پیشگیری و درمان زخم های گوارشی

آموزش بیماران در خصوص زخم های گوارشی:

مقدمه: زخم‌های گوارشی ضایعاتی در مجاری گوارشی شما هستند. بیشتر زخمها در قسمت اول دوازدهه پدید می آیند، دوازدهه قسمت اول روده می‌باشد. این زخم ها، زخم‌های اثنی‌عشر نامیده می‌شوند. زخم های واقع شده در معده، زخم معده نامیده می‌شوند. زخمهای موجود در ناحیه مری، زخمهای مری نامیده می‌شوند.

چه عواملی باعث بروز زخمهای دستگاه گوارشی می‌شود؟
یک نوع باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) در ایجاد زخم گوارشی نقش دارد. اسید و عصاره‌های دیگر ساخته شده بوسیله دستگاه گوارش با صدمه به دستگاه گوارشی در ایجاد زخمهای دستگاه گوارشی نقش مهمی دارند. اگر بدن شما اسید بیشتری تولید کند و یا اگر دستگاه گوارشی به دلایلی صدمه ببیند و نیز استرس‌های فیزیکی یا عاطفی ممکن است به ایجاد زخمهای دستگاه گوارشی کمک کند.
همچنین داروهای ضدالتهاب نیز در ایجاد زخمها نقش دارند، اگر چه بیشتر افراد این داروها را بدون مشکل استفاده می‌کنند ولی استفاده برای مدت طولانی ممکن است به جداره معده صدمه بزند و باعث ایجاد زخمها شود. (داروهای ضد التهاب شامل: آسپیرین، بروفن، ناپروکسن و برخی داروهای دیگر که برای آرتریت و دردهای عضلانی استخوانی تجویز میشوند.)

آیا آنچه که می‌خورید روی زخم مؤثر است؟
این موضوع ممکن است، اما برای هر کسی صدق نمی‌کند. غذاهای خاص و نوشیدنی‌ها ممکن است درد شما را بدتر کنند این موارد شامل قهوه، چای، شکلات، گوشت و الکل، فلفل سیاه و پودر chili و دانه گیاه خردل و جوزا می‌باشند.
ممکن است بخواهید از چیزهایی که شما را آزار می‌دهند اجتناب کنید اما تعادل رژیم غذایی خود را نگهدارید و وقتی که احساس درد دارید سعی کنید کم غذا بخورید و وعده‌های غذایی مکرر و پی‌درپی داشته باشید.
آیا زخم‌ها جدی هستند؟
معمولاً نه، زخم‌ها بعضی وقتها به مشکلات دیگر منجر می‌شوند، این مشکلات شامل خونریزی، انسداد (مسیر دستگاه گوارشی مسدود شده و غذا نمی‌تواند معده را ترک کند) و پارگی جدار معده و اثنی عشر می‌باشد. اگر هر کدام از علامت‌های هشداردهنده زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
اگر در استفراغ شما خون دیده می‌شود.
غذاهایی را که ساعت‌ها و یا روزهای قبل خورده‌اید بالا می‌آورید.
اگر احساس می‌کنید سردتان شده یا عرق کرده‌اید.
اگر به طور عجیبی احساس ضعف یا سرگیجه دارید.
در مدفوع شما خون وجود دارد.
اگر استفراغ یا حالت تهوع مکرر دارید.
اگر به طور ناگهان احساس درد شدید داشتید.
اگر کاهش وزن دارید.
اگر درد شما با مصرف دارو از بین می رود.
درد شما به پشت تیر میکشد می‌رسد.

پزشک ما چگونه می‌تواند زخم گوارشی را تشخیص دهد؟
دکتر درباره نشانه‌ها از شما سئوال خواهد کرد و ممکن است برای شما مقداری دارو قبل از انجام تست تجویز کند. این به این خاطر است که زخمها معمولاً در طول یک هفته پس از درمان بهبود خواهند یافت که در صورت بهبودی ممکن است به آزمایش‌ها نیاز نداشته باشید. اما اگر بهبود پیدا نکنید دکتر ممکن است برای بررسی مجرای گوارشی شما آندوسکپی یا اقدام خاص دیگری انجام دهد.

در طول آندوسکپی، دکتر داخل معده شما را از میان یک لوله باریک بررسی خواهد کرد. او ممکن است یک نمونه از جدار معده برای آزمایش بگیرد (تکه برداری). همچنین آزمایش خون و آزمایش تنفس برای بررسی وجود میکروب هلیکوباکترپیلوری انجام میشوند.

علامت های مهم زخم گوارشی:

یک یا دوساعت پس از خوردن غذا احساس درد می‌کنید (علامت زخم اثنی عشر)
مدت کوتاهی پس خوردن غذا احساس می‌کنید که بدتر شده‌اید. (زخم معده)
درد طوری است که در شب شما را بیدار می‌کند.
احساس سنگینی در ناحیه معده
نفخ، یا درد مبهم در معده
استفراغ
کاهش وزن

زخمها چگونه معالجه می‌شوند؟

یک راه برای درمان زخم ها از بین بردن باکتری مسبب آن است. درمان ممکن است شامل کاهش مقدار اسید معده باشد. با خنثی کردن اسید و حفاظت کردن منطقه صدمه دیده زخم ها ترمیم می شوند.
تغییر و یا ترک برخی عادات مانند سیگار کشیدن که به مجرای دستگاه گوارشی صدمه می‌زند خیلی مهم است.

درمان سه گانه چیست؟
درمان سه گانه درمانی است که برای ریشه کنی هلیکوباکتر پیلوری تجویز میشود که شامل دو نوع آنتی‌بیوتیک و بیسموت می‌باشد. داروهای دیگر نیز ممکن است مؤثر باشند. این درمان ممکن است همراه با داروهای آنتی اسید باشد.
چه مدتی باید دارو مصرف کنیم؟
دوره درمان ریشه کنی میکروب معمولاً حدود ۲ یا ۳ هفته طول می‌کشد. ممکن است پزشک شما دستور دهد تا داروهایی کاهنده اسید معده را برای بیشتر از ۸ هفته مصرف کنید. بیشتر زخمها در طول این مدت ترمیم می‌شوند.
اگر نشانه‌های شما بعد از قطع کردن دارو برگردد، ممکن است پزشک شما داروهای شما را تغییر دهد، توجه داشته باشید که حتی وقتی هیچ نشانه‌ای ندارید نیز برای جلوگیری از عود زخم داروهای تجویز شده را استفاده کنید.

دستورالعمل‌هایی برای ترمیم زخم:
سیگار نکشید.
از مصرف داروهای ضدالتهاب مانند آسپیرین و بروفن خودداری کنید.
از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید.
از مصرف غذاهای پرادویه که باعث ترش کردن می‌شوند خودداری کنید.