سکته قلبی: فرآیندی است که در آن قسمتی از عضله قلب بعلت قطع یا کاهش جریان خون شریانهای قلب بطور دائمی از بین می رود.
علایم: اولین علامت سکته قلبیدردهای جلو سینه ای است که در ۸۰% موارد وجود دارد که به گردن،دست چپ و راست، پشت، و حتی فک تحتانی انتشار می یابد که بسیار زیاد بوده که حتی از درد شکستگی استخوان نیز شدیدتر است. مدت درد بیشتر از ۱۵-۳۰ دقیقه می باشد و با استراحت و مصرف قرص زیر زبانی برطرف نمی شود . به همراه درد، علایم تنگی نفس، تعریق، تهوع و استفراغ، نیز وجود دارد. عرق سرد بر پیشانی اندامها و کف دستها ایجاد می شود. بیمار رنگ پریده و بی قرار و دست خود را مشت کرده و به سینه چپ می فشارد.
سکته قلبی بدون درد بیشتر در افراد سالمند و دیابتی دیده می شود که در این صورت تنگی نفس شکایت اصلی سکته قلبی می باشد.
آموزش به بیمار مبتلا به سکته قلبی :
- بهبود سکته قلبی خیلی زود شروع می شود ولی تا مدت کمتر از ۶- ۱۲هفته کامل نمی شود. لذا دوره نقاهت بعد از سکته حدود ۱٫۵-۳ ماه طول می کشد.
- فعالیت بدنی باید به ترتیب زیر شروع شود.
- از فعالیت هایی که سبب درد سینه، تنگی نفس و خستگی می شود خودداری شود. مدت فعالیت مهم نیست، ولی شدت فعالیت مهم است. بین کار و فعالیت به استراحت بپردازید.
- فعالیت خود را به تدریج افزایش دهید. هر روز راه بروید. مدت و فاصله راه رفتن را به تدریج افزایش دهید. نبض خود را از نظر رسیدن به سطح حداکثر در هنگام فعالیت کنترل کنید.
- از فعالیت هایی که باعث سفتی عضلات می شود خودداری کنید که شامل وزنه برداری، بلند کردن اجسام سنگین و هر فعالیتی که به مصرف ناگهانی انرژی نیاز دارد می باشد.
- از انجام فعالیت ورزشی تا ۲ ساعت بعد از غذا خودداری کنید.
- در برنامه ورزشی روزانه که برای تمام عمر تنظیم شده شرکت کنید.
- از مواجهه با هوای خیلی سرد و گرم پرهیز کنید و از قدم زدن در جهت خلاف باد خودداری کنید. از ورود به هوای مه آلود و شرجی اجتناب کنید. هوای خشک بهتر از هوای مرطوب است.
- در صورتی که فشارخون بالا دارید، تحت نظر پزشک خود آن را درمان کنید.
- هر روز در ساعات معین مثلا صبح ناشتا وزن و فشار خون خود را کنترل کنید.
- در صورت افزایش وزن، وزن خود را کم نموده و در یک برنامه ی کاهش وزن شرکت کنید.
- تمام تلاش خود را برای رعایت رژیم دارویی بکار گیرید و تمام اوقات قرص زیرزبانی نیتروگلیسیرین به همراه داشته باشید.
- از استرس روحی و فشار عصبی اجتناب کنید و به تفریح مناسب بپردازید، که باعث کاهش فشار عصبی می شود. تا حد امکان از ایجاد استرس و فشار عصبی دوری کنید.
- از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی خودداری کنید.
- رژیم غذایی کم نمک، کم چربی و کم کالری رعایت کنید. روزی ۴-۳ وعده غذا بخورید. از خوردن غذای زیاد و عجله در خوردن غذا بپرهیزید. مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین را محدود کنید. بعد از خوردن غذا حدود ۳۰دقیقه استراحت کنید.
- معمولا ۱۰- ۵ روز پس از شروع بیماری و کنترل کامل آن، با دستور پزشک می توانید حمام کنید. بهتر است در حمام یک نفر کنارتان باشد. از آب ولرم استفاده شود. آب گرم باعث ضعف، سرگیجه و شوک می شود. مدت حمام کردن از ۲۰-۱۵ دقیقه بیشتر نشود.
- از هفته ۸-۴ اجازه رانندگی دارید. اگر رانندگی سبب خستگی و عصبانیت می شود رانندگی نکنید. از مسافرت با هواپیما به مدت شش ماه خودداری کنید. بهترین وسیله برای مسافرت قطار می باشد. در صورت رانندگی طولانی پس از یکساعت رانندگی مداوم چند دقیقه توقف کرده، قدم بزنید و مجددا به رانندگی ادامه دهید.
- در صورت عدم وجود عارضه از هفته ششم می توانید فعالیت جنسی را شروع کنید. (معمولا زمانی که بتوانید بدون ناراحتی دو طبقه بالا و پایین بروید و یا ۲-۱ کیلومتر راه بروید، می توانید فعالیت جنسی خود را از سر بگیرید.)
- درصورت وجود علایم زیر به پزشک مراجعه کنید:
الف) احساس فشار یا درد جلو سینه ای که به مدت ۱۵ دقیقه بعد از مصرف قرص زیر زبانی رفع نشود.
ب) تنگی نفس
ج) غش یا سنکوپ
د) ضربان قلب تند یا کند
ه ) تورم در مچ پا و یا بالاتر
منبع: مراقبت های پرستاری ویژه، تالیف دکتر عسگری
مختصر و مفید بود، ممنون.