آشنایی با تب دنگی و مراقبت‌های پرستاری آن

تب دنگی یکی از بیماری‌های ویروسی است که توسط پشه‌های آئدس (Aedes) منتقل می‌شود. این بیماری عمدتاً در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری دنیا شایع است و سالانه میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تب دنگی می‌تواند از یک بیماری خفیف تا یک وضعیت شدید و مرگبار متغیر باشد. مراقبت‌های پرستاری نقش مهمی در مدیریت و بهبود بیماران مبتلا به تب دنگی ایفا می‌کند. این مقاله به بررسی تب دنگی و ارائه راهکارهای مراقبت‌های پرستاری مناسب برای بیماران مبتلا می‌پردازد.

اپیدمیولوژی و پاتوفیزیولوژی تب دنگی

تب دنگی توسط ویروس دنگی، یکی از ویروس‌های خانواده فلوویریده (Flaviviridae)، ایجاد می‌شود. این ویروس چهار سروتیپ مختلف (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) دارد که همگی می‌توانند باعث بیماری شوند. انتقال ویروس از طریق نیش پشه‌های آلوده، به‌ویژه پشه‌های آئدس (Aedes aegypti و Aedes albopictus)، صورت می‌گیرد.

علائم بیماری معمولاً 4 تا 10 روز پس از نیش پشه ظاهر می‌شوند و شامل تب شدید، سردرد، درد پشت چشم‌ها، دردهای عضلانی و مفصلی، بثورات جلدی و خستگی مفرط است. در موارد شدید، بیماری می‌تواند به تب دنگی شدید (DHF) و سندرم شوک دنگی (DSS) منجر شود که به دلیل نشت پلاسمای خون، تجمع مایع در بدن، و خونریزی داخلی خطرناک است.

مراقبت‌های پرستاری برای بیماران مبتلا به تب دنگی

مراقبت‌های پرستاری برای بیماران مبتلا به تب دنگی شامل پایش دقیق علائم حیاتی، مدیریت درد، تأمین مایعات کافی، و آموزش به بیمار و خانواده است. پرستاران باید به دقت وضعیت بیمار را نظارت کنند تا از بروز عوارض جدی جلوگیری شود.

1. پایش و ارزیابی مداوم بیمار:

– اندازه‌گیری منظم دما، فشار خون، ضربان قلب و تعداد تنفس برای شناسایی زودهنگام علائم شوک یا خونریزی.
– ارزیابی وضعیت هیدراتاسیون بیمار از طریق پایش ادرار، پوست و مخاط‌ها.
– نظارت بر علائم عصبی مانند سردرد، گیجی و تغییرات بینایی.

2. مدیریت درد و تب:

– استفاده از مسکن‌های مناسب مانند استامینوفن برای کنترل درد و تب. استفاده از آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) به دلیل خطر خونریزی ممنوع است.
– اعمال کمپرس سرد برای کاهش تب.

3. تأمین مایعات:

– اطمینان از دریافت مایعات کافی از طریق خوراکی یا در موارد شدیدتر، از طریق وریدی.
– استفاده از محلول‌های الکترولیتی برای جبران از دست رفتن مایعات و الکترولیت‌ها.

4. پیشگیری از عوارض:

– تشویق بیمار به استراحت کافی و اجتناب از فعالیت‌های فیزیکی شدید.
– نظارت بر علائم خونریزی مانند خونریزی لثه، خونریزی بینی، و کبودی‌های غیرعادی.
– اطمینان از اینکه بیمار در محیطی خنک و بدون حضور پشه‌ها قرار دارد.

5. آموزش به بیمار و خانواده:

– آموزش به بیمار و خانواده در مورد اهمیت هیدراتاسیون، علائم خطر و نحوه پیشگیری از نیش پشه‌ها.
– تشویق به استفاده از پشه‌بندها، لباس‌های بلند و مواد دفع‌کننده حشرات برای جلوگیری از نیش پشه.

نتیجه‌گیری

تب دنگی یک بیماری ویروسی جدی است که می‌تواند به عوارض شدید و مرگبار منجر شود. مراقبت‌های پرستاری دقیق و مداوم نقش مهمی در بهبود وضعیت بیماران مبتلا به تب دنگی دارد. پایش منظم علائم حیاتی، مدیریت درد و تب، تأمین مایعات کافی و آموزش به بیمار و خانواده از جمله اقدامات اساسی است که پرستاران باید انجام دهند. با توجه به افزایش شیوع تب دنگی در بسیاری از مناطق جهان، ارتقاء دانش و مهارت‌های پرستاران در مدیریت این بیماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

—

این مقاله یک مرجع مناسب برای پرستاران و کارکنان بهداشتی است تا با تب دنگی و مراقبت‌های لازم برای بیماران مبتلا به این بیماری آشنا شوند.