سوزش سردل یا رفلاکس معده، مری
این مقاله جهت آموزش به بیماران در مورد مشکل سوزش سردل یا رفلاکس معده- مری تهیه شده است. سوزش سردل یا رفلاکس معده-مری، به برگشت غذا از معده به مری گفته می شود. نشانه مشخص این مشکل سوزش ناراحت کننده پشت استخوان سینه است. بعضی مواقع سوزش سردل بصورت سوء تغذیه، ترش کردن، درد در قسمت بالای شکم یا سینه، برگشت غذا یا مایع به داخل دهان یا افزایش تولید بزاق توسط بیمار شرح داده می شود. سوزش سردل یک علامت شایع است که حداقل ماهی یکبار در بیش از ۶۰ میلیون آمریکایی رخ می دهد.
در زنان، معمولا اولین تجربه سوزش سردل در دوران حاملگی رخ می دهد. مطالعات نشان می دهد که در بیش از۵۰% زنان حامله، سوزش سردل در حاملگی وجود دارد که بخاطر هورمونهای حاملگی و فشار جنین در حال رشد است. نشانه های سوزش سردل بعد از زایمان فروکش می کنند.
عامل بوجودآورنده سوزش سردل
معده هر روزه، اسید تولید می کند. بطور طبیعی، مقدار کمی از این اسید از طریق دریچه ای که بین معده و مری قرار دارد و (اسفنکتر انتهایی مری) نامیده می شود به مری برمی گردد. در صورت تکرار این مساله یا بالا بودن مقدار اسید برگشتی آسیب مری اتفاق می افتد و فرد علامت دار می شود.
علل شایع بوجود آورنده سوزش سردل
- حاملگی، خوردن غذای زیاد بخصوص غذای چرب
- شکلات، قرص نعناع، سس گوجه (ماکارونی، پیتزا)
- دراز کشیدن بعد از غذا، قهوه و چای
- سیگار کشیدن، الکل و نوشابه های گازدار، اضافه وزن
- بعضی داروهای شل کننده عضلانی و داروهای فشارخون
تشخیص و درمان سوزش سردل
تشخیص سوزش سردل بر پایه علایم تیپیک بیمار است که با مصرف آنتی اسیدها یا سایر داروهای بلوک کننده اسید بهبود می یابند.
گاهی سوزش سردل علایم غیرمعمول ایجاد می کند؛ اگر بی دلیل سرفه می کنید یا اخیرا مبتلا به آسم یا لارنژیت (گرفتگی صدا وزخم حنجره) شده اید به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا این امر می تواند ناشی از اسید برگشتی معده باشد.
بسیاری از افراد می توانند به راحتی علایم سوزش سردل را با استفاده از رژیم غذایی، تغییر در شیوه زندگی و محدودیت در استفاده از داروهای آنتی اسید کنترل کنند.
تغییر در شیوه زندگی
- تعداد دفعات غذاخوردن را زیاد کنید ولی حجم غذا را در هر وعده کم کنید.
- اجتناب از غذاهای چرب، قهوه و چای، شکلات، قرص نعناع، الکل، سیگار کشیدن، نوشابه های گازدار
- نگهداری وزن در حد طبیعی
- اجتناب از غذاخوردن ۳-۲ ساعت قبل از خواب
- بالا بردن سر ۱۲-۱۰ سانتی متر موقع خواب
آیا سوزش سردل در درازمدت می تواند باعث ایجاد مشکلات جدی شود؟
بله در موارد شدید، برگشت اسید ممکن است منجر به زخم مری، تنگی و مشکلات پیش سرطانی گردد. مطالعات اخیر نشان می دهد که سوزش سردل مزمنی که بطور مناسب درمان نشده و سالها طول کشیده باشد، خطر سرطان مری را افزایش می دهد. در صورت وجود این علایم سوزش سردل باید به پزشک مراجعه کرد:
- وجود علایم سوزش سردل ۲ یا بیش از دوبار در هفته
- عدم بهبودی علیرغم مصرف دارو
- بلع دردناک بخصوص غذاهای جامد
- انسداد، تنفس صدادار، گرفتگی صدا که بدنبال برگشت اسید به حنجره اتفاق می افتد.
- نشانه های خونریزی (استفراغ با زمینه قهوه ای)
- کاهش وزن بدون توجیه
- علایم رفلاکس که بیش از یکسال طول کشیده باشد.
برای ارزیابی سوزش سردل چه زمان و کدام آزمایشات باید انجام شود؟
وقتی علایم تکراری، شدید باشند و با تغییر شیوه زندگی و مصرف آنتی اسیدها کنترل نشود آزمایشات زیر باید انجام شوند:
تست تنفسی
در این تست، یک لوله پلاستیکی از راه بینی وارد می شود تا فشار و مقدار اسید معده برگشتی به داخل مری را اندازه گیری کنند. این بررسی برای بیمارانی که علایم شدید و غیرطبیعی سوزش سردل دارند صورت می گیرد.
اندوسکوپی
در این آزمایش یک لوله قابل انعطاف باریک از دهان وارد مری، معده و قسمت ابتدایی روده می شود. پزشکان معمولا برای انجام اندوسکوپی پشت حنجره را با اسپری بی حس می کنند و آرامبخش داخل وریدی تجویز می شود.
اندوسکوپی بهترین راه برای بررسی آسیبهای ناشی از سوزش سردل است . اگر انجام اندوسکوپی ضروری باشد، طی حاملگی نیز بدون خطر است.
اقدامات جراحی در موارد شدید و مزمن بیماری
دریچه مصنوعی در بالاترین قسمت معده کار گذاشته می شود تا از برگشت اسید معده به مری جلوگیری کند؛ لازم است فرد بعد از عمل، یک هفته یا بیشتر در بیمارستان بماند.
لاپاراسکوپی
دراین روش جراحی جدید، لوله باریکی از سوراخ کوچکی روی شکم عبور می کند و دریچه ای را در بالاترین قسمت معده جهت جلوگیری از برگشت اسید به معده نصب می کند. جراحان ماهر زیادی نتایج خوبی از این عمل بدست آورده اند. بعد از این عمل بستری بیش از چند روز ضرورتی ندارد.
درمان های مناسب سوزش سردل در حاملگی
طی حاملگی، باید با مصرف داروهای مورد استفاده برای رفلاکس، علایم سوزش سردل مادر را تا زمان رشد مناسب جنین بهبود داد.
قدم اول: تغییر در رژیم غذایی و شیوه زندگی
قدم دوم: آنتی اسیدها ممکن است مناسب باشند. بی کربنات سدیم ممکن است باعث اسیدوز متابولیک شده و در حاملگی نباید مصرف شوند. منیزیم موجود در آنتی اسید ممکن است روی انقباضات رحمی در طول زایمان تاثیر بگذارد لذا باید در سه ماهه آخر بارداری از مصرف آن اجتناب کرد.
قدم سوم : سوکرالفات در حاملگی مناسب و اثربخش می باشد. آنتی اسیدها ممکن است مناسب باشند، اما باید حتما پزشک در جریان باشد.
قدم چهارم: سایر اقدامات درمانی باید فقط وقتی استفاده شود که به نفع مادر باشد و عارضه ای روی رشد جنین نداشته باشد.
مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید
این سایت، با هدف ارتقای دانش پرستاران، معرفی توانمندی های آنها و نیز دسترسی آزاد عموم بویژه دانشجویان و شاغلین حرفه پرستاری و پیراپرستاری به مطالب روز و مورد نیاز علمی، راه اندازی شده است.
