هر آنچه که باید از واریس بدانید!

واریس بیماری عروقی است كه در طی آن دیواره ی وریدها (سیاهرگ ها) دچار تورم و برآمدگی می‌شوند. سیاهرگ ها، رگهایی هستندکه وظیفه بازگرداندن خون از اندام ها به قلب را به عهده دارند. هر ورید یا سیاهرگ دارای دریچه‌های كنترل كننده جریان خون (دریچه های لانه کبوتری) است. واریس هنگامی ‌رخ می‌دهد،كه این دریچه‌ها دچار نارسایی شده باشند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند. در نتیجه دیواره ی وریدها (سیاهرگ ها) برجسته و پیچ و خم دار شده و با افزایش قطر و ظاهر نامناسب تورم و برآمدگی پیاز مانند در مسیر ورید دیده می‌شود. این مشكل به طور عمده در دیواره ی وریدهای قسمت تحتانی ساق پا دیده می‌شود.

علامت اصلی این بیماری درد و تورم خفیف (بخصوص در قوزك پا)، احساس خستگی و بد منظره شدن ناحیه مبتلا به واریس است. بعضی اوقات بیماران از درد پاها که با ایستادن طولانی مدت و به ویژه در اواخر روز تشدید می شود شاکی هستند . این درد با در ارتفاع قرار دادن پاها و پوشیدن جوراب واریس تخفیف می یابد.
شاید خیلی از افراد به این علائم توجه نکرده و منتظر بنشینند تا روزی این درد برطرف شود غافل از اینکه یکی از سیاهرگ های پایشان روز به روز گرفتگی بیشتری پیدا می کند و بعد از آن یک روز می بینند قسمتی از پایشان تغییر رنگ داده و متورم شده و به شدت دردناک شده است. برخی مواقع نیز با وجود واریس هیچ علامتی مشاهده نمی‌شود.

هر گونه عاملی که کار سیاهرگ ها را با اختلال مواجه کند، علتی برای ظهور واریس محسوب می شود؛ به عنوان نمونه، چاقی و اضافه وزن به ویژه در اطراف شکم، فشار اضافى را بر وریدهاى ساق پا تحمیل مى کند . بارداری در زنان و همچنین ایجاد توده ها و تومورهایی که در ناحیه لگن و شکم به وجود می آید هم می تواند یکی از عوامل ابتلا به واریس محسوب شود . مشاغلی که فرد مجبور می شود به واسطه انجام فعالیتی به مدت طولانی بایستد (پرستاری، معلمی و …) هم از جمله مهم ترین عوامل در بروز واریس است بنابراین افرادی که در چنین حرفه ها و مشاغلی مشغول به کار هستند باید خیلی بیشتر از دیگران، اصول ایمنی را رعایت و برای حفظ سلامت خود تلاش کنند.

واریس ؛ یا اولیه است که هیچ علتی به جز استعداد ژنتیکی برای آن یافت نمی شود و یا ثانویه که در حالت ثانویه این اختلال عروقی ناشی از بیماری زمینه ای می باشد که در این مورد شایع ترین علت بیماری لخته شدن خون در عروق عمقی پاها است و به همین دلیل در موارد مشکوک حتماً باید سیستم عروق عمقی پاها قبل از هر درمانی در بیمار بررسی شود.

عوارضی نظیر خونریزی کبودی پوست و لخته شدن خون داخل عروق در بیماری واریس دیده می شود. همچنین واریس می‌تواند منجر به كاهش تامین مواد مغذی برای پوست و ماهیچه شده و در صورت عدم درمان منجر به زخم و آسیب بافتی شود.

درمان‌های دارویی تقریباً در واریس جایی ندارند، ما در ادامه به برخی از شیوه های متداول درمان واریس می پردازیم:

1. درمان اسکلروتراپی واریس: در این روش پزشک داروهایی را داخل رگ ترزیق می کند که باعث بسته شدن و انسداد دهانه رگ می شوند. عوارض این درمان تغییر رنگ در محل رگ درمان شده، ایجاد عروق شبکه ای جدید و در برخی موارد زخم پوستی است.
2. درمان واریس توسط لیزر: لیزرهای YAG ،PDLو IPL بر حسب قطر و عمق رگ متسع به کار می روند. لیزر، درمان انتخابی جهت عروق دور مچ پا و نیز بیمارانی است که در روش اسکلروتراپی دچار عارضه شده اند.
3. درمان واریس با عمل جراحی

نکته مهم: در کنار تمام این درمان ها پوشیدن جوراب واریس ضروری است.

• مركبات به ویژه پرتقال و گریپ فروت همچنین شاتوت، توت فرنگی، فلفل دلمه ای و انواع سبزیجات دارای برگ سبز تامین كننده ویتامین C هستند. این ویتامین برای حفظ استحكام كلاژن ضروری است. كلاژن ماده‌ای است كه به حفاظت از دیواره رگ‌ها كمك می كند. فقدان ویتامین C در رژیم غذایی منجر به پارگی وریدهای كوچك و بدتر شدن واریس وریدها می‌شود.
• مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واریس سبب كاهش نشت دیواره نازك رگ‌های خونی می‌شود. این عصاره دارای آنتی اكسیدان‌هایی به نام آنتوسیانین است. آنتوسیانین‌ به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده كمك می‌كند. مصرف میوه شاتوت نیز اثر مشابهی در رفع این مشكل دارد.
• مغزها، دانه ها و ماهی های روغنی حاوی اسید های چرب ضروری هستند كه مصرف مقداری از این غذاها به طور روزانه برای كمك به استحكام دیواره وریدها ضروری است.

كره، مارگارین، روغن‌ها، كیك، شیرینی، شكلات، پای و بیسكویت سرشار از چربی بوده و تامین كننده مقدار زیادی انرژی هستند كه احتمال افزایش وزن و واریس وریدی را افزایش می‌دهند.

• پوشیدن جوراب‌های محكم مخصوص واریس
• نشستن در حالتی كه پاها در سطحی بالاتر از قلب قرار داشته باشند (به طور مثال قرار دادن پاها بر روی یك صندلی در حالت نشستن و یا دراز كشیدن بر روی زمین).
• در زمان  طولانی ایستادن گذاشتن یک صندلی کوچک زیر پا و با یک پا پشت پای دیگر را ماساژ دادن.
• در ماه های آخر بارداری نيز پس از ورود سرجنین به لگن به عروق وریدی لگن فشار وارد می شود که سبب افزایش فشار وریدی پا می شود از این رو به خانم هاي باردار شاغل که ماه های آخر اولین بارداری خود را سپری می کنند توصیه می شود در صورت ایستادن های طولانی مدت در این ایام از جوراب واریس استفاده کنند. 

بهتر است بیمار دو جفت جوراب را به صورت هر روز یک جفت و یک روز در میان استفاده کند. شستشو جوراب واریس باید با آب سرد انجام شده و حرارت مستقیم به جوراب ها داده نشود. در این صورت جوراب ها تا ۶ ماه قابل استفاده هستند.

1) به فکر گردش خون بهتر باشید
گردش خون مناسب برای پیشگیری و مقابله با رگ های تار عنکبوتی بخصوص روی پاها لازم و ضروری است. برای داشتن گردش خون مناسب به به طور منظم ورزش کنید، بدوید، پیاده روی و دوچرخه سواری کنید، پله ها را بالا پایین کنید. فعالیت های بدنی دیگر مانند: تمیز کردن خانه، پیاده رفتن به سر کار و غیره نیز می تواند به بهبود جریان خون کمک کند . پاها را بالا نگه دارید زمانی که می نشینید، پاهایتان را بالاتر نگه دارید تا کمی استراحت کنند . خودتان را کش دهید اگر کارتان به گونه ای است که مدت طولانی می نشینید و یا سر پا می ایستید، بهتر است هر چند دقیقه یک بار حرکات کششی انجام دهید و وضعیت نشستن تان را عوض کنید. انجام هر حرکتی به شما کمک می کند تا گردش خون تان را تحریک کنید.

2) وزن خود را کنترل کنید
اضافه وزن و چاقی مفرط دو عامل رایج بروز رگ های تار عنکبوتی است. به خاطر اینکه فشار وارده به پاها زیاد شده و باعث بروز این مشکل می شود . در نتیجه لازم است که وزن خود را کنترل کنید و به فکر کاهش اضافه وزن تان باشید.

3) ماساژ را دریابید.
ماساژ خوب کلید بهبود و افزایش جریان خون است و برای پیشگیری و مقابله با مشکل رگ های تار عنبکوتی موثر است . برای افزایش تاثیر ماساژتان بهتر است از سرکه سیب استفاده کنید. به این ترتیب که پوست را به سرکه سیب آغشته کرده و ماساژ دهید. همچنین می توانید پنبه را به سرکه سیب آغشته کنید و روی مناطقی که دچار این مشکل هستند قرار دهید. روی مناطق مورد نظر ژل آلوئه ورا بزنید و با حرکات دورانی ماساژ دهید. اجازه دهید ژل آلوئه ورا به مدت ۱۰ دقیقه روی رگ های تارعنکبوتی بماند.

4) موقع خوابیدن زیر پاهایتان بالش بگذارید.
ماساژ خوب کلید بهبود و افزایش جریان خون است و برای پیشگیری و مقابله با مشکل رگ های تار عنبکوتی موثر است . برای افزایش تاثیر ماساژتان بهتر است از سرکه یکی دیگر از روش های افزایش گردش خون این است که موقع خوابیدن پاهایتان کمی بالاتر قرار بگیرند. برای این منظور می توانید به پشت بخوابید و بالشتی زیر پاهایتان قرار دهید.

5) تغذیه سالمی در پیش بگیرید.
ماساژ خوب کلید بهبود و افزایش جریان خون است و برای پیشگیری و مقابله با مشکل رگ های تار عنبکوتی موثر است . برای افزایش تاثیر ماساژتان بهتر است از سرکه یکی دیگر از روش های افزایش گردش خون این است که موقع خوابیدن پاهایتان کمی بالاتر قرار بگیرند. برای این منظور می توانید به پشت بخوابید و بالشتی زیر برنامه غذایی نقش مهمی در پیشگیری و درمان رگ های تار عنکبوتی دارد. توصیه میکنیم که مصرف مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها و ویتامین های C و A را افزایش دهید . علاوه بر این لازم است که مصرف نمک را کاهش داده و میوه، سبزیجات، مرغ، ماهی و غلات سبوس دار را در الویت برنامه غذایی تان قرار دهید .

6) پاهایتان را قوی کنید.
ماساژ خوب کلید بهبود و افزایش جریان خون است و برای پیشگیری و مقابله با مشکل رگ های تار عنبکوتی موثر است . برای افزایش تاثیر ماساژتان بهتر است از سرکه هر ورزشی را برای کار کردن روی عضلات پاها و تقویت آنها انجام دهید. این کار باعث پیشگیری از بروز رگ های تارعنکبوتی نیز می شود . پیاده روی، ورزش با استپ، دوی نرم، پرش و پدال زدن به شما کمک می کند تا با این مشکل مقابله کنید.

7) پا روی پا نیاندازید.
یکی از عادت های نادرستی که به سلامتی کلی بدن آسیب می زند، نشستن و پا روی پا انداختن است. پا روی پا انداختن به مدت طولانی باعث می شود که گردش خون با مشکل مواجه شده و سر و کله رگ های تار عنکبوتی نیز پیدا شود.

8) از لباس و کفش های مناسب و راحتی استفاده کنید.
همانطور که در ابتدا گفتیم لباس های خیلی تنگ و کفش های پاشنه بلند در پیدایش رگ های تار عنکبوتی تاثیر دارند . لازم است از لباس های مناسبی استفاده کنید که تنگ نبوده و فشاری به پوست وارد نمی کنند . کفش سبک با پاشنه کوتاه باعث بهبود جریان خون و مقابله با مشکل رگ های تار عنکبوتی می شود.

9) از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
اشعه ماورای بنفش باعث تشدید مشکل رگ های تارعنکبوتی می شود. بنابراین لازم است قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، حتما از کرم ضدآفتاب استفاده کنید . از کرم های ضد آفتاب متناسب با نوع پوستتان استفاده کنید و پانزده تا بیست دقیقه قبل از خروج از منزل، کرم بزنید.