نکاتی که پرسنل اطاق عمل، پزشکان و پرستاران برای حفاظت از پوست دست خود در برابر درماتیت تماسی و یا آلرژیک باید انجام دهند:
- از شستشوی دست با آب داغ در همه موارد حتی در هنگام استحمام بپرهیزید. ( آب ولرم مناسب ترین است.)
- در منزل از تماس دست با شوینده های خانگی خودداری کرده و حتی الامکان از دستکش خانگی برای امور منزل استفاده کنید.
- توجه داشته باشید که پوست بدن بویژه دست و صورت در فصل پاییز و زمستان بدلیل خشکی و سرمای هوا نسبت به فصل گرم، به مراقبت بیشتری نیاز دارد.
- از کرم و یا سایر فرآورده های نرم و مرطوب کننده پوست حداقل روزی ۳ بار و به مقدار کافی (پوشش کلیه سطوح دست) استفاده کنید.
- زمان های مناسب برای استفاده از کرم: زمان های استراحت میان شیفت، در پایان شیفت پس از آخرین شستشوی دست و شب قبل از خواب می باشد. در حین کار در طول شیفت بدلیل استفاده مکرر از دستکش لاتکس بهتر است از کرم های با پایه چربی استفاده نشود. گلیسرین موجود در محلول الکلی برای حفاظت پوست در این زمان کفایت می کند.
- بدلیل اثر تخریبی قویتر مواد شوینده، بهتر است در موارد الزام به بهداشتی کردن دست، در صورتی که آلودگی قابل رویت وجود ندارد از محلول الکلی استفاده شود. این روش به شستشوی دست با آب و صابون و یا حتی شوینده های آنتی باکتریال (بتادین، کلر هگزیدین) ارجحیت دارد.
- پس از انجام اسکراب جراحی با الکل راب مطمئن شوید که دستهای شما کاملا خشک شده اند و سپس دستکش لاتکس بپوشید. زیرا در غیر اینصورت احتمال بروز آلرژی ناشی از لاتکس بالا می رود.
- از دستکشهای بدون پودر یا کم پودر استفاده کنید. زیرا پودر دستکش خود موجب خشکی بیشتر پوست می گردد.
- الکل ها ترکیبات آلرژن نیستند. آنچه ممکن است موجب ایجاد عوارضی مانند کهیر و دانه های قرمز روی پوست شود، مواد اضافی غیرفعال مانند رنگ و اسانس و نگهدارنده و یا حتی واکنش نرم کننده با دستکش لاتکس می باشد. ترجیحا از الکل راب بدون رنگ و اسانس استفاده کنید.
- در صورت نیاز به شستشوی دستها با آب و صابون، هنگام خشک کردن، حوله کاغدی را با فشار روی پوست نکشید و مالش ندهید. بلکه با روش گذاشتن و برداشتن آرام حوله این کار را انجام دهید.
- شستشوی دستها با آب و صابون بلافاصله قبل یا بعد از استفاده از محلول الکلی موجب درماتیت می شود. لذا در صورتی که روش الکل راب را برای اسکراب جراحی انتخاب کرده اید بهتر است تکنیک زیر را انجام دهید:
- در بدو ورود به اطاق عمل در شروع روز کاری دستهای خود را با روش اسکراب جراحی با آب و صابون به مدت ۲ تا ۵ دقیقه بشویید و خشک کنید تا دستها کاملا از مواد ارگانیک پاک گردد.
- بلافاصله قبل ازشروع جراحی و پوشیدن گان استریل، یکبار روش اسکراب جراحی با الکل راب (به مدت حدود ۱ دقیقه) را اجرا کرده، پس از خشک شدن کامل دستها البسه استریل را بپوشید.
- پس از اتمام عمل جراحی وقتی که دستکشها بیرون آورده می شود، دستها باید با محلول الکلی مالش داده شوند (روش بهداشتی -۳۰ ثانیه) و یا در صورتی که باقیمانده پودر تالک یا مایعات بیولوژیک (در اثر پارگی یا نشتی دستکش) روی دستها مشاهده شود با آب و صابون شسته شود.
- در شروع جراحی بعدی قبل از پوشیدن البسه استریل فقط اسکراب جراحی با الکل انجام شود. (مدت حدود ۱ دقیقه و ۱۰ ثانیه). در صورتی که کارخانه سازنده محلول الکلی مورد استفاده، زمان بیشتری مثلا ۲ یا ۳ دقیقه را برای اسکراب پیشنهاد کرده مراحل اسکراب دو بار تکرار شود.
دستورالعمل آماده کردن دست ها برای جراحی
دستورالعمل آماده کردن دست ها برای جراحیکه در متن کتاب WHO آورده شده است؛ بشرح زیر است:
- انگشتر، ساعت، دستبند را قبل از آماده کردن دست ها برای جراحی بیرون آورید. استفاده از ناخن های مصنوعی ممنوع است. (IB)
- سینک باید به گونه ای طراحی شده باشد که خطر پاشیده شدن آب را کاهش دهد. (II)
- اگر آلودگی دست ها قابل مشاهده است، قبل از آماده شدن برای جراحی آنها را با آب و صابون بشویید. (II) آلودگی های زیر ناخن ها را با استفاده از تمیزکننده ناخن زیر آب پاک کنید.
- برس زدن جهت آماده سازی دستها جهت جراحی ضرورت ندارد. (IB)
- ضدعفونی نمودن دست ها برای جراحی بایستی توسط صابون ضدمیکروبی و یا محلول الکلی مناسب انجام شود. بهتر است از محصولی استفاده شود که اثری پایدار داشته باشد. این کار قبل از پوشیدن دستکش استریل انجام می شود. (IB)
- اگر از کیفیت آب مطمئن نمی باشید بهتر است در اتاق عمل دست ها با استفاده از محلول الکلی بهداشت دست جهت جراحی آماده شود که انجام این کار قبل از پوشیدن دستکش استریل جهت فرایندهای جراحی توصیه شده است. (II)
- زمانی که ضدعفونی کردن دست ها با استفاده از صابون های ضدمیکروبی انجام می شود، دست ها و ساعدها را به مدت پیشنهاد شده یعنی بین ۲ تا ۵ دقیقه مالش دهید. لازم نیست زمان بیشتری برای مثال ۱۰ دقیقه دست ها را مالش دهید. (IB)
- زمانی که از محلولهای الکلی جهت آماده سازی دست برای جراحی استفاده می شود از دستورالعمل های ارائه شده توسط کارخانه سازنده استفاده کنید (IB). دستها برای آغشته نمودن با محلول الکلی باید خشک باشند. محلول مالشی را با محلول الکلی بهداشت دست مخلوط نکنید. (II)
- زمانی که از محلولهای الکلی جهت آماده سازی دست برای جراحی استفاده می کنید به قدر کافی محلول به دست ها و ساعدها آغشته نمایید تا در تمام طول مدت آماده سازی دست خیس باشد. (IB)
- بعد از به کارگیری محلول الکلی اجازه دهید دست ها و ساعد کاملا خشک گردد و سپس دستکش های استریل شده را بپوشید (IB)