در اكسیژن درمانی، اكسیژن را با فشاری بیش از آنچه كه در اتمسفر وجوددارد به بیمار می دهند. موارد استفاده از اكسیژن درمانی شامل O2Sat < %80 – PaO2 < 50 mmHg و زمانی كه نیاز به احیاء وجودداشته باشد.
راه های اكسيژن درمانی در نوزادان
- اكسیژن درمانی داخل انكوباتور حداكثر غلظت اكسیژنی كه در انكوباتور به نوزاد می رسد ۳۰% است. یعنی حدود ۵ لیتر می باشد. از برخورد مستقیم اكسیژن ورودی به بدن و بخصوص صورت نوزاد باید اجتناب شود. اكسیژن ورودی به داخل انكوباتور بین ۱ تا ۷ لیتر در دقیقه بر اساس شرایط نوزاد قابل تنظیم می باشد.
- ماسك ساده كه روی بینی و دهان نوزاد گذاشته می شود؛ حداكثر میزان اكسیژنی كه به نوزاد می رسد مشخص نشده است. اكسیژن ورودی به ماسك بین ۵ تا۷ لیتر در دقیقه بر اساس شرایط نوزاد قابل تنظیم می باشد.
- هود: از این روش در موارد خفیف دیسترس تنفسی می توان استفاده كرد. درجه حرارت زیر هود باید به دقت كنترل شود تا از استرس سرما و نیز آپنه ناشی از گرمای زیاد جلوگیری شود. همچنین هود باید مناسب سر نوزاد باشد. اكسیژن ورودی به داخل هود بین ۵ تا ۷ لیتر در دقیقه براساس شرایط نوزاد قابل تنظیم می باشد.
- در بیمارانی كه در معرض RDS هستند یا علایم آن را نشان می دهند یا در نوزادان كمتر از 27 هفته یا نوزادان كمتر از 30 هفته كه كورتیكو استروئید قبل از تولد دریافت نكرده اند. تجویز سورفكتانت باعث بهبود اكسیژن رسانی می شود.
- اندیكاسیون های مصرف CPAP در نوزاد مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی:
- اكسیژن كمتر از 60mm/Hg در حالیكه اكسیژن 70%-60% دریافت می كند.
- در حال Weaning از ونتیلاتور
- آپنه راجعه یا بدون RDS
- نوزادانی كه خودبخود تنفس كرده ولی سندرم دیسترس تنفسی خفیف تا متوسط دارند.
- اندیكاسیون های مصرف CPAP در نوزاد مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی:
- اكسیژن رسانی از طریق لوله داخل تراشه: در مواردی كه با اقدامات ساده تر نتوان راه هوایی بیمار را باز نگه داشت استفاده می شود؛ كه لوله از بین طنابهای صوتی عبور كرده و 2-3cm بالاتر از كارینا قرار می گیرد. جهت تسهیل در ساكشن و رفع انسداد راه هوایی از این روش استفاده می شود. اكسیژن تنظیمی براساس دستور پزشك و براساس شرایط بیمار تنظیم می شود.
در كلیه نوزادان از هر روش اكسیژن درمانی كه استفاده می شود باید سطح O2Sat بین 90 تا 95 درصد نگهداشته شود و از دادن اكسیژن زیاد به نوزاد پرهیز گردد.
عوارض اكسیژن درمانی
- كاهش تهویه ناشی از اكسیژن درمانی كه در اثر تجویز غلظت بالای اكسیژن رخ می دهد و روی CNS اثر سمی می گذارد و باعث تضعیف تنفس می شود.
- مسمومیت با اكسیژن خطرناكترین عارضه اكسیژن درمانی است كه در غلظت بالای اكسیژن درمانی رخ می دهد. تجویز اكسیژن با غلظت بالا باعث تخریب غشاء تنفسی و كاهش تولید سورفكتانت و آتلكتازی پیشرونده و ARDS می شود. نشانه های مسمومیت اكسیژن شامل بی اشتهایی، تنگی نفس، بیقراری، خستگی و اشكال تنفسی است.
- صدمات چشمی كه باعث فیبروز پشت عدسی می شود.
- آتلكتازی كه مكانیسم ایجاد آتلكتازی به این صورت است كه در حالت معمولی 78% هوای اتاق را نیتروژن شامل می شود، كه به میزان كمی توسط خون در ریه جذب می شود. بیشتر نیتروژن در آلوئل ها باقی می ماند و به حجم آلوئل اضافه می شود، كه این امر در پیشگیری از آتلكتازی جلوگیری می كند. زمانی كه میزان O2 دمی بالا میرود مولكول O2 بطور مرتب بوسیله بستر عروق جذب می شود و در نتیجه آلوئل ها خالی می شود و روی هم می خوابد كه باعث ایجاد آتلكتازی می شود.