برون ده قلبی (Cardic Output) مهمترین شاخص سلامت عملکرد قلبی عروقی است. برون ده قلبی حجمی از خون است که در هر دقیقه به بافتها می رسد. و آن برابر است با مقدار خون خارج شده از بطن چپ در هر ضربه (حجم ضربهای) ضربدر تعداد ضربان قلب (HR). در یک فرد بالغ متوسط، حجم ضربهای ۷۰ccو ضربان قلب تقریباً ۷۰ بار در دقیقه برون ده قلبی وی حدود ۴۹۰۰cc در دقیقه است. این وضعیت با فعالیت تغییر پیدا میکند و در طول ورزش شدید به min/ 25L وحتی بیشتر در ورزشکاران میرسد. تغییر در حجم ضربهای یا ضربان قلب بر برون ده قلبی تأثیر میگذارد و این مهم است که یک برون ده قلبی کافی برای اکسیژن رسانی به بافتها وجود داشته باشد. وقتی که COکاهش پیدا میکند، ظرفیت اکسیژن رسانی به بافتهای بدن کاهش پیدا میکند.
کاهش برون ده قلب بعلل زیر ممکن است بروز کند:
۱- افزایش پس بار قلب بدلیل انقباض عروقی حاصل از افزایش ترشح کاتکول آمینها در اثر اضطراب و ترس و افزایش حجم مایعات
۲- کاهش پیش بار قلب بدلیل ، هیپوولمی ناشی از کمبود دریافت مایعات، خونریزی
۳ – آنمی ناشی از سوء تغذیه ، بیماری ، عوارض داروها
مراقبتهای پرستاری :
۱- علائم و نشانه های کاهش برون ده قلبی را بررسی کنید (کاهش فشار خون سیستولی به اندازه ۲۰ میلی متر جیوه و یا کاهش فشار سیستولیک زیر ۸۰ میلی متر جیوه – نبض نا منظم – تعداد نبض کمتر از ۶۰ یا بیشتر از ۱۰۰ بار در دقیقه – کوتاه شدن صدای قلبی یا حضور سوفل – تنفس های تند و نامنظم کاهش سطح هوشیاری –نا آرامی –سنکوپ – کاهش یا محو نبض های محیطی –ضعیف شدن نبض کاروتید – پوست سرد و مرطوب یا رنگ پریده و سیانوتیک – برون ده ادراری کمتر از ۳۰ سی سی در ساعت – ادم محیطی – اتساع وریدهای گردنی
۲- بیمار را در وضعیت نیمه نشسته یا نشسته قرار دهید
۳ – بیمار را به دریافت مواد غذایی به مقدار کم و به دفعات زیاد تشویق کنید
۴ – مصرف اکسیژن طبق تجویز پزشک را در نظر داشته باشید
۵ – استراحت جسمی و روانی بیمار را افزایش دهید
۶- بیمار را به عدم مصرف سیگار تشویق کنید
۷ – فعالیت بیمار را به تدریج و با توجه به سطح تحمل وی افزایش دهید
۸ – تغذیه بیمار را اصلاح کنید
۹ – عامل خونریزی را رفع کنید
۱۰- فشار خون بیمار را قبل و بعد از مصرف داروهای اینوتروپ منفی (پروپرانول) وازودیلاتور (نیتروگلیسیرین و مسکن های مخدر و مورفین) کنترل کنید
۱۱- در صورت کانفیوز بودن بیمار اقدامات حفاظتی نظیر بالا بردن کنار تخت را انجام دهید
۱۲ – سطح اوره و کراتینین خون را اندازه گیری کنید
۱۳- مونیتورینگ و کنترل ریتم قلبی و کنترل علائم حیاتی را بطور دقیق انجام داده و ثبت کنید
۱۴- ترجیحا جهت کاهش نیاز به اکسیژن و جلوگیری از سنکوپ، بیمار را در حالت استراحت مطلق (CBR) قرار دهید
۱۵- اندازه گیری روزانه آنزیمهای قلبی را مد نظر داشته باشید (در صورت کاهش شدید برون ده قلبی احتمال آسیب به بافت میوکارد وجود دارد)
۱۶ – سمع صداهای ریه و گزارش صدای غیر طبیعی به پزشک را در برنامه مراقبتی بیمار قرار دهید
۱۷- پوست، دهان ،بستر ناخن ،لبها لاله گوش و اندامها را از نظر سیانوز بررسی کنید
۱۸- بیمار را از نظر نارسایی قلبی بررسی کنید
۱۹- به برون ده ادراری توجه و هر ساعت آن را ثبت کنید
۲۰- در صورت وجود بیماریهای زمینه ای نظیر (آنمی ، هایپرتانسیون ،هایپرتیروئیدیسم ، بیماریهای انسدادی مزمن ریه به پزشک اطلاع دهید
۲۱ – در صورت وخیم شدن یا تداوم کاهش برون ده قلبی از تورنیکه چرخشی استفاده کنید
آموزش به بیمار :
۱- عدم انجام مانور والسالوا (عدم زور زدن هنگام دفع مدفوع ، نگه داشتن تنفس هنگام راه رفتن)
۲- دریافت مواد غذایی به مقدار کم و دفعات زیاد
۳ – عدم مصرف مایعات حاوی کافئین نظیر قهوه، چای، شکلات، کولا
۴ – استراحت در فواصل بین انجام فعالیت و مراقبت از خود
۵ – عدم تغییر پوزیشن ناگهانی از حالت خوابیده به نشسته و از نشسته به ایستاده
۶- اصلاح آنمی (مصرف غذاهای حاوی آهن ،ماهی ،زرده تخم مرغ ،گوشت قرمز ، قلوه ، سبزی های دارای برگ سبز تیره مثل اسفناج و جعفری، حبوبات مثل عدس و لوبیا ،میوه های خشک مثل برگه زرد آلو و دانه های روغنی
۷ – مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین ث که در آلو – خربزه – ریواس – انبه – گلابی – طالبی – گل کلم – سبزی ها – آب پرتقال – لیمو شیرین – سیب- آناناس وجود داشته وسبب جذب آهن می شوند
۸ – پرهیز از مصرف چای یا قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا