اصطلاحات رایج در تهویه مکانیکی و کار با ونتیلاتور

تعداد تنفس (Frequency) یا (RR (Respiratory Rate تعداد تنفس­‌هایی است که در هر دقیقه توسط ونتیلاتور به بیمار داده­ می‌شود و بستگی به پاتولوژی بیماری بیمار و حجم جاری و مقدار موردنیاز Paco2 دارد. برای بیماران با ریه طبیعی تعداد تنفس بین ۸-۶ تنفس در دقیقه مناسب است. برای بیماران با بیماری‌­های انسدادی ریه برای جلوگیری از auto PEEP و هیپرونتیلاسیون یا خروج بیش از حد Co2 تعداد تنفس بین ۸-۶ تنظیم می‌­شود. بیماران با بیماری­‌های محدودکننده ریوی (پنومونی) تعداد تنفس­ بین ۲۰-۱۲ تنفس در دقیقه را تحمل می­‌کنند.

حجم جاری، حجمی از گاز است که در هر تنفس توسط ونتیلاتور به بیمار تحویل می­‌گردد. این حجم از ۵ تا ۱۵ میلی­‌لیتر به ازای هرکیلوگرم وزن بیمار قابل تنظیم است و بستگی به ظرفیت ریه ‌ها، مقاومت راه‌­های هوایی و پاتولوژی بیماری دارد. افراد با ریه طبیعی حجم‌های ۱۲- ۱۵ cc/kg را تحمل می‌­کنند اما در بیماران با بیماری­‌های محدودکننده ریوی از حجم‌­های cc/kg 5-8 استفاده می‌­شود.

عبارت است از حاصل ضرب تعداد تنفس(F یا RR) در حجم جاری   TV × RR= MV

در ونتیلاتورهای زمانی با تنظیم مستقیم نسبت دم به بازدم، زمان دم با توجه به تعداد تنفس و نسبت دم به بازدم تنظیم می‌­گردد. بعنوان مثال اگر تعداد تنفس ۱۲ بار در دقیقه باشد و نسبت دم به بازدم ۱:۲ در نظرگرفته شود. زمان هر سیکل تنفسی ۵ ثانیه و زمان دم ۷/۱ ثانیه می‌گردد. در ونتیلاتورهای حجمی نسبت دم به بازدم با میزان Flow تنظیم می‌­شود و هرچه قدر زمان Flow بیشتر باشد سرعت جریان هوا در دم بیشتر شده و زمان دم کوتاهتر می‌­شود و برعکس با کاهش Flow سرعت جریان هوا در دم کمتر و در نتیجه زمان دم بیشتر می‌­شود. در ونتیلاتورهای پیشرفته­‌تر زمان دم مستقیما تنظیم شده و به هنگام تنظیم زمان دم پارامترهای I:E و Flow در صفحه نمایش ونتیلاتور به نمایش در می­‌آید تا کاربر بتواند براساس آنها زمان دم را دقیقا تنظیم نماید.

درصد یا کسر اکسیژن دمی مقدار اکسیژنی است که به بیمار داده می­‌شود و بین ۲۱% (هوای اتاق) تا ۱۰۰% قابل تنظیم است. اگرچه توصیه می‌­شود برای پیشگیری از مسمومیت با اکسیژن نباید به مدت طولانی از اکسیژن ۱۰۰% استفاده شود؛ اما در ابتدای وصل کردن بیمار به ونتیلاتور معمولا جهت جلوگیری از هیپوکسی از اکسیژن ۱۰۰% استفاده می‌­گردد. مسمومیت با اکسیژن ساختار غشای آلوئولی- مویرگی را متغیر می‌­کند و باعث ادم ریوی، آتلکتازی و کاهش Pao2 می­‌گردد. بنابراین به محض ثابت شدن وضعیت بیمار براساس پالس اکسی متری و ABGs درصد اکسیژن بتدریج پایین آورده می­‌شود.

در صورتیکه علی­رغم تجویز اکسیژن ۶۰% ، Pao2 به ۶۰ میلیمترجیوه نرسید به جای بالابردن Fio2 باید از PEEP استفاده­ کرد. در اکثر ونتیلاتورها امکاناتی تعبیه شده است که در مواردی مانند ساکشن ترشحات ریوی، برونکوسکوپی، فیزیوتراپی ریوی، انتقال بیمار یا انجام سایر پروسیجرهای استرس­‌زا می‌­توان بطور موقت به بیمار اکسیژن ۱۰۰% داد.

در تنفس­‌های اجباری طبق فواصل از پیش تنظیم شده، دم اجباری ارائه می­‌گردد. اما در صورت شروع تنفس مجدد بیمار، با تنظیم حساسیت، ونتیلاتور شروع به ارائه جریانی می‌­کند که یک افت فشار، در مدار دستگاه احساس شود. بنابراین تنظیم حساسیت (Senility setting) نمایانگر مقدار افت فشار در زیر خط پایه (انتهای بازدم) است که بیمار بایستی در مدار ونتیلاتور ایجاد کند (Triggering effort) تا موجب تحریک دستگاه جهت ارائه حجم جاری تنظیمی برروی آن شود. با تنظیم صحیح کلید حساسیت، می‌­توان پاسخ تهویه‌­ای دستگاه را با کوشش­‌های بیمار هماهنگ کرد. در مد کنترله کلید حساسیت (off) است؛ بنابراین دستگاه پاسخی به کوشش تنفسی بیمار نمی­‌دهد، در حالیکه در مدهای کمکی مانند SIMV با تنظیم صحیح میزان حساسیت، دستگاه به کوشش تنفسی بیمار با یک تنفس اجباری هماهنگ با دم بیمار پاسخ می­‌دهد. بنابراین حساسیت ونتیلاتور مقدار تلاش تنفسی بیمار را که جهت شروع دم ونتیلاتور لازم ­است را تعیین می‌کند و بر اساس فشار یا حجم تنظیم می‌گردد.

بیشتر بدانیم: مقایسه اثر مد ASV و SIMV ونتیلاتور بر مدت اینتوباسیون و بستری بیماران CABG

در ونتیلاتورهای جدید غالبا بجای حساسیت فشاری از حساسیت جریانی (Flow Triggering) یا (Flow by) استفاده می‌­شود. در سیستم حساسیت جریانی، زمانی که جریان دم ارادی بیمار به حجم از پیش تنظیم شده برسد یک تنفس حمایتی توسط ونتیلاتور تحویل می­‌گردد. اساس کار حساسیت جریانی به این صورت است که یک جریان مداوم از داخل مدار ونتیلاتور باز می‌گردد (جریان تحویلی = جریان برگشتی)، زمانی که بیمار تنفس ارادی را شروع نماید؛ قسمتی از جریان گاز عبوری وارد ریه بیمار شده، بنابراین حجم گاز برگشتی کاهش می­‌یابد. (جریان برگشتی< جریان تحویلی). ونتیلاتور این اختلاف جریان را حس کرده و با ارایه جریان کافی، از دم بیمار حمایت می­‌کند. برای مثال اگر میزان حساسیت جریان (Flow Sense) سه لیتر در دقیقه و مقدار جریان پایه (Flow Base)،  شش لیتر در دقیقه تنظیم شود، جریانی به میزان ۶ لیتر در دقیقه در طی بازدم در مدار ونتیلاتور جریان می­‌یابد. اگر بیمار تنفس ارادی نداشته باشد، ۶ لیتر هوا در مدار باز دمی ب­رمی‌گردد. لیکن اگر تنفس بیمار شروع و مقدار برگشتی از ۶ لیتر به ۳ لیتر افت نماید، نمایانگر دم ارادی بیمار به­ میزان ۳ لیتر در دقیقه می­‌باشد که محرک دستگاه برای تحویل حجم جاری تنظیمی بر روی ونتیلاتور می‌باشد.

انتخاب میزان Trigger بستگی به مد تنفسی و میزان کوشش تنفسی بیمار دارد. به عبارت دیگر حساسیت بر اساس نوع ونتیلاتور حساسیت دستگاه، میزانی از تلاش بیمار (فشار منفی یا حجمی) است که برای تحویل تنفس از طرف ونتیلاتور لازم است. حساسیت دستگاه باید به نحوی تنظیم شود که به بیمار امکان تحریک ونتیلاتور جهت ارائه حجم جاری را بدهد. در صورتی که برای تحریک دستگاه نیاز به کوشش تنفسی بیشتری باشد و یا بین زمان کوشش تنفسی بیمار و شروع جریان گاز تاخیری پیش آید، افزایش کار عضلات تنفسی و در نهایت خستگی بیمار در انجام تنفس ارادی اتفاق می‌­افتد. برعکس بالابردن حساسیت موجب کاهش مقدار کوشش مورد نیاز برای تحریک ونتیلاتور توسط بیمار خواهدشد. در این حالت ونتیلاتور نسبت به کوشش دمی بیمار بیش از حد حساس می‌­شود، در این حالت سیکل­های ونتیلاتوری خودبخود یا سیکل‌های خودکار ایجاد خواهدشد. در این سیکل‌­ها ونتیلاتور بدون درنظرگرفتن جایگاه بیمار در سیکل تنفسی، یک تنفس را بلا­فاصله بعداز تنفس قبلی ارایه می‌­کند.

سرعت جریان هوا در طول دم است که بر حسب لیتر در دقیقه محاسبه می‌شود و منظور از فلو این است که حجم مشخصی از گاز (حجم جاری) با چه سرعتی به بیمار برسد هرچه فلو بیشتر باشد زمان دم کوتاهتر می­‌شود و در نتیجه فشار حداکثر ریه بیشتر خواهد­شد و برعکس با کاهش فلو زمان دم طولانی‌تر می‌­گردد. مقدار نرمال آن تقریبا ۳۰ تا ۵۰ لیتر در دقیقه است. در بیماران با دیسترس تنفسی و یا حجم‌های جاری بالا میزان میزان فلو بین ۱۰۰-۶۰ لیتر در دقیقه تنظیم می‌­شود تا کار تنفسی کاهش یافته و عوارض جانبی ناشی از آن کم شود.

مثالی برای اندازه گیری میزان فلو:

RR: 10 VT: 500 BW: 50 Kg

I:E Ratio: 1:2 → Inspration time = 2″ 700cc 2″”

X 60″ Flow= x=flow=22lit/mint

این نسبت نمایانگر طول مدت دم در مقایسه با بازدم است. معمولا نسبت دم به بازدم به نحوی تنظیم می­‌شود که مرحله دم کوتاهتر از بازدم باشد (۱:۴ ، ۱:۳ ، ۱:۲ ، ۱:۱٫۵). در تهویه مصنوعی بالغین از نسبت ۱:۲ استفاده می‌­شود که در این حالت ۳۳% از هر سیکل تهویه‌­ای را دم و ۶۷% آن را بازدم دربرمی­گیرد. اعتقاد بر این است که این تنظیم تقلیدی از دم ارادی (طبیعی) در ریه‌هایی است که از عملکرد طبیعی برخوردارند. از نسبت‌های بالاتر (۱:۴، ۱:۳) ممکن است جهت تهویه ریه بیماران دچار COPD و کسانی که احتباس هوا air trapping دارند، استفاده شود. زیرا در این حالت طولانی‌­ترشدن زمان بازدم موجب بازدم کامل­‌تر شده و منجر به کاهش به تله افتادن هوا در ریه­‌ها می­‌گردد.

نسبت معکوس دم به بازدم یعنی نسبت ۲:۱ و بالاتر می‌­تواند موجب افزایش قابل ملاحظه فشار متوسط راه­‌های هوایی و عوارض همودینامیکی گردد مگر آنکه بافت ریه بسیار سفت باشد.

Positive End expiratory ventilation (PEEP)

Continues Positive Airway pressure (CPAP)

فشار مثبت انتهای بازدم را می‌­توان حین تهویه مکانیکی مداوم ایجادکرد که در این صورت به آن PEEP گفته می‌­شود. اگر PEEP در تنفس خودبخودی همراه یا بدون حمایت تنفسی مورد استفاده قرارگیرد به آن CPAP می­‌گویند. PEEP و CPAP مشخصا به منظور کاهش آتلکتازی بازدمی در بیمارانی که دچار صدمات حاد ریوی شده‌­اند بکار می‌روند و باعث اصلاح اکسیژناسیون می­‌گردند. سطح معمولPEEP، ۵ تا ۱۵ سانتی‌متر آب است.

PEEP داخلی یا PEEP خودکار یا intrinsic PEEP, Auto PEEP یا اسامی مانند: محبوس کننده گاز ریوی Pulmonary gas Trapping، PEEP درونزا Endogenous PEEP ،PEEP مخفیOccult PEEP ،PEEP سهوی یعنی PEEPایجاد شده ناشی از زمان بازدمی ناکافی. علل دیگر ایجاد PEEPخودکار شامل: تعداد تنفس بالا، تهویه دقیقه‌ای بالا، انسداد راه‌های هوایی و تهویه با نسبت معکوس دم به بازدم ( Inverse I:E ).

با کوتاه شدن زمان بازدم از تخلیه کامل ریه‌­ها و رسیدن حجم آن به حجم طبیعی در زمان استراحت FRC (Functional Residual Capacity) جلوگیری می­‌شود. بعبارت دیگر زمان بازدمی ناکافی موجب به تله افتادن گازها در ریه‌­ها شده در نتیجه در پایان هر بازدم حجم و فشار داخل ریه­‌ها شروع به افزایش می‌­نماید. در نتیجه حالت برگشت پذیری ریه نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه ادامه PEEPخودکار زمانی فرامی‌­رسد که نیروهای برگشت پذیری (الاستیکی ریه) نسبت به تله افتادن بیشتر گازها غلبه کند. حاصل PEEP خودکار افزایش FRC و تسهیل تبادلات گازی است و اکسیژناسیون را بهبود می­‌بخشد.

فشاری است که در پایان دم و قبل از شروع بازدم در راه‌های هوایی وجوددارد و نشان‌دهنده فشار آلوئولی و ظرفیت ریه است. مقدار آن بین صفر تا ۲ ثانیه قابل تنظیم است ومقدار معمول آن ۳/۰ ثانیه است. بالارفتن فشار پلاتو و حداکثر فشارPeak pressure نشانه کاهش ظرفیت ریه­‌ها است اما بالارفتن حداکثر فشار بدون بالارفتن فشار پلاتو نشانه وجود مقاومت در راه­‌های هوایی می‌­­باشد. در صورت افزایش فشار پلاتو به ۳۰ تا ۳۵ سانتیمتر آب خطر ایجاد باروتروما وجوددارد.

تنظیم شیب افزایش فشار در ASB برحسب ثانیه است و زمان رسیدن فشار به حداکثر جریان ست شده را مشخص می­‌کند. در ونتیلاتورهای Benet مدل ۷۰۰ (۷۴۰ و ۷۶۰)، از عبارت Rise Time Factor بجای Ramp استفاده شده است که مقدار آن از ۵ تا ۱۵ قابل تنظیم است. در بعضی از ونتیلاتورها، تنظیم جداگانه‌­ای جهت تحویل گاز به اشکال مختلف وجوددارد که تحت عنوان طرح­‌های موج دمی Flow wave pattern نامیده می‌­شوند که جریان دمی را در زمان­‌های متفاوت وارد ریه بیمار می­‌کنند.

از فشار حمایتی همراه با مد SIMV و یا بطور مستقل PSV) Ventilation pressure support) جهت غلبه بر مقاومت مدار تنفسی، لوله‌های ونتیلاتور و پیشگیری از افزایش کار تنفسی در تنفس­‌های ارادی استفاده می‌­شود. در بالغین طوری آنرا تنظیم می‌­کنیم که حجم جاری ml/kg 12-10 به بیمار تحویل شود. (در بعضی از ونتیلاتورها برای حمایت از تنفس‌­های خودبخودی پارامتری بنام (Assisted spontaneous Breathing = (ASB در قسمت تنظیمات تعبیه شده ­است.

دم عمیق ۶ تا ۱۲ بار در ساعت (هر ۵ تا ۶ دقیقه ۲ تا ۳ تنفس عمیق و پی در پی) و با حجمی ۵/۱ تا ۲ برابر حجم جاری است. هدف از دم عمیق مقابله با انسداد راه‌های هوایی کوچک است که ممکن است در صورت حجم جاری کوچک بروزکند. در هنگام استفاده از حجم­‌های جاری بالاتر از حد فیزیولوژیک (۱۰-۱۵ میلی­ لیترپارکیلوگرم) یا بکارگیری PEEP معمولا نباید از دم عمیق استفاده­ کرد، زیرا در چنین شرایطی دم عمیق ممکنست منجر به افزایش شدید فشار حداکثر راه­‌های هوایی PIP یا بروز باروتروما در ریه‌­ها گردد.

یک مد تنفسی است که در آن هنگام آپنه بیمار (عدم احساس تنفس­‌های خودبخودی بیمار توسط ونتیلاتور در زمان مشخص از پیش تعیین شده) ونتیلاتور بطور اتوماتیک وارد تهویه اجباری می‌­گردد. در این مد تعداد تنفس و حجم جاری جهت تهویه اجباری از پیش برای ونتیلاتور تعریف می­‌گردد. به عبارت دیگر در کلیه مدهایی که مشروط به تنفس خودبخود بیمار هستند (مدهای غیر از CMV) یا IPPV، حتما باید قبل از اتصال بیمار به ونتیلاتور مد Apnea Ventilation با حجم و تعداد تنفس مناسب برای ونتیلاتور تعریف گردد تا در هنگام آپنه بیمارحیات وی تهدید نشود.

تنفس­ های خودبخودی در فشار مثبت مداوم راههای هوایی در دو سطح متفاوت (BIPAP Biphasic positive airway pressure) یک مد تنفسی است که در آن بیمار در دو سطح CPAP بطورخودبخود نفس می‌­کشد. در حقیقت یک مد تهویه زمانی–فشاری است که در طی آن بیمار در دو سطح حداکثر فشار راه‌های هوایی PIP و PEEP در یک تناوب زمانی نفس می­‌کشد. BIPAP شبیه SIMV یا CPAP است و معمولا در استفاده از این مدها به جای یکدیگر کاربران دچار سردرگمی می­گردند. BIPAP فشار مثبت در راه­های هوایی را در طی دم و بازدم اعمال می‌کند. منظور از فشار مثبت در طی دم یعنی IPAP (Inspiratory Positive Airway pressure ) و منظور از فشار مثبت در در طی بازدم یعنی EPAP (Expiratory Positive Airway pressure ) دوره‌های بین IPAP و EPAP را یا کوشش­‌های تنفسی بیمار تعیین می‌­کند یا اینکه با تنظیم تعداد تنفس و زمان دم مشخص می­‌گردد. از مزایای IPAP افزایش حجم جاری و تهویه دقیقه‌­ای و کاهش Paco2، رفع دیس­پنه و کاهش استفاده از عضلات فرعی تنفسی است از مزایای EPAP نیز افزایش ظرفیت باقیمانده عملی FRC و در نتیجه افزایش Pao2 می‌باشد.

(C/V)(CMV) (IPPV)

حجم یا فشار از پیش تعیین شده را بدون توجه به کوشش تنفسی بیمار تحویل می‌­کند. مورد استفاده در بیماران با آپنه.

در پاسخ به کوششهای تنفسی بیمار به وی تنفس می‌­دهد. در صورت آپنه بیمار را مانند مد کنترله حمایت می­‌کند. مورد استفاده در بیماران با ضعف عضلات تنفسی.

تنفس­‌های ونتیلاتور با کوشش تنفسی بیمار هماهنگ می‌­شود. مورد استفاده برای جدا کردن از ونتیلاتور.

با فشار از پیش تعیین شده جهت تقویت کوشش‌های تنفسی بیمار را تقویت می­‌کند. مورد استفاده در طی جداکردن بیمار از ونتیلاتور همراه مدSIMV.

فشار مثبت را در انتهای بازدم اعمال می‌­کند. همراه مدهایSIMV ،A/C ،C/V با بازکردن الوئولهای کلاپس شده به اصلاح اکسیژناسیون کمک می­‌کند.

مانندPEEP است اما فقط همراه تنفس‌های خودبخودی بیمار برای کاهش مقاومت فشار مثبت مداوم را در راه‌های هوایی اعمال می­‌کند.

دو ریه را جداگانه تهویه می‌­کند (پارالیز و سدیشن ضروری است.).در بیماران با بیماری‌های یکطرفه ریه و یا وجود دو بیماری جداگانه در دو ریه.

مقادیر کم حجم جاری را در تعداد تنفس بالا تحویل می‌­کند (پارالیز و سدیشن ضروری است.). در هنگام انجام پروسیجرهای کوتاه مدت در بیماران با اختلالات همودینامیک و بیماران در خطر پنوموتوراکس.

با معکوس کردن زمان دم و بازدم زمان دم را طولانی می‌­کند (پارالیز و سدیشن ضروری است.). در بیمارانی که علی­رغم داشتن PEEP اختلال در اکسیژناسیون دارند؛ از کلاپس شدن آلوئول‌ها جلوگیری می­‌کند.

تنفس با فشار مثبت متناوب (IPPB Intermittent positive pressure Breathing)، از این روش برای کمک به بیمار جهت انجام تنفس­‌های عمیق‌تر بعد از اعمال جراحی یا بعد از جداشدن از ونتیلاتور استفاده می‌­شود. ماشین IPPB ونتیلاتوری فشاری است که هوای فشرده را تحت فشار مثبت وارد راه‌­های هوایی بیمار می­‌کند؛ با شروع تنفس‌های بیمار به کار می‌­افتد و بازدم مانند همه ونتیلاتوهای فشار مثبت غیرفعال Passive انجام می‌­شود. فشار و حجم بر روی آن قابل تنظیم است معمولا ۱۲-۱۰ تنفس هر ۲-۱ ساعت به مدت ۲۴ ساعت داده می‌­شود از مزایای IPPB پیشگیری از آتلکتازی، اتساع کامل ریه‌­ها، اصلاح اکسیژناسیون و تجویز دارو از طریق نبولایزر است.

حداکثر فشار راه‌های هوایی Peak airway pressure or Peak inspiratory pressure (PIP)، نشان‌دهنده فشار لازم جهت بادکردن ریه­‌ها است و بستگی به مقاومت راه‌های هوایی و ظرفیت ریه دارد. مقدار طبیعی فشار راه­‌های هوایی در مرحله دم ۱۵ تا ۳۰ سانتیمترآب است که در انتهای دم به ۲۰ تا ۳۰ سانتیمترآب می‌­رسد. هنگام تنظیم آلارم حداکثر فشار Pmax معمولا مقدار آن ۵ تا ۱۰ سانتیمتر آب بالاتر از PIP در نظر گرفته می‌­شود.

فشار متوسط راه­‌های هوایی (MAP یا Mean airway pressure)، منظور از فشار متوسط راه­‌های هوایی مقدار متوسط فشار راه هوایی در کل زمان دم و بازدم می‌باشد. برای بررسی اثرات سوء افزایش فشار راه هوایی استفاده از این معیار بیش از حداکثر فشار راه هوایی ارزش دارد چرا که در این معیار مدت زمان تاثیر فشار نیز در نظر گرفته می‌­شود. هر عاملی زمان دم را طولانی کند و یا شروع بازدم را به تاخیر بیاندازد فشار متوسط راه‌­های هوایی را افزایش خواهدداد. چون استفاده از Flow بالا زمان دم را کم می‌­کند؛ بنابراین فشار متوسط راه­‌های هوایی با Flow بالا، کمتر می‌شود.

(Airway pressure low or high)، کاهش فشار راه­‌های هوایی هنگامی اتفاق می‌­افتد؛ که یا بیمار از ونتیلاتور جدا شده (Disconnect) یا نشتی (leak) در مدار تنفسی وجودداشته باشد که عمده علل آن عبارتند از: کم بودن هوا در کاف لوله تراشه یا تراکئوستومی، پارگی کاف لوله تراشه یا تراکئوستومی، جداشدن قسمتی از مسیر دم یا بازدم، شل شدن اتصالات بیمار به ونتیلاتور، پارگی یا ترک خوردگی لوله‌های رابط، نشتی در محل اتصال Humidifier یا نبولایزر یا سنسور درجه حرارت، وجود مشکلات ریوی مانند Bronchopleural air leak که باعث انتقال هوا به داخل فضای جنب می‌­شود که با مشاهده حبابهای هوا در بطری‌های چست تیوپ مشخص می­‌گردد و تنظیم نادرست محدوده آلارم فشار.

افزایش فشار راه‌­های هوایی هنگامی اتفاق می­‌افتد که انسداد در مسیر جریان هوا وجودداشته باشد انسداد به علل مختلفی پیش می‌­آید که عمده علت‌­های آن عبارتند از: سرفه کردن بیمار، گازگرفتن لوله تراشه، عدم هماهنگی بین تنفس‌­های بیمار و ونتیلاتور، وجود ترشحات در راه­‌های هوایی، جاگذاری نادرست لوله تراشه، واردشدن لوله تراشه به برونش راست، گرفتگی (kink) یا تا شدگی لوله‌­های رابط ونتیلاتور به بیمار، گرفتگی فیلترها، اسپاسم برونش، افزایش تعداد تنفس‌­های بیمار و تغییرات در طرح تنفسی بیمار (به علت هیپوکسمی، ترس و اضطراب بیمار، اختلالات متابولیک یا CNS و غیره)، تلاش بیمار برای حرف ­زدن، کاهش ظرفیت ریه‌­ها مانند پنومونی، ادم ریوی، پنوموتوراکس، تنظیم نادرست PEEP یا حجم جاری، تنظیم نادرست Flow rate، تنظیم نادرست محدوده آلارم فشار.

مقاومت طبیعی راه‌های هوایی (Resistance airway) بین cmH2o/L/sec 4-2 است که تا ۶ متغیر می‌­باشد. در صورت وجود لوله آندوتراکیال در تراشه مقدار مقاومت به cmH2o/L/sec 6 یا بیشتر و با آمفیزم یا آسم مقاومت راه­‌های هوایی تا cmH2o/L/sec 18 افزایش می­‌یابد. در شرایط زیر نیز مقاومت راه­‌های هوایی افزایش می­‌یابد: افزایش ترشحات، ادم مخاط، برونکواسپاسم، آسپیره کردن.

با درمان علت می­ توان افزایش مقاومت راه­‌های هوایی را جبران نمود مثلا ساکشن‌کردن راه هوایی، برطرف کردن انسداد و یا دادن یک داروی برونکودیلاتور، تغییردادن سرعت و یا نحوه جریان گاز نیز می‌­تواند افزایش فشار راه‌­های هوایی ناشی از مقاومت راه‌­های هوایی را تغییردهد.

(Hold Inspiratory)، جهت انجام پروسیجرهای خاص مانند انجام گرافی سینه یا اندازه­‌گیری مقاومت Resistance و ظرفیت ریه‌­ها Compliance استفاده می‌­شود.

(Hold Expiratory) جهت انجام اندازه­‌گیری­ های خاص مانند اندازه گیری Auto PEEP یا PEEP استفاده می‌­شود.

ظرفیت (قابلیت اتساع) (Compliance)، کمپلیانس ریه‌­ها یا قابلیت اتساع و قفسه سینه عبارت است از افزایش حجم ریه­‌ها به ازای افزایش فشار در داخل آلوئول­ها. سیستم تنفسی هم دارای کمپلیانس دینامیکی (Cdyn) است و هم دارای کمپلیانس استاتیکی (Cs). برای اندازه‌گیری کمپلیانس استاتیک (Cs) کمپلیانس ریه و جدار سینه اندازه‌­گیری می‌­شود و تقریبا برابر است با ml/1cmH2o.100-70 وقتی کمپلیانس استاتیک کمتر از ml/cmH2o 30-20 است کار تنفسی WOB زیاد است. علل کاهش کمپلیانس استاتیک عبارتند از: محبوس شدن هوا، ادم ریوی، آتلکتازی، سفت شدن بافت ریه، پنومونی، پنوموتوراکس، هموتوراکس، جمع شدن مایع در پلور، تغییر کمپلیانس جدار سینه (کشش عضلانی Flail chest) ، پنومومدیاستن و اتساع شکم (پریتونیت، آسیت، هرنی، خونریزی داخل شکم).

HME filter (Heat and moisture Exchange filter) or Hygrobac filter، فیلتری است که با تغلیظ رطوبت ناشی از بازدم بیمار و نگهداری حرارت بازدمی بیمار موجب گرم و مرطوب شدن هوای دمی تحویلی از طرف ونتیلاتور به بیمار می‌گردد. و از انتقال آلودگی از ونتیلاتور به بیمار و برعکس جلوگیری می‌کند.

بیشتر بدانیم: دانلود نرم افزار آموزشی کار با شبیه ساز ونتیلاتور

حساسه جریان وظیفه اندازه­‌گیری حجم­‌ها و فشارها در طی مدار تنفسی بعهده دارد.

حساسه اکسیژن وظیفه اندازه گیری درصد اکسیژن تحویلی به بیمار را بعهده دارد.

Intermittent positive pressure ventilation: تهویه با فشار مثبت متناوب تهویه اجباری متناوب هماهنگ شده با فعالیت‌های تنفسی بیمار.

Synchronized Intermittent Mandatory ventilation: خودبخودی (تنفس‌­های خودبخودی یا ارادی) Spontaneous (spont) تهویه با حداقل حجم دقیقه‌ای اجباری MMV Mandatory minute volume ventilation

Air supply: هوای لازم جهت کارکرد ونتیلاتور

supply O2: اکسیژن لازم جهت کارکرد ونتیلاتور

Respiration: تنفس

Ventilation: تهویه

Inspiration: دم

Expiration: بازدم

Breath Per Minute (bpm): تعداد تنفس در دقیقه

Inoperative Ventilator or Device Failure or Ventilation Inop: نارسایی یا خرابی ونتیلاتور

F spont: تعداد تنفس­‌های بیمار

F total: مجموع تعداد تنفس­‌های بیمار و تنفس‌­های اجباری ونتیلاتور

Fail to cycle: ونتیلاتور هیچگونه جریان دمی را ثبت نمی­‌کند.

با تشکر از:

آقای نعمت الله سلیمان نژاد پرستار واحد تنفس مرکز آموزش درمانی حضرت ولیعصر(عج) زنجان.

جهت آشنائی بیشتر با انواع مدهای ونتیلاتور با نمودار تصویری اینجا را کلیک کنید.