چگونه میتوان از سوند ادراری مثانه مراقبت کرد؟

مراقبت از سوند ادراری مثانه موضوعی است که لازم است توسط پرستار به بیمار و مراقب بیمار در منزل آموزش داده شود. امروزه تعدادی از بیماران بنا به دلایل مختلف با سوند ثابت ادراری از بخش و بیمارستان ترخیص می شوند. این سوند تخلیه ادرار، گاه لازم است روزها و یا حتی ماه های متمادی در مثانه بیمار باقی بماند.

اگرچه تمام بیماران و همراه مراقب بیمار در هنگام ترخیص آموزش های لازم را دراین خصوص دریافت می نمایند اما لازم است منبعی معتبر و دائمی جهت یادآوری این نکات مراقبتی و پرستاری از بیمار در اختیار داشته باشند تا بتوانند به بهترین وجه و به دور از عوارض و خطرات احتمالی از علی رغم داشتن سوند ادراری به زندگی عادی خود ادامه دهند. به همین دلیل این مطلب آموزشی تقدیم این دسته از عزیزان می گردد.

جایگذاری سوند ادراری در بیماران برای مقاصد تشخیصی و درمانی انجام می گردد. در جنبه درمانی می توان از سوند برای تخلیه مثانه در بیمارانِ دچار احتباس ادراری حاد یا مزمن که در نتیجه بند آمدن مجاری ادراری ایجاد می شود، استفاده نمود.

در بیماران مبتلا به هماچوری (وجود خون در ادرار) ممکن است سوند گذاری و سپس شستشو برای خارج کردن خون و لخته ها از مثانه لازم گردد. در جنبه تشخیصی نیز می توان از جای گذاری سوند ادراری جهت گرفتن نمونه ادرار غیر آلوده برای آزمون میکروب شناسی، اندازه گیری برون‌ده ادراری در بیماران، یا در طی اقدامات جراحی و یا اندازه گیری حجم ادرار باقی مانده پس از ادرار کردن استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: چک لیست کنترل انجام صحیح سونداژ بیمار

1. جهت جلو گیری از عفونت، (در صورتیکه از طرف پزشک معالج محدودیت مصرف مایعات ندارید) مایعات فراوان بنوشید.
2. اگر تصادفاً سوند شما خارج شد یا نشت ادرار داشت، جهت جایگزینی مجدد سوند، هرگز خودتان هیچگونه اقدامی انجام نداده و حتماً از مراکز معتبر ارائه دهنده خدمات پرستاری در منزل درخواست اعزام کارشناس مجرب پرستاری نمایید.
3. همیشه دستهایتان را قبل و بعد از مراقبت از سوند بشویید.
4. به‌منظور کاهش خطر عفونت، کیسه ادرار را هر ۸ ساعت یکبار تخلیه نمایید.
5. اگر ظرف ۸-۶ ساعت ادرار به داخل کیسه جریان نیافت و مطمئن شدید که سوند شما پیچ خوردگی نداشته و یا خم نشده است به مرکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری در منزل خود اطلاع دهید و در صورت عدم دسترسی به مراکز اورژانس بیمارستان مراجعه نمائید.
6. از کشیدن یا جدا کردن لوله تخلیه ادرار خودداری نمایید. زیرا باعث خونریزی یا آسیب به مجرا می گردد.
7. هنگام راه رفتن، لوله تخلیه را در دست خود حلقه کنید و کیسه ادراری را پایین تر از مثانه نگه دارید یا از سمت داخل با گیره به شلوار خود بیاویزید. در هر حالت کیسه متصل به سوند باید پائین تر از سطح مثانه بیمار قرار گیرد.
8. پوست اطراف سوند را حداقل دو مرتبه در روز با آب و صابون بشویید، تا هرگونه ترشحات و نشت ادرار تمیز شود. سپس محل را کاملاً خشک کنید.
9. جهت جلوگیری از کشیده شدن احتمالی سوند می توانید آن را با یک تکه چسب ضد حساسیت به بدن خود بچسبانید و یا از نگهدارنده سوند مطابق شکل استفاده نمایید.
10. جهت پیشگیری از آلودگی، از جدا کردن لوله ادرار از کیسه ادراری جداً خودداری کنید.
11. هنگام دراز کشیدن روی تخت، کیسه ادرار را طوری که مسیر آن فاقد هرگونه پیچ خوردگی یا تا شدگی باشد، به  آویز مخصوص کیسه ادراری در پایین تخت آویزان کنید.
12.  هرگز کیسه ادرار را روی شکم خود قرار ندهید.
13. به زمان خارج کردن سوند که توسط پزشک معالج شما تعیین می گردد توجه نموده و در تاریخ مقرر از مرکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری در منزل خود، درخواست اعزام کارشناس مجرب پرستاری نمایید.
14. خارج کردن سوند یک کار تخصصی بوده و لازم است حتماً توسط پرستاران آموزش دیده انجام گردد. از مراجعه و اطمینان به افراد فاقد صلاحیت و آموزش کافی و مراکز نامعتبر به این منظور خودداری کنید. 
15. مراکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری در منزل دارای مجوز فعالیت از وزارت بهداشت بوده و تحت نظارت می باشند. شما با مراجعه به سایت دانشگاه علوم پزشکی محل سکونت خود لیست مراکز معتبر را مشاهده خواهید نمود.
16. مجدداً تاکید می گردد که هر گونه اقدام به کشیدن و سعی در خارج کردن سوند بدون دستور پزشک و یا توسط افراد غیر مجاز و آموزش ندیده بسیار خطرناک بوده و ممکن است منجر به خونریزی و پارگی مجرای ادراری شده و چه بسا منجر به اعزام بیمار به اتاق عمل و انجام عمل جراحی ترمیمی گردد.

در صورت هر گونه سوال یا ابهام در خصوص مراقبت از سوند ادراری بیمار با ما تماس بگیرید.

برای آشنایی با دستورالعمل سونداژ مثانه و مراقبت های پرستاری آن اینجا کلیک کنید.