشن ترشحات دهان و بینی (درصورت نياز)
4. تغذیه با شیر مادر یا شیر خشک: اگر نوزاد نتواند مك بزند، از طريق لوله معده به نوزاد شير داده خواهدشد.
5. كنترل درد نوزاد: براساس سن نوزاد از روشهای درمانی مناسب استفاده می شود (تغييردادن وضعيت، در قنداق پيچيدن، درآغوش گرفتن، نوازش كردن و مكيدن غيرتغذيه ای).
6. مراقبت کانگورویی و تماس پوستی مادر و نوزاد كه برای ايجاد ارتباط و علاقه بين آن دو استفاده می شود.

تغذیه در این گونه نوزادان باید منحصر به فرد باشد. در نوزادان با مشکلاتی مثل: ديسترس تنفسی، هیپوکسی، استفراغ یا ترشحات بیش از حد، نباید تغذيه آغازگردد. در این گونه نوزادان  تغذیه غیرخوراکی یا تغذيه از طريق لوله معده انجام می شود.

برای تغذيه نوزادان ۳۲-۳۴هفته با وزن ۱۳۰۰-۱۶۰۰گرم ميتوان از قطره چكان، فنجان يا سرنگ استفاده كرد. درصورتي كه علايمی مثل مكيدن انگشت يا دست شروع شود نشانه وجود بلع نوزاد است و ميتوان تغذيه با پستان مادر را شروع كرد.

تغذیه نوزادان پره ماچور یا نارس با وزن بالای 1500 گرم به صورت هر 3 ساعت آغاز می گردد. شیرخوارانی که برای مدتی از شیر خشک استفاده می کنند باید ویتامین های تکمیلی از قبیل vitC ،vitD ،vitE ،vitK، اسیدفولیک و مکمل های آهن را نیز دریافت کنند.

وزن روزانه و دفع ادرار بايد مدنظر باشد. در صورت تغذيه مناسب، نوزاد به طور متوسط از روز دهم وزن می گيرد.

به دليل استعداد زياد نوزادان نارس به عفونت، بايد نكات بهداشتی از جمله شستن دستها، دوری از شلوغی،مراقبت پوستی به دقت انجام گردد.

نوزاد نارس اغلب برای رسيدن به رشد و تكامل نياز به زمان دارند. نوزاد در طی بستری در بيمارستان، تغذيه و خوابيدن را يادگرفته و به طور ثابت وزن می گيرد. بسته به وضعيت نوزادان نارس معمولا تا رسيدن به سن حاملگی مناسب در بيمارستان می مانند. نوزاد را پس از رسیدن به وزن بالای ۱۵۰۰ می توان ترخیص کرد. معيارهای ويژه ترخيص را بايد از پزشك نوزاد پرسيد. قبل از ترخیص باید به نکته های زیر توجه کرد:

1. بیماری جدی از بین رفته باشد.
2. نوزاد قادر به کنترل حرارت و گرم ماندن در قسمت رو باز تخت باشد.
3. باید بتواند تغذیه خود را از راه نیپل (سینه مادر) دریافت دارد.
4. باید تقریبا ۳۰-۱۰ گرم در روز وزن بگیرد.
5. مشكلات تنفسی نداشته باشد.
6. والدین باید بتوانند مراقبتهایی مثل تغذیه و دادن دارو را انجام دهند.
7. باید معاینه چشم از نظر رتینوپانی پره ماچوری انجام شود.
8. والدين اطلاعاتی درباره پيگيری و معاينه مجدد توسط پزشك را بدانند.
9. آزمايش شنوايی سنجی نوزاد به صورت سرپايی توسط والدين پيگيری گردد.

با آموزش، والدين قادرند از اين نوزادان در منزل مراقبت كنند.

جزوه آموزشی معاینه نوزاد سالم