بسته آموزشی برای مراقبین کودک کم توان ذهنی با رویکرد خانواده محور- بخش اول

بسته آموزشی که هم اکنون ملاحظه می فرمایید توسط یکی از پرستاران عزیز ما به سایت پرستاران توانمند ایران هدیه شده است تا در اختیار پرستاران، مراقبان و خانواده های کودکان کم توان ذهنی قرارگیرد. آقای حسین عبداللهی (کارشناس ارشد گرایش پرستاری بهداشت جامعه) تهیه کننده این بسته آموزشی هستند که بدینوسیله از ایشان به خاطر انتشار این مجموعه آموزشی تقدیر و تشکر می گردد.

در این مجموعه آموزشی سعی شده است تا در مورد شایعترین مشکلات کودکان کم توان ذهنی مطالبی را بیان نماییم، امیدوارم که نکات ارائه شده بتواند شما خانواده محترم را در مراقبت و حمایت از کودک عزیزتان یاری و کمک نماید.

از دیرباز همواه تعداد چشمگیری از افراد بر اثر عوامل مختلف اعم از وراثت، مشکلات دوران بارداری و حین و پس از تولد و نیز بیماری ها و سوانح دچار نواقص ذهنی و یا جسمی می گردند، که این عوارض و مشکلات یا به عبارتی معلولیت ها در تمام دوران زندگی و تا پایان عمر با آنها همراه می باشد.

انجام اقدامات پیشگیرانه به منظور کاهش نرخ رشد معلولیت با بهره گیری از ابزارها و روش های مختلف و نیز ایجاد امکانات رفاهی و اجرای برنامه های متعدد و متنوع توانبخشی در وجوه توانپزشکی، توانبخشی اجتماعی، توانبخشی حرفه ای و به ویژه توانبخشی آموزشی همگی از جمله وظایف ذاتی سازمان بهزیستی کشور بوده که تولیت امور معلولان را بعهده دارد. ارائه چنین خدماتی به جامعه و افراد معلول و خانواده آنها نویدبخش آن است که در چشم انداز زندگی این عزیزان شرایطی ایجاد شده و تسهیلات و زمینه هایی فراهم گردد تا ایشان از شرایط برابر با سایر افراد جامعه برخوردار شده و با مشارکت هر چه بیشتر و عینی تر در جهت تجلی حقوق حقه خود گام بردارند.

در حال حاضر سازمان بهزیستی در امر حمایت و مراقبت از خانواده هایی که مشکلاتی مثل شما دارند وظایفی را بر عهده گرفته است؛ و مشاوره هایی را در زمینه مشکلاتی که با آنها روبرو می شوید در حد توان مشاورین خود ارائه می نماید. یکی از مهمترین مسئولیتهای این سازمان، توانبخشی مددجویان می باشد. توانبخشی عبارت است از فرایندی متشکل از اقدامات هدفمند در جهت قادرسازی شخص معلول به منظور دستیابی به سطح نهایی توانایی و عملکرد جسمی، حسی، ذهنی، روانی اجتماعی و حفظ این تواناییها. براین اساس توانبخشی وسیله ای در جهت زندگی معلولین برای استقلال بیشتر است. در تعریف توانبخشی مفاهیمی مانند کاهش اثرات معلولیت، قادرسازی برای دستیابی به استقلال، کیفیت بهتر زندگی و خودیاری افراد معلول نهفته می باشد.

ازجمله وظایف سازمان بهزیستی شامل این موارد است:

• حمایت از خانواده‌های بی‌سرپرست و نیازمند و ارائه خدمات مختلف به آنها
• ارائه خدمات مختلف به عموم کودکان و نوجوانان 
• حمایت و نگهداری از کودکان و اطفال بی‌سرپرست 
• ساماندهی، حمایت و نگهداری از کودکان خیابانی  
• ارائه خدمات‌ مختلف به آسیب دیدگان اجتماعی و افراد در معرض آسیب 
• بیمه اجتماعی زنان خانه‌دار کشور 
• تأمین جهیزیه مورد نیاز ایتام، معلولان و آسیب‌دیدگان نیازمند 
• ارائه خدمات درمانی و توانبخشی به معلولان، سالمندان و بیماران روانی مزمن 
• حمایت و نگهداری معلولان غیرقابل توانبخشی 
• ساماندهی، حمایت و نگهداری سالمندان نیازمند
• ساماندهی، حمایت و نگهداری بیماران روانی مزمن
• ارائه خدمات آموزشی به معلولان
• خدمات تربیت بدنی و ورزش ویژه معلولان و کم‌توانان
• ارائه خدمات حمایتی و توانبخشی به بیماران جذامی
• پیشگیری از معلولیت‌ها
• پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی (از جمله طلاق، خودکشی، کودک آزاری)
• آموزش مهارتهای زندگی (فردی و اجتماعی)
• پیشگیری از اعتیاد به موادمخدر، درمان و بازتوانی معتادان
• تحت‌پوشش قراردادن گروههای هدف از نظر بیمه خدمات درمانی
• و سایر حمایت‌های مورد نیاز

اینکه ما چرا خانواده را برای آموزش انتخاب کردیم در زیر اشاره ای به آن می نمایم:

یکی از اصلی ترین رویکردهای کار با خانواده های آسیب پذیر (مثل شما که دارای کودک کم توان هستید) در پرستاری بهداشت جامعه، رویکرد خانواده به عنوان مددجو است. در این رویکرد تمرکز اولیه بر خانواده و ثانویه بر افراد است. خانواده به عنوان جمع تک تک افراد آن نگریسته می شود. تمرکز بر این است که وقتی اعضای خانواده یک مشکل بهداشتی را تجربه می کنند، خانواده به عنوان کل، چه واکنشی از خود نشان می دهد.

انیستیتوی مراقبت خانواده محور، این رویکرد و مدل مراقبتی را بصورت یک رویکرد برنامه ریزی، تحویل وارزیابی مراقبتهای سلامت و آموزش حرفه ای بعنوان اساس تامین منافع متقابل و مشترک بین بیماران، خانواده ها و ارائه دهندگان مراقبت تعریف می نماید. این رویکرد از مراقبت بطور مستقیم به نتایج بهتر در حوزه سلامت، تخصیص عاقلانه تر منابع و رضایت بیشتر بیمار و خانواده می انجامد. هسته اصلی در این رویکرد ازمراقبت این است که خانواده کودکان به عنوان مهمترین و اثرگذارترین افراد در زندگی کودک محسوب شده و می توانند حمایت، راحتی وآرامش را در طی دوران بحران زای بیماری برای کودک به ارمغان آورند. احترام گذاشتن به این نقش یک اصل مرکزی در مراقبت خانواده محور است.

ما نیز برنامه مراقبتی خود از شما خانواده محترم را بر این اصل مهم استوار کردیم و اعتقاد داریم که آموزش اعضای خانواده برای مراقبت هر چه بهتر و موثرتر از فرد دچار کم توانی ذهنی خیلی مهم و کارا می باشد.

نقش هایی که یک  پرستار بهداشت جامعه در پیشگیری از معلولیت ها می تواند داشته باشد، شامل مشارکت در مراقبت از کودک و ارائه راهنمایی های لازم به خانواده، تعیین نقاط ضعف و قوت خانواده، جلوگیری از پیشرفت معلولیت، سعی در خودکفایی معلول و قادرسازی وی در برخورد با مشکلات، ارجاع جهت مشاوره و در صورت توان انجام مشاوره، کمک به کودک و خانواده در فعالیت هایی که باعث خوشحالی آنان می شود و کمک به والدین در شناخت بهتر کودک و رفتارش می باشد.

اما در جامعه ما بدلیل اینکه جایگاه پرستاری بهداشت جامعه آنطور که باید تعیین نشده است؛ و بیشتر پرستار در بالین بیمار آنهم در بیمارستان ها و درمانگاه ها به ارائه خدمت می پردازد؛ از ارائه خدمات پرستاری بهداشت جامعه، در حال حاضر برای شما معذوریم و این طرح تحقیقی را در راستای نقش پرستار بهداشت جامعه در مراقبت و حمایت از خانواده های دارای کودک کم توان ذهنی طراحی و اجرا می نماییم.

در ادامه به ارائه مطالب آموزشی خواهیم پرداخت لطفا توجه و دقت لازم را داشته باشید.

برای آشنایی شما خانواده محترم  در مورد داشتن کودک کم توان دهنی، معلولیت و اینکه عوامل ایجادکننده این بیماری چیست و چگونه می توان از ایجاد آن جلوگیری کرد و اینکه در صورت معلول بودن یکی از اعضای خانواده چطور می توان با او برخورد کرد و چه مواردی را رعایت نمود این دفترچه راهنما تهیه شده است.

ﺗﻮﻟﺪ و ﺣﻀﻮر ﻛﻮدکی ﺑـﺎ ﻛﻢ ﺗـﻮانی ذهنی در ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻮاده‌ای می‌ﺗﻮاﻧﺪ روﻳﺪادی ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب و ﭼﺎﻟﺶ زا تلقی ﺷﻮد ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﻨﻴﺪگی، ﺳﺮﺧﻮردگی، اﺣـﺴﺎس ﻏـﻢ و ﻧﻮﻣﻴﺪی را ﺑﻪ دﻧﺒـﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داشت. ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺘﻌﺪدی وﺟﻮددارد ﻛﻪ ﻧﺸﺎن می‌دﻫﻨﺪ واﻟﺪﻳﻦ ﻛﻮدﻛﺎن دارای ﻣﺸﻜﻼت ﻫﻮشی، ﺑـﻪ اﺣﺘﻤـﺎل ﺑﻴـﺸﺘﺮی ﺑـﺎ مشکلات اﺟﺘﻤﺎعی، اﻗﺘﺼﺎدی و ﻫﻴﺠﺎنی ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺤـﺪودﻛﻨﻨﺪه، ﻣﺨﺮب و ﻓﺮاﮔﻴﺮ دارﻧﺪ، ﻣﻮاﺟﻪ می شوند. در ﭼﻨﻴﻦ ﻣــﻮقعیتی ﮔﺮﭼـﻪ همه اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده و ﻛﺎرﻛﺮد آن، آﺳﻴﺐ میﺑﻴﻨﺪ، اﻣﺎ ﻣﺎدران ﺑـﻪ ﻋﻠّﺖ داﺷﺘﻦ ﻧﻘﺶ سنتی “ﻣﺮاﻗﺐ”، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻬﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮی در ﻗﺒﺎل ﻓﺮزﻧﺪ ﻛﻢﺗﻮان ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻬﺪه میﮔﻴﺮﻧﺪ که در ﻧﺘﻴﺠـﻪ، ﺑـﺎ ﻣﺸﻜﻼت روانی ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﻮاﺟﻪ میﺷﻮﻧﺪ. ﻓﺮض ﺑﺮ اﻳﻦ اسـﺖ ﻛــﻪ ﻣـﺸﻜﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑــﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺸﻜﻞدار، واﻟﺪﻳﻦ، ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﺎدر را در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﺳﻼﻣﺖ روانی ﻗﺮار میدﻫﺪ. ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدران دارای ﻓﺮزﻧﺪ ﻛﻢﺗﻮان ذهنی، در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺎدران ﻛﻮدﻛﺎنﻋﺎدی، سطح سلامت عمومی پایین تر و اضطراب بیشتر، احساس شرم و خجالت بیشتر و سطح بهزیستی روانشناختی پایین تری دارند.

همچنین طبق مطالعات مختلف روشن شده است که آموزش به مراقبین از این کودکان، بخصوص والدین آنها، باعث افزایش دانش، نگرش و مهارتشان در مراقبت و حمایت از کودکانشان شده و از میزان استرس و اضطرابشان می کاهد.

همانطوریکه می دانید بزرگترین سرمایه هر کشور نسل آینده ی سالم، دانا، باهوش و خلاق می باشد. از همین رو در کشورهای پیشرفته سرمایه گذاری وسیع و اقدامات جدی در جهت سالم سازی و به سازی نسل آینده انجام می شود پیشرفت علوم باعث طولانی شدن عمر نوزادان پرخطر شده و یقینا وضعیت های مزمن را در کودکان افزایش داده است. اما علیرغم تمام پیشرفتها، کم توانی ذهنی یک ناراحتی و وضعیت مادام العمر محسوب می شود و نیاز هست که برای کمک به چنین خانواده هایی گامهای اساسی برداشت.

شیوع ناتوانی ذهنی در جهان از ۱ درصد تا ۳ درصد متفاوت است. اما شیوع ناتوانی ذهنی در ایران بطور رسمی مورد مطالعه قرارنگرفته است. با این حال در مورد کودکان می توان تخمین هایی را برآوردکرد، بنا به مطالعه انجام یافته در ایران حدود ۳۶۰۰۰۰ کودک زیر ۱۵ سال دچارکم توانی ذهنی هستند.

پس می بینیم که خانواده های زیادی چنین فرزندانی را دارند و با مشکلاتی که شما با آنها مواجه هستید مواجه می باشند. بنابراین خود را خدای نکرده سرزنش ننمایید که چرا این اتفاق برای خانواده ما افتاده است چرا که خیلی از خانواده های دیگر نیز شرایط شما را دارند. پس بیایید با افزایش اطلاعات خود در مورد مراقبت از این عزیزان، کیفیت زندگی آنان را افزایش دهیم و در حد امکان بهترین خدمات را برای این کودکان مهیا سازیم.

معلولیت را می توان  به سه دسته تقسیم کرد:

1. معلولین جسمی
2. معلولین اجتماعی
3. معلولین ذهنی

چون موضوع بحث ما معلولیت ذهنی می باشد، مطالب ارائه شده نیز برای این افراد تهیه شده است. لطفا جهت کسب اطلاعات در مورد نحوه مراقبت و حمایت از فرزندتان به مطالب ارائه شده دقت نمایید.

در مورد تعریفی که از معلولیت می توان ارائه داد، می توان گفت متخصصین این رشته با توجه به تقسیم بندیهای مختلفی که هر کدام در رابطه با معلولیت انجام می دهند تعاریف متنوعی نیز از این مقوله بیان می نمایند. در این میان انجمن ناتوانی تکاملی و ذهنی امریکا، که انجمن بین الملی بوده و سابقه طولانی در کار با افراد معلول دارد،  کم توانی ذهنی را محدودیت در عملکرد ذهنی و رفتار سازشی تعریف می کند، که قبل از ۱۸ سالگی بروز کرده و موجب می شود فرد در مهارتهای سازگاری عملی، اجتماعی و مفهومی دچار مشکل باشند؛ تعریف می کند.

منظور از مهارتهای سازگاری عملی، اجتماعی و مفهومی انجام کارهای است که در هر سن خاص به طور معمول از فرد انتظار می رود که مثل همسالان خود رفتار کند.

تقسیم بندی که از کم توانی ذهنی بعمل آوده اند یکی به این صورت است که به چهار گروه تقسیم کرده اند:

1. کم توانی ذهنی خفیف (ضریب هوشی ۵۰ تا ۶۹)
2. کم توانی ذهنی متوسط (ضریب هوشی ۳۵ تا ۴۹)
3. کم توانی ذهنی شدید (ضریب هوشی ۲۰ تا ۳۴)
4. کم توانی ذهنی بسیار شدید (ضریب هوشی کمتر از ۲۰)

و یا به این صورت هم تقسیم بندی می کنند:

• کودکان مرزی: رفتار و ظاهر این کودکان عادی است، حافظه قوی ولی ضعیف در مسایل ریاضی دارند.
• کودکان آموزش پذیر: ۸۰ درصد کودکان کم توان ذهنی را شامل می شوند که با کمک و تشویق و استفاده از روش های صحیح قادر به ادامه تحصیل تا کلاس چهارم و پنجم ابتدایی می باشند، از عهده مشاغل ساده بر می آیند.
• کودکان تربیت پذیر: این کودکان می توانند یادبگیرند که ادرار و مدفوع خود را کنترل کنند، خواندن را یاد می گیرند ولی قادر به نوشتن نیستند، مشاغل ساده را یاد می گیرند.
• کودکان پناهگاهی: این کودکان نارسایی حسی و حرکتی دارند و دیرتر از هر کودکی می ایستند و بندرت راه می افتند و نمی توانند ادرار و مدفوع خود را کنترل نمایند.

علل اصلی معلولیت های ذهنی و حسی– حرکتی کدامند:

در ۲۵ درصد موارد علل آن شناخته شده است و در بقیه موارد علت آن ناشناخته می باشد. از عوامل شناخته شده می توان به موارد زیر اشاره نمود:

یکی ازعوامل موردتوجه در بررسی علل معلولیت های جسمی، ذهنی و حسی– حرکتی کودکان و نوجوانان استثنایی در مناطق شهری و روستایی، به عوامل ارثی مربوط می شود. عوامل ارثی، در واقع مجموعه ی صفت ها و ویژگی های غیراکتسابی نیاکان هستند که از والدین و به وسیله ی ژن ها به فرزندان انتقال می یابند.

یکی دیگر از عوامل موردتوجه در بررسی علل معلولیت های جسمی، ذهنی و حسی– حرکتی کودکان و نوجوانان استثنایی در مناطق شهری و روستایی به عوامل مادرزادی یا شرایط دوران بارداری مربوط می شود. دوره مادرزادی یا بارداری، به معنای خاص آن، پس از تشکیل نطفه تا زمان تولد در نظرگرفته می شود. سالم نبودن و بیماری مادر در دوران بارداری، نداشتن تغذیه کافی و مناسب، وجود انواع بیماری و عفونت ها در دوران بارداری و نیز مشکلات و مسایل عاطفی و روانشناختی مادر در زمان بارداری و آلودگی هوا و محیط، گاهی اوقات از جمله علل اصلی شرایط نامساعد دوران بارداری مادر است که در رشد کودکی که متولد می شود، تأثیر دارد.

یبشتر بدانیم: آموزش مهمترین مراقبتهای دوران بارداری

عامل دیگر علل معلولیت های جسمی، ذهنی و حسی– حرکتی کودکان و نوجوانان استثنایی در مناطق شهری و روستایی عوامل یا شرایط  نامطلوب مؤثر در زمان تولد است. مشکلات زایمان، مصرف بی رویه داروهای آرامبخش برای کاهش دردهای زایمان، زایمان های غیربهداشتی، آلودگی محیط زایمان، کمبود اکسیژن در اتاق های زایمان، از مواردی است که می تواند منجر به آسیب های ذهنی و جسمی کودک شود.

عامل دیگر علل معلولیت های جسمی، ذهنی و حسی– حرکتی کودکان و نوجوانان استثنایی در مناطق شهری و روستایی به شرایط نامطلوب و آسیب زای دوران اولیه ی رشد یا پس از تولد مربوط می شود. عوامل متعددی همچون واردآمدن ضربه به سر نوزادان و کودکان خردسال، سهل انگاری در نگهداری کودکان، تنبیه های بدنی، ابتلا به برخی بیماری های عفونی (نظیر سرخک، آبله مرغان، اوریون)، تغذیه نامناسب کودک (کمبود انواع پروتئین ها و ویتامینهای ضروری و حیاتی)، مسمومیت های شیمیایی، انجام ندادن معاینات لازم، محرومیت های فرهنگی، محیطی و اجتماعی و عاطفی، حوادث و آسیب های ناشی از بازی ها و تفریحات خطرناک می توانند در رشد طبیعی کودک اختلال ایجاد کنند.

بیشتر بدانیم: معاینه و مراقبت از نوزاد تازه متولدشده

اگر بخواهیم بدانیم خصوصیات معلولیت کدام موارد هستند؛ ویژگیهایی که فرد معلول دارد عبارتند از:

• ناتوانی فیزیکی یا روانی و یا مخلوطی از هر دو در فرد ایجاد می کند.
• قبل از ۲۲ سالگی (در تعریفی دیگر قبل از ۱۸ سالگی) ظاهر می شود.
• این بیماری تا ابد یا انتهای زندگی همراه فرد هستند.
• محدودیت بالقوه ای در ۳ حیطه یا بیشتر از فعالیتهای مهم زندگی ایجادمی کند که شامل مراقبت از خود، صحبت کردن، یادگیری، حرکت، ظرفیت زندگی مستقل و کفایت اقتصادی و اداره خود می باشد.

اقداماتی که می توان جهت در زندگی افراد انجام داد و یا جلوی بدترشدن آنها را گرفت شامل سه نوع پیشگیری است؛ که توجه به آنها و عمل به موارد زیر موثر خواهدبود:

مراجعه به مراکز مشاوره خانواده و مشاوره ی ژنتیک پیش از ازدواج، امری مناسب و در موارد زیر بسیار ضروری است:

• ازدواج فامیلی
• وجود فرد معلول در یکی از خانواده های طرفین
• ابتلاء یکی از طرفین به مشکلاتی چون صرع، بیماری قند یا دیابت و مانند آن
• تمایل به داشتن فرزند بیشتر در حالی که فرزند پیشین معلول باشد.
• ممانعت از بارداری زنان در سنین بسیار کم (نوجوانی) و در سنین بالا (بیشتر از ۴۰ سال).
• مادرانیکه برای جلوگیری ازبارداری مدتی از وسایل پیشگیری استفاده کرده اند، بهتراست تحت نظارت پزشک اقدام به بارداری کنند.
• ناسازگاری گروه های خونی باید مورد توجه پزشک و والدین قرارگیرد.
• استفاده از هر نوع دارو به ویژه در ماههای نخست بارداری باید با نظر پزشک متخصص انجام شود.
• مادران باردار باید در حد امکان از تماس با بیماران مبتلا به بیماری های عفونی و ویروسی پرهیز کنند.
• مادران باردار لازم است از کشیدن سیگار، مواد مخدر و مشروبات الکلی جدا پرهیز کند.
• شرایط محیطی باید بگونه ای باشد که مادران باردار حتی الامکان در معرض تحریکات شدید و ناگهانی هیجانی و عاطفی قرار نگیرند.
• متخصصان باید در موقع استفاده از ابزار کمکی جهت زایمان های سخت، نهایت دقت را به عمل آورند تا خطری متوجه نوزاد نشود.
• در هنگام تولد، باید خون و ادرار کودک برای اندازه گیری مواد مختلف آن مورد آزمایش قرارگیرد، تا اگر عدم تعادلی وجود دارد بموقع بتوان اقدامات لازم را انجام داد.
• اسباب بازی ها و وسایلی که برای استفاده کودکان تهیه می شود لازم است از جهت ایمنی و بی خطر بودن مورد توجه قرارگیرد.
• تزریق بموقع واکسن ها و نیز ارجاع سریع کودک بیمار به پزشک متخصص، امری حتمی است.
• مراقبت و مواظبت جدی کودک خردسال در مواجهه با سوانح و تصادفاتی که منجر به آسیب های مغزی می شود، همیشه مورد سفارش است.
• کم کاری غده‌ی تیروئید مادرزادی و بیماری فنیل کتونوری از بیماری هایی هستند که اگر زود تشخیص نشوند باعث کم توانی ذهنی خواهندشد و اگر در ماه اول تولد تشخیص داده شوند قابل پیشگیری هستند.

پیشگیری ثانویه شامل اقداماتی است که بعد از تولد نوزاد کم توان ذهنی در مراحل اولیه تشخیص می توان انجام داد:

بیماری کم توانی ذهنی درمان ندارد و بهترین راه کنترل جلوگیری از بروز آن است. به نظرنمی رسد داروهای خاصی نیز در کنترل پیشرفت اختلال مؤثرباشند. مهمترین روش درمانی افراد کم توان ذهنی افزایش میزان سازگاری آنها با محیط زندگی و تنظیم توقعات محیطی و سطح کارآیی این افراد درخانواده و جامعه میباشد. مهمترین مسأله این است که عقب افتادگی کودک هرچه زودتر تشخیص داده شود و اقدامات اساسی در همه جهات انجام گیرد تا آنچه در توانایی ذاتی کودک نهفته است خودنمایی کند و کودک زندگی طبیعی داشته باشد.

پیشگیری سطح سوم شامل اقداماتس است که بعد از تولد نوزاد کم توان ذهنی در مراحل دیرتر تشخیص می توان انجام داد:

انجام مشاوره خانواده و مشاوره ی فردی در جهت محدودکردن تأثیرات کم توانی ذهنی ضرورت دارد. استفاده از روش های توصیه شده توسط افراد متخصص در تقویت و حفظ کارآیی عملی این افراد می تواند باعث افزایش اعتمادبه نفس و ساز گاری مناسب تر با فشارهای معمول زندگی افراد کم توان ذهنی گردد. آموزش کودک و خانواده، آموزش مهارت های کلامی، محیطی، ارتباطی، اجتماعی، همچنین آموزش های ویژه و آموزش های مهارت های جسمی همگی می توانند در سازگاری و رشد بهتراین افراد و توانبخشی آنان کمک مؤثری داشته باشند.

لازم به ذکر است که خدمات ارائه شده توسط سازمان بهزیستی برای کودک شما اکثرا پیشگیری از نوع سوم می باشد.

 افراد معلول باید مثل هر کس دیگری از زندگی عادی برخوردار باشند. همه کودکان احتیاج به کمک دارند و برای انجام کارها باید آموزش بینند. کودکان معلول کمک بیشتری نیاز دارند. در نتیجه آموزش های مخصوصی باید بگیرند چون کارها را سخت تر از خواهر و برادران غیرمعلول خود انجام می دهند.

ادامه دارد…

جهت مشاهده بخش های بعدی این مقاله روی لینک های زیر کلیک کنید:

بخش دوم: آموزش مراقبت از کودک کم توان ذهنی با رویکرد خانواده محور- مشکلات یادگیری

بخش سوم: بازی و نقش بازی کردن در تقویت مهارتهای کودک کم توان ذهنی

بخش چهارم: ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن و دﻧﺪان‬ در کودک کم توان ذهنی