ظروف یکبار مصرف گیاهی بهترین گزینه برای توزیع غذا

امروزه استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی رواج زیادی یافته است و هنگام توزیع و پخش غذای بویژه در ماه های محرم و صفر به ‌وفور از این ظروف استفاده می شود. این در حالى است که اغلب مردم ازخطرات و موارد استفاده از این ظروف‌ آگاهی و اطلاعات لازم را ندارند. ظروف یکبار مصرف پلاستیکی با توجه به نوع پلی‌مری که در تولید آن بکار رفته ، انواع مختلفی داشته و هر یک کاربردهای خاص خود را دارند. نام اختصاری مربوط به جنس این ظروف در زیر ظرف حک شده است که قبل از هر گونه استفاده باید به آن توجه نموده و بر اساس آن مورد استفاده قرار داد .

متخصصان تغذیه و سلامت معتقدند استفاده از ظروف یکبارمصرف پلاستیکی ( عموما پلی استایرن ) موجب از بین رفتن ویتامین ها و پروتئین های موجود در غذا، ورود مواد سمی به غذا و تجمع این مواد سمی در بافت چربی بدن خواهد شد که بتدریج موجب مشکلات عصبی، کم شدن پلاکت‌ها و هموگلوبین، غیرعادی شدن کروموزوم‌ها، شیوع انواع سرطان‌ها و انتقال مواد خطرناک از طریق ژن ها از نسلی به نسل دیگر خواهد شد ، به عبارت دیگر مواد تشکیل دهنده ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به ‌گونه‌ای است که هنگام مواجهه با دمای بالا معضلات بهداشتی زیادی را به‌ وجود آورده و باعث ایجاد بیماری های زیادی می شوند.

نوع دیگری از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، ظروف یکبار مصرف فومی سفیدرنگ می باشد این ظروف مقاومت بیشتری نسبت به ظروف پلی استایرن شفاف دارند و تا دمای ۷۰ تا ۸۰ درجه، مواد سمی آنها تجزیه نمی شود اما چنانچه غذای داغی با دمای بالاتر از ۷۰ تا ۸۰ درجه در این ظروف نگهداری شود و یا اینکه زمان نگهداری غذا در این ظروف بیشتر از ۴ ساعت باشد اثرات سمی آن ، مواد غذایی را تحت تاثیر قرار داده و بر سلامت انسانها اثر می گذارد.

 مشکلات زیست محیطی از دیگر آسیبهای ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است. پلاستیک‌ها زمانی که وارد چرخه طبیعت می‌شوند، لایه محافظی به شکل عایق در دل خاک ایجاد می‌کنند و ۳۰۰ تا ۵۰۰سال طول می‌کشد تا تجزیه شوند. همچنین طول عمر پسماند این مواد، آلودگی منابع زیرزمینی و خاکی را نیز در پی خواهد داشت و تا حد قابل توجهی باعث کاهش حاصلخیزی زمین کشاورزی می شود.

 ظروف یکبار مصرف  گیاهی بهترین گزینه :

بهترین راه برای پیشگیری از عواقب نامطلوب استفاده از ظروف پلاستیکی ، جایگزین کردن آن با ظروف یکبار مصرف گیاهی است که منشاء آنها غالبا مواد نشاسته ای مانند ذرت، برنج، سیب زمینی و گندم است. ظروف یکبار مصرف گیاهی در مدت ۳-۶ ماه در طبیعت تجزیه شده و به موادی سازگار با محیط زیست تبدیل می شوند، همچنین از بقایای آنها می توان در خوراک دام استفاده نمود .

از آنجا که سلامتی برترین نعمت الهی است و نباید با رعایت نکردن اصول بهداشتی آن را به خطر بیندازیم، توجه به نکات بهداشتی زیر در هنگام تهیه و توزیع و انتقال غذا توصیه میشود :

• برای توزیع غذا و نوشیدنی ها، حتی المقدور از ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده نمایید . در صورت توزیع غذای گرم، چرب یا ترش مزه، استفاده از ظروف یک بار مصرف گیاهی در اولویت قرار دارد. از ظروف یک بار مصرف آلومینیومی نیز می‌توان به عنوان اولویت بعدی در توزیع غذا استفاده کرد.
• برای توزیع چای، شیر داغ یا هر نوع نوشیدنی‌ دیگر نیز لازم است از ظروف یک بار مصرف گیاهی و ظروف یکبار مصرف آلومینیومی استفاده شود.
• استفاده از ظروف یکبار مصرف کاغذی، پلی اتیلن و … برای توزیع غذای گرم به هیچ وجه مناسب نیست و از این ظروف می‌توان برای توزیع مواردی نظیر میوه، سبزی خوردن، نوشیدنی‌های سرد و … استفاده کرد. 
• ظروف یک بار مصرف پلاستیکی بی‌رنگ و شفاف فقط برای غذاها و نوشیدنی‌های سرد مناسب هستند و نباید برای نوشیدنی‌ها و غذاهای داغ استفاده شوند. همچنین ظروف یک بار مصرف پلاستیکی سفید رنگ و فوم دار برای مواد غذایی سرد، گرم و مرطوب مناسب هستند، ولی برای مواد غذایی داغ نباید استفاده شوند .
• پس از استفاده از لیوان های یکبار مصرف، آنها را بشکنید تا مجددا استفاده نشوند.
• هنگام خرید ظروف یکبار مصرف ، حتما به شماره پروانه ساخت درج شده بر روی بسته بندی، علامت کف ظرف، نام شرکت سازنده، مثلثی که در آن نوع جنس پلی‌مر نوشته شده و علامت گرید غذایی ( تصویرقاشق و چنگال ) که در کف ظرف مورد نظر حک حرارتی  شده باشد توجه نمایید و ظروفی استفاده نمایید که  دارای پروانه های بهداشتی از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی باشند .
• ظروف یکبار مصرفی که از مواد دست دوم تهیه می شوند بیشترین اثر را بر سلامت انسانها دارند این ظروف از ظاهرشان که معمولا شکننده هستند و یا آنچه در آنها ضایعات و دانه های سیاه رنگ یا مواد رنگی مشخص می شود قابل تشخیص هستند.
• رعایت بهداشت فردی توسط تهیه کنندگان و توزیع کنندگان غذا لازم و ضروری است. توجه نمایید کسانی که اقدام به طبخ غذا می‌کنند باید دارای کارت معاینه پزشکی باشند . 
• به رعایت اصول بهداشتی در آشپزخانه ها، محل طبخ، بسته بندی و توزیع غذا، آبدارخانه ‌های ادارات، کارگاه ها و مساجد توجه ویژه ای شود .
• مواد غذایی پخته شده تا ۱٫۵ و نهایتا دو ساعت بعد از پخت توزیع و مصرف شود و اگر قرار است غذائی مدتی بعد از تهیه توزیع و مصرف شود باید حتما آن را گرم نگه داشت. هرگونه بسته بندی غذا در ظروف یکبار مصرف برای بیش از ۱٫۵ تا دو ساعت توصیه نمی‌شود.
• در صورت استفاده از سبزی خوردن باید به نحوه صحیح شستشوی سبزی‌ها دقت شود و مراحل چهارگانه پاکسازی، شستشوی اولیه، انگل زدایی و گند زدایی و شستشوی نهایی باید رعایت شود هم چنین استفاده ازفراورده‌های لبنی پاستوریزه مورد تاکید است.
• در تهیه مواد غذایی سعی کنیم غذا ها با نمک کم طبخ شود و هم چنین استفاده از نمک تصفیه شده یددار در تهیه غذا مورد تاکید است .
• به جمع‌آوری ظروف یکبار مصرف بعد از استفاده توجه شود زیرا ریخته شدن انبوهی از این ظروف در معابر شهری، کنار جاده ها، تفریحگاهها و مناطق دیدنی زیبنده مردم با فرهنگ ، متمدن و مذهبی کشور ما نیست.

                                                      تهیه مطلب از معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سمنان (با مختصری ویرایش)