عصر جدید عصر فراصنعتی، عصر اطلاعات عصر فرا ملی و ارتباطات، نتیجه رشد و ارتقا بهره وری است که نمونه های بارز آن استفاده بیشتر از اتوماسیون و کاربرد رباتها در تولید در کنار سیستم های نوین مدیریتی می باشد. در طول ۱۵سال اخیر افزایش بهره وری در سطح جهان ۴۵ برابر شده است که این افزایش معجزه آسا بطور عمده نتیجه بهبود در سیستم های مدیریتی سازمان ها و سیاست های علمی تحقیقاتی و اقتصادی در کشور های پیشرفته صنعتی بوده است. پایین بودن سطح بهره وری که از ویژگی های غالب کشورهای کمتر توسعه یافته است ناشی از عوامل مختلف تاثیر گذار بر بهره وری است. به همین دلیل امروزه تمام کشورهای جهان درپی بدست آوردن پیشرفت هایی در زمینه بهره وری هستند که بتوانند با مصرف منابع کمتر به مقدار تولید ملی بیشتر دست یابند. از آنجائی که انسان خود مولد و مصرف کننده تکنولوژی است، درک این نکته مشکل نخواهد بود که چرا نیروی انسانی مهمترین عامل توسعه اقتصادی بشمار می رود و اصولا” چرا نقش کلیدی و محوری را در ارتقا بهره وری برای انسان قائل شده اند؟ تنها انسان است که می تواند کمیت و کیفیت کار خود را ارتقا دهد. طرح های جدید ارائه دهد و با خلاقیت خود مشکلات را از پیش راه بردارد. بر نیروی کار خود بیفزاید و راهنمای کاهش هزینه را بیابد.
اهمیت موضوع:
بهبود بهره وری در سازمان ها نتیجه استفاده بهینه و موثر و کارآمد از منابع, تقلیل ضایعات، کاهش قیمت تمام شده، بهبود کیفیت، ارتقا رضایت مشتریان، دلپذیری در محیط کار و افزایش انگیزه و علاقه کارکنان به کار، بهتر بوده که نهایتا” موجب رشد و توسعه سازمان خواهد بود به این گونه سازمان ها اصطلاحا” سازمان های یاد گیرنــــده می گویند. کشورهای پیشرفته صنعتی یا شمال با ۲۴درصد جمعیت دنیا ۸۵درصد از ثروت جهان را در اختیار دارند. در حالی که کشورهای جنوب با ۷۶درصد جمعیت تنها ۱۵درصد از ثروت جهان را صاحب هستند. حدود یک میلیارد نفر در کشورهای جنوب با روزی کمتر از یک دلار زندگی می کنند. بهره وری پایین موجب افزایش قیمت بالا رفتن هزینه تولید، کاهش صادرات، کاهش اشتغال ، تقلیل سرمایه گذاری و کاهش نرخ رشد اقتصادی می گردد. منافع و دستاوردهای حاصل از افزایش بهره وری در فرآیند توسعه ملی: افزایش سود و عایدی تولید کننده، افزایش دستمزد و بهبود شرایط محیط کار برای نیروی انسانی نیروی کار، بهبودکیفیت محصول تولیدی وکاهش قیمت تمام شده آن، تقویت بنیه دولت ها در تامین امنیت ورفاه اجتماعی ارتقامنزلت اجتماعی, اقتصادی و قدرت سیاسی کشور، رونق اقتصادی فرهنگی و اجتماعــــی در کلیه بخش ها وزیر بخش های اقتصادی
اهداف تحقیق:
اساسا”شاخصهای توسعه انسانی در بهبود سه عامل اقتصادی قدرت خرید ,ایجاد فرصت و برنامه ریزی برای آموزش مداوم و افزایش امید به زندگی مورد توجه قرار می گیرد . بررسی نقش بهره وری نیروی انسانی یک سازمان وعوامل موثر در ارتقاآن موجب ارتقا وافزایش بهره وری نیروی انسانی میگردد. تجزیه وتحلیل عوامل وموضوعات مورد تاکید در بهره وری نیروی انسانی وبیان رابطه آن با نیازهای کارکنان تعیین نیازهای آموزش کارکنان ، ایجاد انگیزه روحیه کاری ومشخص نمودن رابطه آن با بهره وری نیروی انسانی ودر نهایت بیان وارائه نتایج کاربردی ، هدف پژوهش است.
سئوالات تحقیق:
آیا گذراندن دوره های آموزشی باعث بالا رفتن بهره وری کارکنان می شود؟
آیا رضایت شغلی کارکنان بیمارستان در بهره وری آنان نقش موثری دارد؟
آیا مشارکت با کارکنان پرستاری در تصمیم گیری موجب ارتقای انگیزه نیروی انسانی خواهد بود؟
آیا میزان درآمد در افزایش بهره وری کارکنان پرستاری بیمارستان موثر است؟
آیا بین فراهم آوردن عوامل رفاهی وبهره وری کارکنان پرستاری ارتباطی وجود دارد؟
بین سابقه خدمت کارکنان و بهره وری بالا ارتباطی وجود دارد؟
ایجاد رایطه عاطفی با کارکنان پرستاری بیمارستان توسط مدیریت باعث افزایش بهره وری آنان خواهد شد؟
مابین تحصیلات وبهره وری ارتباطی وجود دارد؟
نوع تحقیق وروش آن:
برای انجام دادن این تحقیق از روش تحلیلی استنباطی استفاده شده است ونوع آن توصیفی میباشد. ازپرسشنامه نیز استفاده شده است. برای روشن شدن رابطه بین متغیر هاازآزمون پیرسون(Pr) استفاده شده است.
جامعه آماری:
کل کارکنان پرستاری ومامائی بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه (۱۷۷نفر)
شیوه تحلیل اطلاعات:
با درنظر گرفتن عوامل موثر درافزایش بهره وری پرسشنامه ای با تعداد ۱۶سئوال با ۵گزینه,خیلی کم، کم، زیاد، متوسط، خیلی زیاد با نمرات (۱الی ۵) برای هر گزینه تنظیم گردید. پرسشنامه دارای ۱۶سئوال است. بعد از جمع آوری پرسشنامه ها، پرسشنامه ها کدبندی و با نرم افزار (SPSS) اطلاعات وارد رایانه گردید. سپس آنالیز آماری با (روش تحلیل همبستگی پیر سون) انجام گرفت.
تحلیل آماری بر اساس نتایج بدست آمده از تحقیق :
الف) سئوال اول یعنی نقش آموزش در ارتقا بهره وری کارکنان بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه با توجه به اینکه مقدار ضریب همبستگی پیر سون هشت دهم بود. بنابر این رابطه معنی داری بین آموزش و بهره وری کارکنان بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه وجود (ندارد) و فرضیه اول (رد) می شود. پس دوره های آموزشی تاثیر (چندانی) در افزایش بهره وری کار کنان بیمارستان امام رضا (ع) (ندارند) وبرای اینکه رابطه معنی داری در این مورد ایجاد شود باید کیفیت دوره های آموزشی را بهبود داد.
ب) سئوال دوم یعنی نقش رضایت شغلی در افزایش بهره وری کارکنان بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه با توجه به اینکه مقدار ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شده می باشد پس رابطه مثبت وقوی بین رضایت شغلی و افزایش بهره وری وجوددارد. پس فرضیه دوم (قبول)میشود. مشارکت با کارکنان در تصمیم گیری با بهره وری رابطه ضعیفی دارد میزان در آمد با بهره وری رابطه قوی آماری دارد عوامل رفاهی با بهره وری رابطه قوی آماری دارد. برابری میانگین در گروههای مختلف سابقه کاری پذیرفته می شود (سابقه خدمت درافزایش میزان بهره وری تاثیر ندارد) در مورد تاثیر تحصیلات در میزان بهره وری، برابری میانگین در گروههای مختلف تحصیلی پذیرفته می شود (یعنی در میان تحصیلات مختلف فرقی در میزان بهره وری وجود ندارد. )
بحث و نتیجه گیری:
نتایج نشانگر این موضوع می باشد که دوره های آموزشی فعلی جوابگوی نیازهای کادر پرستاری نمی باشد. میانگین میزان بهره وری در بین زنان بیشتر از مردان است. اکثر پاسخ دهندگان به اتفاق عقیده دارند که برقراری رابطه عاطفی مدیریت با آنان میتواند میزان بهره وری آنان را ارتقا دهد. در مجموع از وضعیت محل خدمت خود رضایت دارند. بها دادن به اجرای سیستم پیشنهادات گام موثری در جهت ارتقا بهره وری کارکنان می تواندباشد. در خصوص دسترسی به کتب و مجلات علمی این امکانات را (خیلی کم و کم) ارزیابی کرده اند افراد ناراضی از عوامل مختلف شغلی (عوامل مادی انگیزش، ساختارسازمانی، آموزش و مهارت شغلی) دارای بهره وری ضعیف می باشند و افراد راضی از عوامل مختلف شغلی از بهره وری بهتری طبق معیار از خود نشان داده اند و بین کلیه عوامل مختلف شغلی وبهره وری رابطه معنی دار وجود دارد.
از آنجائی که متن حاضر چکیده مقاله موجود می باشد با توجه به نتایج پرسشنامه ها، نگرش پرستاران به شغلشان مثبت می باشد یعنی بیش از ۵۰درصد کارکنان پرستار بیمارستان با توجه به نقاط مورد پرسش، از رضایت شغلی بالائی برخوردارند. یعنی حدودا ۵۰درصد کار کنان این بیمارستان که درطیف تحقیق ما قرار گرفته اند از رضایت شغلی بالائی برخوردارند که این شاخص نشان دهنده پیاده شدن بسیاری از برنامه های مالی، انسانی، فیزیکی و سیاست های منطقی اداره بیمارستان که در مقاله اصلی بطور کامل در کنار نمودارها و شاخص های مختلف توضـیح داده شـده است و متن حـاضر چکـیده نتایج و روش های آن می باشد.
پیشنهادات:
وجود رضایت شغلی بحثی است مهم که تا حد زیادی در ارتقا بهره وری کارکنان موثر است که می بایست مورد عنایت و توجه مسئولان محترم مدیریت وبیمارستان قرار گیرد. جو سازمانی باید طوری آماده گردد تا کارکنان بیمارستان در آن فضا از انجام کار، احساس رضایت و خشنودی نمایند. توجه مدیر واحد به کارکنان و برقراری ارتباط عاطفی بین آنها در بالا بردن بهره وری و ارتقا عملکرد آنان تاثیر زیادی دارد. دوره های آموزشی فعلی جوابگوی نیازهای کارکنان نمی باشد و می بایست در برگزاری آنها و نحوه و محتوای برنامه های آموزشی تجدید نظر اساسی گردد. تا این آموزشها هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ اثر بخشی بتواند در ارتقای بهره وری کارکنان کارساز باشد. در مورد میزان بها دادن به سیستم پیشنهادات حدودا (۶۶ درصد) یعنی ( ۱۱۵) نفر این میزان را (خیلی کم وکم) دانسته که جا دارد مدیریت محترم در بهبود این وضعیت تلاش بیشتری بخرج دهد. به عوامل رفاهی کارکنان کمافی سابق اهمیت بیشتری داده شود. رابطه عاطفی مدیر با کارکنان همیشه بر قرار باشد.
نویسندگان: محمدحسین مقصودی، د کتر ابراهیم شیرزاده