هفت خطای رایج زنان درباره سرطان سینه

باور غلط اول: توده‌های پستانی تقریبا همیشه سرطان هستند.

این عقیده نادرستی است که هر توده‌‌ای در پستان به معنی وجود سرطان است. اگر چه هر خانمی که در پستان خود احساس توده‌ داشت باید به فکر سرطان باشد تا عکس این موضوع ثابت شود، اما این نباید زنان را نگران کند. هر چه سن یک زن بیشتر باشد، احتمال بیش تری دارد تا یکی از ۷ تا ۸ نفری باشد که مبتلا به سرطان پستان می‌‌شوند. همچنین احتمال بیش تری وجود دارد که توده ‌های پستانی در زنان سالمند و زنانی که به دوران یائسگی نزدیک می‌ شوند و یا یائسه شده‌‌اند سرطانی شوند.

وقتی یک توده پستانی سرطانی نباشد، به چه دلیل ممکن است ایجاد شده باشد؟

این توده‌‌ها ممکن است کیست ‌هایی باشند که معمولا خطرناک نیستند، اما ممکن است رشد غیر سرطانی و غیر طبیعی سلول‌‌ها باشد نظیر فیبروآدنوما که کمتر شایع است و یا لخته ‌های خونی که موجب ایجاد توده می‌ شوند. همچنین این توده ‌های کاذب ممکن است در اثر تغییرات هورمونی ایجاد شوند که در واقع اصلا آن‌ها توده نیستند. به هر حال دلیل توده‌‌های پستانی هر چه باشد، نباید مورد غفلت واقع شود و باید از سوی پزشک اطمینان حاصل شود که خطرناک نیستند. گاهی لازم است معاینه جسمی از سوی پزشک صورت گرفته و گاهی نیاز به ماموگرافی و در برخی اوقات نیاز به سونوگرافی است. با انجام این آزمون‌‌ها علت توده ‌های پستانی دقیقا مشخص خواهد شد.

باور غلط دوم: سرطان پستان همیشه همراه با توده ‌ای قابل لمس است.

همیشه این ‌طور نیست. همیشه سرطان‌‌های پستان با توده همراه نیستند. گاهی اوقات قبل از اینکه خانمی احساس توده در پستان خود داشته باشد، بعد از انجام ماموگرافی مشخص می‌‌شود که او دچار سرطان پستان است. بسیاری از سرطان‌‌ها هنگام آزمون‌‌های غربالگری ماموگرافی تشخیص داده می‌ شوند.

باور غلط سوم: توده‌‌های سرطانی با توده‌‌های خوش ‌خیم تفاوت دارند.

اگر این ‌طور فکر می‌‌کنید بدانید که همیشه توده‌‌های سرطانی متفاوت از توده‌‌های خوش‌ خیم نیستند. توده‌‌های سرطانی و توده‌‌های غیر سرطانی یا‌‌ همان خوش ‌خیم، ممکن است با یکدیگر اشتباه گرفته شوند. زنان غالبا فکر می‌‌کنند وقتی توده‌‌ای سرطانی باشد، آن را به صورت توده ‌ای سفت احساس می‌‌کنند که به اطراف حرکت نمی‌ کند. این در حالی است که توده ‌های پستانی همچنین ممکن است نرم و متحرک باشند. بنابراین همیشه نمی‌‌توان گفت که توده‌‌های سفت، سرطانی و توده‌‌های نرم، بی‌خطر هستند. در حالی که ۴۰ درصد زنان در زندگی خود با توده‌‌های پستانی مواجه می‌‌شوند، باورهای رایج درباره این توده‌‌ها کم نیست. کیست‌‌ها در صورتی که عمقی باشند احساس سوزش ایجاد می‌ کنند. اما اگر این کیست‌‌ها سطحی باشند غالبا نرم و گرد حس می‌‌شوند. اگر توده‌‌های پستانی عمقی باشند قادر هستند بافت پستان را به جلو برانند. گاهی توده‌‌هایی که در لمس به نظر خوش‌ خیم و نرم و متحرک می‌‌آیند می‌‌توانند سرطان باشند. توده‌‌هایی که با لمس آن‌ها زنان احساس خراش و سوزش داشته باشند معمولا خوش ‌خیم هستند و اما بهترین توصیه این است که اگر هنگام لمس هر احساسی داشتید باید مورد بررسی قرار بگیرید.

باور غلط چهارم: نباید نگران توده‌‌های کوچک بود.

این باور غلط است که نباید با لمس توده‌‌های کوچک در پستان احساس نگرانی کرد. توده‌‌های سرطان ‌ها می‌‌توانند در زمان شروع بسیار کوچک باشند. اندازه یا سایز توده ‌های پستانی راه خوبی برای تصمیم ‌گیری در مورد بی‌ خطری یا سرطانی بودن توده ‌ها نیست. در برخی از زنان توده‌‌های پستانی به اندازهٔ یک نخود و در برخی دیگر اندازهٔ این توده‌‌ها حتی به حد یک گریپ ‌فروت هم می‌‌رسد. با انجام ماموگرافی حتی توده‌ هـــای بسیار کوچک مشخص می‌‌شوند. وقتی زنان واقعــــاً در پستان خود تــوده ‌ای را حس می‌‌کنند اندازهٔ آن‌ها معمولا کمتر از ۵/۲ سانتی متر قطر دارد.

باور غلط پنجم: مراجعه فوری ضروری نیست.

این باور غلط را از ذهن خود دور کنید که با لمس توده نباید سریع به پزشک مراجعه کرد. مخصوصا اگر شما خانمی هستید که سن‌تان کمی بالا رفته است به تأخیر انداختن مراجعه و پیگیری توده پستانی کار درستی نیست. هر تـــوده‌‌ای در پستان باید توسط پزشک مورد ارزیابی کامل قرار گیــــرد. گاهی پزشک توصیه می‌ کند که بعد از دوران قاعدگی برای بررسی بیشتر مراجعه کنند. ممکن است این توده نوعی کیست باشد و با قاعدگی و تغییرات هورمونی تغییر کند. زنانی که به سن یائسگی نزدیک می‌‌شوند احتمال کمتری وجود دارد تا دچار تغییرات توده ناشی از تاثیرات هورمونی شوند، بنابراین نباید ارزیابی‌‌های پستانی به تاخیر انداخته شود. اما این سوال مطرح می‌‌شود که چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

حتی بهتر است بلافاصله پس از لمس توده به پزشک مراجعه کنید. این پزشک است که زمــــان مراجعــه بعدی را تعیین می‌‌کند و زنان خود نباید در مورد آن تصمیم بگیرند. عده‌ای از زنان خود را با اطرافیـــان و آشنایان خود مقایسه می‌‌کنند و به گمان اینکه توده پستانی آن‌ها هم ممکن است کیست باشد و برطرف می‌‌شود به پزشک مـــراجعه نمی‌ کنند.

باور غلط ششم: یک توده می‌‌تواند سرطانی باشد، حتی در زنانی که تاریخچه خانوادگی سرطان ندارند.

این باور هـــم واقعیت مطلق ندارد. تنها ۵ تا ۱۰ درصد از سرطان‌‌های پستان، ارثی است. اکثریت زنانی که دچار سرطان پستان می‌‌شوند هیچ عامل خطری ندارند. پس این جمله هم واقعیت ندارد که اگر خانمی در خانواده‌‌ای زندگی می‌ کرد که تاریخچه سرطان در آن وجود نداشت، توده‌‌های پستانی هرگز سرطانی نخواهند شد.

باور غلط هفتم: در زنانی با داشتن تاریخچه کیست، توده‌‌های پستانی سرطانی نیستند.

همیشه این ‌طور نیست. برخی از زنان که سالیان زیاد در پستان خود کیست داشته ‌اند نباید تصور کنند که این کیست‌‌ها نگران‌ کننده نخواهند شد، چرا که ممکن است کیست‌‌ها هم دچار تغییراتی شده و به توده‌‌های سرطانی تبدیل شوند. همه خانم‌‌ها باید توجه کنند که هر زمانی که در پستان ‌های خود توده‌‌ای جدید یافتند باید فورا به پزشک مراجعه کنند تا نگرانی‌‌هایشان برطرف شود، چرا که ممکن است این توده از‌‌ همان کیست ‌های قدیمی نباشد.

*صدیقه علیشاهی

کارشناس مامایی مرکز بهداشت استان یزد