مراقبتهای پرستاری در اختلالات آب و الکترولیت
مراقبتهای پرستاری در اختلالات آب و الکترولیت عنوان مقاله ای است که پرستاران را بر اساس فرآیند پرستاری با مهمترین تشخیص ها و برنامه های مراقبت پرستاری و آموزش بیماران در این خصوص آشنا می سازد.
امروزه پرستاری صرفا مراقبت بالینی از بیمار نبوده و انبوهی از مسئولیت ها و وظایف، مهارت هاو فنون تخصصی را در بر می گیرد. پرستاران برای ارائه مراقبت درمانی در سطح ایمن و بی خطر نیازمند تحلیل وقایع، تصمیم گیری و عملکرد مناسب بوده و لازم است تا در چارچوب دستورالعمل ها و گایدلاینهای معتبر پرستاری عمل نمایند.
از طرفی مایع درمانی وریدی یکی از مسئولیت های اساسی پرستاران در عملکرد روزانه شغلی بوده و بیماران زیادی بدلایل مختلف تحت درمان با سرم و انواع الکترولیت های ضروری بدن قرار دارند. بنابراین لازم است تا پرستاران از سیر درمان، عوارض احتمالی و مراقبتهای پرستاری در حین مایع درمانی آگاه بوده و با مهارت های ارتباطی مناسب قادر به آموزش و جلب همکاری بیمار در پروسه درمان باشند.
این مقاله از سایت “پرستاران توانمند ایران” با عنوان “مراقبتهای پرستاری در اختلالات آب و الکترولیت” قصد دارد با پرداختن به مهمترین این اختلالات بر اساس فرآیند پرستاری شما را با مهمترین تشخیص ها و برنامه های مراقبتی پرستاری و آموزش بیماران در این خصوص آشنا سازد:
بیان مشکل :
اختلال در سطوح مایعات و الکترولیت ها
مراقبتهای پرستاری:
- توزین روزانه بیمار و ثبت آن برای کنترل اختلال در سطوح مایعات و االکترولیت ها
- ارسال نمونه جهت آزمایشات . (BUN – Na – k – HCT)
- در صورتیکه سطح سرمی سدیم کمتر از ۱۳۰ میلی اکی والان در لیتر بود، دریافت آزاد مایعات را محدود کنید.
- دریافت مایعات را در طی ۲۴ ساعت بطور مناسب تنظیم کنید .
- برای جبران مایعات و الکترولیت ها ی از دست رفته از طریق اسهال برای بیمارانی که تغذیه لوله ای دارند ، فیبر تجویز کنید .
- سرعت مناسب برای محلو لهای وریدی (یا ترانسفوزیون خون ) را انتخاب کنید .
- فرآوردهای خونی مانند پلاکت و . FFP را در صورت لزوم تجویز کنید.
- در صورت تجویز برای بیمار کاتتر ادراری بگذارید.
- گزارش صحیحی از وضعیت جذب و دفع Intake/ out put بیمار تهیه کنید.
- در صورت لزوم علائم حیاتی را کنترل کنید .
- وضعیت هیدراتاسیون (مانند میزان رطوبت غشاهای مخاطی ، کفایت نبض ها ، فشار خون وضعیتی) را بطور مرتب کنترل کنید.
- در صورت نیاز محلول های وریدی را شروع کنید.
- نشانه های احتباس مایعات را کنترل کنید (کراکل ریوی، افزایش فشار ورید مرکزی، فشار وریدهای وداجی، ادم، تورم وریدهای گردن و آسیت).
- نتایج آزمایشگاهی مربوط به تعادل مایعات را کنترل کنید (سطح اسمولالیتی سرم – وزن مخصوص ادرار – پروتئین توتال – HCT – BUN – Alb).
- نتایج آزمایشگاهی مربوط به احتباس مایعات را کنترل کنید (افزایش وزن مخصوص ادرار ، افزایش BUN و افزایش سطح اسمولالیتی ادرار ، کاهش HCT)
- رژیم غذایی تجویز شده برای عدم تعادل مایعات و الکترولیت ها را تهیه کنید (کم سدیم ، مایعات محدود ، رژیم کلیوی ، بدون نمک).
- ملحفه یا پارچه های خیس را شمارش کنید.
- در صورت وجود ادم ، وسعت و محل آنرا بررسی کنید .
آموزش به بیمار :
- در صورت لزوم در مورد وضعیت NPO بودن به بیمار آموزش دهید.
- همراه و خانواده بیمار را به کمک به وی در هنگام تغذیه تشویق کنید.
- در صورت لزوم در مورد نوشیدن و خوردن مکرر مایعات و میوه های تازه یا عصاره آنها آموزش دهید.
- به خانواده کودکان آموزش دهید که نوشیدنی های خنک طبق ذائقه آنها آماده کنند و ژلاتین را برای استفاده کودکان به اشکال مختلف ببرند .
- به بیمار در مورد بهبود دریافت مایعات از راه دهان (نوشیدن از طریق نی ، پیشنهاد دریافت مایعات بین وعده های غذایی، تغییر دریافت مایعات به مایعات خنک به طور روتین) آموزش دهید .
بیان مشکل :
عدم تعادل مایعات
مراقبت های پرستاری :
- ریسک فاکتورهای ممکن برای عدم تعادل مایعات را تشخیص دهید (مانند هیپرترمی ، درمان با دیورتیک ، بیماریهای کلیوی، نارسایی قلبی، تعریق بیش از حد، اختلال عملکرد کبد، ورزش همراه با تنفس صدا دار، در معرض گرما قرار گرفتن، عفونت، وضعیت بعد از عمل، پلی اوری، استفراغ، اسهال)
- وزن بیمار را کنترل کنید .
- سطح الکترولیتهای سرم و ادرار را کنترل کنید .
- سطح پروتئین توتال و آلبومین سرم را کنترل کنید .
- فشار خون ، ضربان قلب و وضعیت تنفس بیمار را کنترل کنید .
- گزارش صحیحی از میزان جذب و دفع بیمار I&O تهیه کنید .
- بیمار را از نظر غشاهای مخاطی ، توگور پوست و تشنگی کنترل کنید .
- رنگ ، مقدار و وزن مخصوص ادرار را کنترل کنید .
- بیمار را از نظر اتساع ورید های گردنی ، صدای کراکل در ریه ها ، ادم محیطی و وزن گرفتن کنترل کنید .
- علائم و نشانه های آسیت را کنترل کنید .
- به وجود یا عدم وجود سرگیجه توجه کنید .
- در صورت لزوم کاتترهای داخل وریدی را کنترل کنید .
- سرعت تجویز مایعات وریدی را کنترل کنید .
- مایعات را بطور مناسب تجویز کنید .
- در صورت عدم وجود برون ده ادراری، دیالیز تجویز شده را انجام دهید .
- در صورت تجویز، مایعات وریدی کریستاتوئیدی (نرمال سالین – رینگر ) و آلکالوئیدی را به بیمار دهید .
- در صورت تجویز فرآوردهای خونی به بیمار بدهید .
- وضعیت اکسیژناسیون بیمار را کنترل کنید .
- سطح Cr وBUN ، پروتئین توتال، آلبومین را کنترل کنید .
آموزش به بیمار :
- علائم و نشانه های عفونت سیستم ادراری را به بیمار آموزش دهید .
- در مورد نحوه بدست آوردن نمونه های وسط ادرار در حین بروز اولین علامت از برگشت علائم و نشانه های عفونت، به بیمار آموزش دهید .
- در مورد نوشیدن حدود ۲۰۰ سی سی مایع با وعده های غذایی و بین وعده های غذایی به بیمار آموزش دهید .
- در مورد کنترل علائم و نشانه های عفونت سیستم ادراری به بیمار آموزش دهید.
- به بیمار در مورد تخلیه مثانه قبل از انجام هر پروسیجر آموزش دهید .
بيان مشكل :
الگوی دفع ادرار نامطلوب
توصيه ها ی پرستاری :
- در صورت لزوم الگوی دفع ادرار را از نظر تكرر ادرار ، احتباس ادرار ، بو ، حجم و رنگ كنترل كنيد .
- بيمار را از نظر علائم ونشانه های احتباس ادراری بررسی كنيد .
- عوامل موثر بر بی اختياری ادرار را شناسايی كنيد .
آموزش به بيمار :
- در مورد نحوه كنترل علائم و نشانه های عفونت سيستم ادراری به بيمار آموزش دهيد .
- در مورد نحوه بدست آوردن نمونه های وسط ادرار آموزش دهيد .
- در مورد نوشيدن حدود 200 سی سی مايع بين وعده های غذايی و با غذا آموزش دهيد .
- به بيمار در مورد تخليه مثانه قبل از انجام هر پروسيجر آموزش دهيد .
بيان مشكل:
كاهش برون ده قلب بعلت :
- افزايش پس بار قلب بدليل انقباض عروقی حاصل از افزايش ترشح كاتكول آمينها در اثر اضطراب و ترس و افزايش حجم مايعات
- كاهش پيش بار قلبی بدليل هيپوولومی ناشی از كمبود دريافت مايعات یا خونريزی
- آنمی ناشی از سوء تغذيه ، بيماری ، عوارض داروها
توصيه های پرستاری:
- علائم و نشانه های كاهش برون ده قلبی را بررسی كنيد: (كاهش فشار خون سيستولی به اندازه 20 ميلی متر جيوه و يا كاهش فشار سيستوليك زير 80 ميلي متر جيوه – نبض نا منظم – تعداد نبض كمتر از 60 يا بيشتر از 100 بار در دقيقه – كوتاه شدن صدای قلبی يا حضور سوفل – تنفس های تند و نامنظم كاهش سطح هوشياری – نا آرامی – سنكوپ – كاهش يا محو نبض هاي محيطي – ضعيف شدن نبض كاروتيد – پوست سرد و مرطوب يا رنگ پريده و سيانوتيك – برون ده ادراری كمتر از 30 سی سی در ساعت – ادم محيطی – اتساع وريدهای گردنی)
- بيمار را در وضعيت نيمه نشسته يا نشسته قرار دهيد.
- بيمار را به دريافت مواد غذايی به مقدار كم و به دفعات زياد تشويق كنيد.
- مصرف اكسيژن طبق تجويز را در برنامه مراقبتی خود قرار دهید.
- استراحت جسمی و روانی بيمار را افزايش دهيد.
- بيمار را به عدم مصرف سيگار تشويق كنيد.
- فعاليت بيمار را به تدريج و با توجه به سطح تحمل وی افزايش دهيد.
- تغذيه بيمار را اصلاح كنيد.
- عامل خونريزی را رفع كنيد.
- فشار خون بيمار را قبل و بعد از مصرف داروهاي اينوتروپ منفي (پروپرانول ) وازوديلاتور (نيتروگليسيرين و مسكن های مخدر و مورفين) كنترل كنيد .
- در صورت كانفيوز بودن بيمار اقدامات حفاظتی نظير بالا بردن كنار تخت را انجام دهيد.
- سطح اوره و كراتينين خون را اندازه گيري كنيد.
- مانيتورينگ وكنترل ريتم قلبی و كنترل علائم حياتی را در برنامه مراقبتی خود قرار دهید.
- ترجيحا جهت كاهش نياز به اكسيژن و جلوگيری از سنكوپ، بيمار را CBR كنيد.
- آنزيمهای قلبی را روزانه اندازه گیری کنید (در صورت كاهش شديد برون ده قلبی احتمال آسيب به بافت ميوكارد وجود دارد).
- صداهای ريه را با گوشی کنترل و صدای غير طبيعی را به پزشك گزارش نمائید.
- پوست، دهان ، بستر ناخن ، لبها، لاله گوش و اندامها را از نظر سيانوز بررسی كنيد.
- بيمار را از نظر نارسايی قلبی بررسی کنید.
- به برون ده ادراری توجه و هر یک ساعت آن را ثبت کنید.
- در صورت وجود بيماريهای زمينه ای نظير (آنمی ، هايپرتانسيون ، هايپرتيروئيديسم ، بيماريهای انسدادی مزمن ريه) به پزشك اطلاع دهيد.
- در صورت وخيم شدن يا تداوم كاهش برون ده قلبی از تورنيكه چرخشی استفاده كنيد.
آموزش به بيمار :
- توجیه بیمار به ممنوع بودن انجام مانور والسالوا (عدم زور زدن هنگام دفع مدفوع و یا نگه داشتن تنفس هنگام راه رفتن )
- دريافت مواد غذايی به مقدار كم و دفعات زياد
- عدم دريافت مايعات حاوی كافئين نظير قهوه ، چای ،شكلات ، كولا
- استراحت در فواصل بين انجام فعاليت و مراقبت از خود
- عدم تغيير پوزيشن ناگهانی از حالت خوابيده به نشسته و از نشسته به ايستاده
- اصلاح آنمی (مصرف غذاهای حاوی آهن ،ماهی ، زرده تخم مرغ ،گوشت قرمز ، قلوه ، سبزی های دارای برگ سبز تيره مثل اسفناج و جعفری ، حبوبات مثل عدس و لوبيا ، ميوه های خشك مثل برگه زرد آلو و دانه های روغنی)
- مصرف مواد غذايی حاوي ويتامين ث كه در آلو –خربزه –ريواس – انبه – گلابی – طالبی – گل كلم – سبزیجات – آب پرتقال – ليمو شيرين – سيب- آناناس وجود داشته و سبب جذب آهن می شوند
- پرهيز از مصرف چای يا قهوه همراه يا بلافاصله بعد از غذا
این مقاله در حال تکمیل است…
مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید
این سایت، با هدف ارتقای دانش پرستاران، معرفی توانمندی های آنها و نیز دسترسی آزاد عموم بویژه دانشجویان و شاغلین حرفه پرستاری و پیراپرستاری به مطالب روز و مورد نیاز علمی، راه اندازی شده است.
