مهمترين مراقبت های بعد از سزارين

پس از هر جراحي سزارين بهترين زمان حمام‌كردن سه روز پس از عمل است و پس از اين زمان می‌توان هر روز حمام كرد و محل زخم جراحی را با آب و صابون شست و ديگر نيازی به پانسمان نيست. در واقع اگر زخم در معرض هوا باشد، زودتر بهبود می‌يابد و احتمال عفونت با حمام كردن و پانسمان نكردن زخم كمترمی‌شود.

از مسائل مهم ديگر، رژيم غذايی مناسب است. در روزهای اول پس از عمل بايد از غذاهای نفاخ پرهيز كرد، ولي پس از دفع مدفوع، می‌توان از هر غذايی استفاده كرد. از آنجا كه در روزهای اول پس از عمل، ترميم زخم صورت می‌گيرد و بدن نياز به مواد پروتئينی و انواع مواد معدنی و ويتامين‌ها بخصوص ويتامين C دارد، بنابراين توصيه می‌شود در هفته‌های اول پس از زايمان پروتئين فراوان در رژيم غذايی مادر وجودداشته‌باشد. مصرف شير به ميزانی بيش از دوران بارداری زنان در دوران شيردهی و پس از زايمان لازم است؛ چون شير حاوی مواد پروتئينی فراوان و كلسيم زيادی است. مصرف آهن هم به مدت سه ماه پس از زايمان برای تمام خانم‌ها توصيه می‌شود.

تغييرات وزن حين بارداری از مشكلات مهم مادران است و از دغدغه‌های ذهنی مهم آنها اين است كه در چه زمانی وزن به ميزان قبل از زايمان بر‌می‌گردد و اين كه آيا شكم كوچك می‌شود يا نه؟ پاسخ اين است كه وزن مادر تا شش ماه پس از از زايمان به حد قبل از حاملگی بر‌نمی‌گردد و در برخی افراد برای هميشه چند كيلو اضافه وزن باقی می‌ماند. البته در كسانی كه ورزش می‌كنند و شيردهی دارند برگشت وزن به ميزان قبل از بارداری اتفاق می‌افتد، اما اين موضوع می‌تواند بيش از شش ماه طول بكشد. برگشت سايز شكم هم به زمينه ژنتيكی مربوط است، البته با ورزش اين مساله هم حل می‌شود، اما به هر حال بيش از شش هفته طول می‌كشد كه رحم به سايز قبل از حاملگی برگردد. بنابراين، در يكی دو هفته پس از زايمان می‌توان پياده‌روی را شروع و انجام ورزش سنگين را نيز می‌توان از شش هفته پس از سزارين آغاز كرد.

خواندن این مطلب مفید است: ورزش و تناسب اندام پس از زایمان

خط‌های قهوه‌ای روی شكم و همينطور لكه‌های صورت از مسائل مهم مادران است. در بيشتر مادران، اين خطوط و لكه‌ها تا يك سال پس از زايمان از بين می‌رود؛ ولي در برخی ديگر متاسفانه اين لكه‌ها برای هميشه باقی می‌ماند. اما برای پيشگيری از اين مشكل توصيه می‌شود زنان از روغن‌های چرب‌كننده مثل روغن زيتون و بادام در اوايل و در طول بارداری استفاده كنند و برای لكه‌های صورت، لايه‌بردارهای مناسب تحت نظر متخصص پوست را به كار ببرند و همين‌طور كرم‌های ضد آفتاب را فراموش نكنند.

يكي از اين مراقبت‌های مهم ماساژ رحم در ساعات اوليه پس از عمل يا آنچنان كه در بين مردم شهرت دارد، فشاردادن شكم بعد از عمل است. كه موجب نگرانی بسياری از مادران جوان قبل از عمل می‌شود. درست است كه اين كار درد شديدی دارد، اما بسيار مفيد است كه در ۴ ساعت اوليه پس از زايمان اين كار انجام شود. تا از جمع شدن مناسب رحم مطمئن شويم؛ زيرا در همين ساعات است كه در برخی مادران خونريزی شديد و مخفی داخل رحم رخ مي‌دهد و در صورتي كه كنترل انجام نشود و دير متوجه خونريزی شديد رحمی شوند؛ خطر مرگ، مادر را تهديد می‌كند.

يكي از مسائل مهم ديگر، كم‌خونی مادر حين بارداری يا پس از زايمان است كه تاثير مهمی در بهبود محل عمل جراحي دارد. همين‌طور كسانی كه دچار كم‌خونی هستند، بيشتر دچار عفونت‌های بعد از عمل می‌شوند. پس زن باردار به دستور پزشك در مورد مصرف روزانه و مداوم آهن، قبل و بعد از زايمان دقت كند. حتي اگر در اين مورد دستوری نداده باشند، زني كه وضع حمل كرده، بايد تا ۳ ماه پس از زايمان روزانه يك عدد قرص آهن بخورد.

مورد مهم ديگر، راه رفتن پس از عمل سزارين است. از آنجايي كه احتمال لخته شدن خون در رگ‌های فردی كه سزارين كرده، بسيار بيشتر از كسي است كه زايمان طبيعی داشته و راه رفتن مانع اين مشكل بزرگ می‌شود. بلندشدن از تخت و راه رفتن با كمك ديگران، در اولين فرصت ممكن (روز بعد از عمل جراحی) بشدت توصيه می‌شود. اين مساله در كسانی كه مشكلات چاقی، سن بالای ۳۵سال، بيش از ۳ بار حاملگي، سابقه فشار خون بارداری، بی‌حركتی قبل از بارداری يا واريس شديد دارند يا به صورت اورژانس سزارين شده‌اند؛ اهميت بيشتری می‌يابد و توصيه می‌شود. اين افراد، پاها را در بستر تكان دهند يا ساق پاهای بيمار ماساژ داده شود تا خون بهتر در رگ‌ها جريان يابد.

وجود سوند ادراری به بيمار كمك می‌كند تا تخليه مثانه در ساعات اوليه، خودبه‌خود انجام شود، ضمنا اندازه‌گيری ميزان ادرار در چند ساعت اوليه پس از جراحی بسيار مهم است؛ اما پس از گذشت چند ساعت، می‌توان سوند بيمار را درآورد. دفع گاز و مدفوع از مسائل مهم ديگر پس‌از سزارين است و در مواردی به دليل فلج موقت روده‌ها اين مساله با مشكل روبرو می‌شود و عاملی برای نفخ شديد و درد شكم و شانه‌ها در بيمار است. برای حل اين مشكل بيمار بايد راه برود. برای جلوگيری از نفخ، مصرف غذاهای نفاخ مثل شير، كمپوت گيلاس و… در روزهای اول پس از سزارين و تا زمان برقراری دفع مدفوع توصيه نمی‌شود. حتی پس از آن هم بايد غذاهای نفاخ مثل نخود و لوبيا به ميزان بسيار كم ميل شود.

خواندن این مطلب مفید است: بی اختیاری ادراری ناشی از بارداری زنان