اکوکاردیوگرافی قلب و مراقبتهای پرستاری آن
فهرست مقاله
اکوکاردیوگرافی که تحت عنوان تست اکوی قلبی هم نامیده می‌شود، تست تشخیصی اختصاصی قلب است که در آن با استفاده از امواج صوتی تصاویر متحرکی از قلب تهیه می‌شود. در اکوکاردیوگرافی اطلاعاتی در خصوص وضعیت مکانیکی قلب بدست می‌آید.
بررسی قلب شامل دو بخش الکتریکی و مکانیکی است. سنجش عملکرد بخش الکتریکی قلب به کمک تست‌های الکتروکادیوگرافی (ECG یا نوار قلب) و تست ورزش انجام می‌شود و سنجش عملکرد بخش مکانیکی قلب از طریق اکوکاردیوگرافی و برخی تست‌های تهاجمی و غیرتهاجمی دیگر انجام می‌گردد.
انواع اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرافی ها برحسب تعریفشان به چند دسته تقسیم می‌شوند.در ادامه درباره آنها بیشتر بخوانید:
اکوکاردیوگرافی سنتی
یک آزمون غیرتهاجمی اولتراسوند است که برای تعیین اندازه، شکل و حرکت ساختمانهای قلب بکار می‌رود. همچنین روش مفیدی است برای تشخیص وجود و میزان تجمع ماده در پریکارد، تعیین سوفل‌های قلبی، ارزشیابی عملکرد دریچه‌های قلب، تعیین اندازه حفرات قلب و ارزشیابی وضعیت حرکت دیواره بطن است.
امواج صوتی با فرکانس زیاد (اولتراسوند) از طریق مبدل دستی که آن را روی جدار قفسه سینه گذاشته اند، تولید شده و از خلال دیواره قفسه سینه به داخل قلب فرستاده می‌شود و علائم بازگشتی را دستگاه ثبت می‌کند.
اکوکاردیوگرافی دو بعدی
اطلاعاتی درباره ساختمان قلب و حرکت آن ثبت می‌کند. اکوکاردیوگرافی دو بعدی یا مقطعی، تکنیک پیشرفته‌ای است که تصویر دقیقی از قلب تهیه می‌کند. تکنیک‌های دیگر مثل اکوکاردیوگرافی داپلر با تصویر رنگی، جهت و سرعت جریان خون داخل قلب را نیز نشان می‌دهند.
اقدامات پرستاری اکوکاردیوگرافی دوبعدی
قبل از اکوکاردیوگرافی، پرستار باید به بیمار در زمینه‌ی آزمون و دردناک نبودن روش توضیح دهد. آزمون در حدود ۳۰ـــ۴۵ دقیقه به طول می‌انجامد در صورتی که بیمار تحت آزمون استرس ورزش یا دارویی به همراه اکوکاردیوگرافی باشد؛ اطلاعات مربوط به آزمون استرس نیز با بیمار مرور می‌شود.
اکوی مری ( TEE)
در این روش (تهاجمی) یک مبدل ظریف را در مری بیمار فرو می برند تا تصاویر واضحی تهیه شود (به علت اینکه امواج از بافت نرم بهتر عبور می‌کند.) در این نوع اکو ساختارهایی که دیدشان در اکوی غیرتهاجمی دشوار است (مثل آئورت، شریان ریوی، دریچه‌های قلب، دهلیزها و دیواره بین اونها و عروق کرونر) بهتر دیده می‌شوند. این روش به علت ایجاد تصاویر باکیفیت بالا به عنوان ابزار تشخیصی مهم در تعیین انواع بیماری قلب و عروق نظیر نارسایی قلب، بیماری دریچه قلب، دیس ریتمی‌ها و سایر بیماری‌های مخاطره‌انگیز از نظر ترومبوز دهلیزی یا بطنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
معایب این روش این است که بیمار باید حدود ۸ ساعت قبل از اکو ناشتا بوده و چیزی نخورده باشد؛ مدت زمان انجام آن هم نسبت به روشهای قبلی بیشتر است. نیاز به بیحسی و یا حتی در مواردی بیهوشی داشته، ولی معمولا بیحسی کفایت می‌کند؛ در بچه‌ها ممکن است بیهوشی لازم باشد. در اینصورت بایستی پزشک متخصص بیهوشی بر بالین بیمار حضور داشته‌باشد. در عده بسیار کمی از افراد (۱ در ۱۰۰۰۰) ممکن است به دیواره مری آسیب برسد و یا فرد به داروی بیحسی واکنش نشان بدهد.
روش انجام این اکو هم به این صورت است که به بیمار که ناشتاست داروهایی برای تسکین داروهایی مثل میدازولام، فنتالین یا پروپوفل داده می‌شود تا درد و ناراحتی بیمار کمتر شده و پروب راحت تر از مری عبور داده شود. یک اسپری بی حسی مثل لیدوکائین هم در ناحیه حلق استفاده می‌شود. سپس پروب توسط بیمار بلعیده‌شده و از میان مری عبور داده می‌شود و تصاویر بعد از ورود پروب به محل مورد نظر گرفته می‌شود.
مراقبتهای پرستاری اکوی مری
پرستار باید به بیمار آموزش‌های قبل از آزمایش را بدهد مثل نخوردن و ننوشیدن هر چیزی به مدت ۶ ساعت قبل از آزمایش.
پرستار تغذیه‌ی خوراکی را با مزه‌مزه کردن آب آغاز کند و سپس نوع تغذیه‌ی قبل از انجام روش ادامه می‌یابد. بیمار ممکن است تا ۲۴ ساعت زخم گلو داشته‌باشد.
به بیمار آموزش داده می‌شود که درصورت وقوع زخم مداوم گلو، کوتاهی و سختی تنفس یا اشکال در بلع، آن را گزارش کند.
شرح وظایف پرستار بخش تست ورزش و اکوکاردیوگرافی
- جلب اعتماد و اطمینان مددجو و برقراری ارتباط حرفهای موثر و پاسخ صحیح به سؤالات، درخواستها و مشکلات با دادن اختیار به وی
- بررسی و شناخت و کسب اطلاعات از وضعیت سلامت مددجو و ثبت در پرونده و در صورت تغییر در وضعیت عمومی بیمار اطلاع به پزشک
- تعیین و ثبت مشکلات و نیازهای بهداشتی مددجو
- تشخیص پرستاری مبتنی بر دانش، مهارت، پژوهش، برنامه‌ریزی اقدامات مراقبتی براساس اهداف و اولویتها و ثبت آن درپرونده
- مشارکت و همکاری در انجام آزمایشات کلینیکی و پاراکلینیکی
- انجام اقدامات مراقبتی براساس استانداردهای حرفه پرستاری و ثبت و پیگیری آن با توجه به تأمین نیازهای جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی مددجو
- ارزشیابی نتایج خدمات ارائه شده به مددجو در صورت لزوم بررسی و برنامه ریزی مجدد به منظور ارائه مراقبتها
- بکارگیری روشهای تصمیم‌گیری و حل مشکل به کمک سایر اعضای تیم در موقعیتهای خاص و بحرانی و حوادث غیرمترقبه
- اقدامات مناسب در جهت تأمین ایمنی و پیشگیری از حوادث احتمالی
- بررسی نیازهای آموزشی، تعیین سطح انگیزش فراگیر، توسعه برنامه‌های آموزشی، اجرای آموزش و ارزیابی یادگیری درمددجو، خانواده وجامعه به منظورتأمین، حفظ و ارتقاء سطح سلامت و رفاه اجتماعی
- راهنمایی و مشاوره بامددجو، درصورت لزوم ارجاع به سایر منابع تخصصی و حمایت اجتماعی
- مشارکت با مراکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری جهت پیگیری اقدامات مراقبتی درمنزل
- انجام و نظارت مستمر بر اقدامات ضروری به منظور پیشگیری از عفونتها از آموزش تا پژوهش
- همکاری با گروه بهداشتی جهت رفع مشکلات محیطی، حفاظتی و خدماتی با استفاده از همکاری و همیاری و مشارکت جامعه و پیگیری آنها
- مشارکت و همکاری در برنامه‌های آموزشی و پژوهشی
- مشارکت در ارائه خط مشی‌های مراقبتی و بهداشتی و توانبخشی درجهت بهبود مداوم کیفیت خدمات
- نظارت و کنترل بر مراقبت از جسد طبق موازین شرعی
- احیاء با مشارکت در دوره‌های آموزش مربوطه
- انجام سایر امور محوله طبق دستور مقام مافوق
آموزش به بیمار داوطلب انجام اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلبی) چیست؟
اکوکاردیوگرافی که تحت عنوان تست اکوی قلبی هم نامیده می‌شود، تستی است که در آن با استفاده از امواج صوتی تصاویر متحرکی از قلب تشکیل می شود . برای انجام اکوی قلبی نیازی به بستری در بیمارستان وجود ندارد . انجام اکوی قلبی درد نداشته و عمل جراحی هم محسوب نمی‌شود. اکوکاردیوگرافی تستیست که جهت کمک به پزشک شما به منظور تشخیص مشکلات قلبی شما یا چگونگی عملکرد قلب بکار می‌رود.
ممکن است انجام اکوکاردیوگرافی در شرایط زیر ضروری باشد:
- هنگامی که دارای صداهایی غیرطبیعی قلبی هستید.
- هنگامی که دچار درد قفسه سینه غیرقابل توجیه هستید.
- هنگامی که دچار یک نقص مادرزادی قلبی می‌باشید.
- هنگامی که دچار حمله قلبی شده‌اید.
- هنگامی که دچار تب روماتیسمی هستید.
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلبی) چگونه صورت می‌گیرد؟
- شما برروی یک تخت به پهلو یا پشت می‌خوابید.
- پزشک ژل مخصوصی را بر روی یک پروب می‌ریزد و آن را روی ناحیه سینه‌ای شما حرکت می‌دهد.
- امواج ماورا صوت تصاویری را از قلب شما و دریچه‌های آن ایجاد می‌کنند. در اکوکاردیوگرافی از امواج اشعه ایکس استفاده نمی‌شود.
- حرکات قلبی شما بر روی یک صفحه ویدیویی مشاهده می‌شود.
- یک نوار ویدیو یا عکس را می‌توان تهیه نمود.
- در طول تست شما نیز می‌توانید ویدئو را ببینید.
- این تست اغلب به کمتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد.
- این تست درد و عوارض جانبی ندارد.
- پزشک شما در مورد نتایج آن با شما صحبت می‌کند.
در برخی از موارد جهت تهیه تصاویر واضح تر، ضروری است که پروب اکوکاردیوگرافی به قلب شما نزدیکتر باشد. در نتیجه شما تستی تحت عنوان اکوکاردیوگرافی از طریق مری (TEE) را انجام می‌دهید. در این تست:
- پزشک به آرامی یک لوله همراه با پروب در انتهای آن را در هنگام بلع به پایین گلوی شما به داخل مری می‌راند (مری لوله‌ای است که دهان شما را به معده وصل می‌کند.).
- امواج صوتی تصاویری مشابه آنچه که در بالا ذکر شد را ایجاد می‌کنند.
- پس از پایان تست پزشک به آرامی پروب را بیرون می‌کشد.
- ممکن است شما احساس سرفه کنید.
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلبی) چه چیزی را نشان می‌دهد؟
- اندازه و شکل قلب
- نحوه عملکرد کلی قلبی
- ضعف دیواره یا بخشی از قلب وعدم کارکرد صحیح آن
- مشکلات دریچه ای قلبی
- وجود لخته خون در قلب
چگونه بیشتر در مورد اکوی قلب یادبگیرم؟
با پزشک ، پرستار یا مشاور سلامتی خود مشورت کنید. اگر مبتلا به بیماری قلبی هستید یا قبلا دچار سکته مغزی شده‌اید، ممکن است اعضای خانواده شما در معرض خطر باشند. ایجاد تغییرات در شیوه زندگی آنها جهت کاهش میزان خطر مهم است.
شما می‌توانید از کتابچه‌ها و بروشورهای علمی جهت انتخاب زندگی سالمتر و کاهش میزان خطر، کنترل بیماری و مراقبت از افراد مورد علاقه‌تان استفاده کنید. دانایی توانایی است بنابراین بیشتر بیاموزید و بیشتر زندگی‌کنید.
مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید
این سایت، با هدف ارتقای دانش پرستاران، معرفی توانمندی های آنها و نیز دسترسی آزاد عموم بویژه دانشجویان و شاغلین حرفه پرستاری و پیراپرستاری به مطالب روز و مورد نیاز علمی، راه اندازی شده است.
