یکی از مراقبتهای اصلی نوزاد بعد از تولد نمره دهی با معیار آپگار (apgar) است. نمره معیار آپگار روشی علمی برای ارزیابی میزان سلامت نوزاد بلافاصله بعد از تولد است. به محض تولد نوزاد، یک پرستار یا مامای آموزش دیده و یا یک متخصص اطفال، به کمک تست آپگار، میزان سلامت کودک شما را ارزیابی می کند. این آزمایش یک تا پنج دقیقه بعد از تولد انجام می گیرد و هدف آن اطمینان از ثبات وضعیت کودک و احتمال نیاز وی به کمک های ویژه برای تطابق با شرایط جدیدش است.
نمره آپگار نوزاد باید چند باشد؟
این تست یک دقیقه پس از زایمان و برای بار دوم پنج دقیقه پس از زایمان انجام میشود. نمرههای این تست از یک تا ۱۰ متفاوت است، و ۱۰ سالمترین حالت محسوب میشود. با این حال امتیاز ۸ یا ۹ نیز رضایت بخش است. یک زایمان سخت یا نوزاد نارس یا استفاده از داروهای مسکن حین زایمان می تواند به طور کاذب امتیازات را در معیار آپگار تغییر دهد. اما به طور معمول امتیاز بین ۸ تا ۱۰ خوب یا عالی است و غالبا نیازی به اقدامات حمایتی خاصی ندارد. امتیاز بین ۷ تا ۵ در موقعیت نسبتا عادی قرار دارد و ممکن است نیاز به حمایت تنفسی پیدا کند. ممکن است در این مرحله نیاز باشد تا با فشار دادن یا ماساژ دادن پوست نوزاد وی را برای تلاش و تحرک بیشتر تحریک کرد و یا اینکه اکسیژن تجویز می شود. نوزادانی که امتیاز زیر ۵ دارند در موقعیت ویژه قرار می گیرند و نیاز به کمک سریع خواهند داشت. در اینصورت احتمالاً نوزاد را در انکوباتوری قرار می دهند که دارای لامپ گرم کننده و اکسیژن است. این اقدام نوزاد را گرم کرده و به تنفس وی کمک می کند. متخصص اطفال نیز برای اقدامات درمانی به بالین نوزاد فراخوانده می شود. در موارد خاص ممکن است نیاز به اقدامات احیا نوزاد اجتناب ناپذیر باشد.
نمره آپگار دقیقه اول نیاز به احیاء را نشان میدهد و آپگار دقایق ۵ و۱۰ و ۱۵ و۲۰ احتمال موفقیت آمیز بودن احیاء نوزاد را پیش بینی می کند. آپگار بین ۰ تا ۳ موربیدتی زیادی را پیش بینی می کند. آپگار ۱۰ نشانگر بهترین وضعیت، آپگار ۱۰- ۷ نشانگر وضعیت خوب است و فقط نوزاد را گرم و خشک نگه می داریم. آپگار ۶- ۴ نشانگر وضعیت متوسط و علامت دپرسیون متوسط سیستم عصبی است. ممکن است نوزاد شلی عضلات و سیانوز داشته باشد که در این صورت مجاری تنفسی ساکشن شده و ۲۴ ساعت تحت نظر گرفته می شوند. آپگار ۳- ۰ نشانگر وضعیت ضعیف بوده و ممکن است نوزاد نیاز به احیاء داشته باشد. این نوزادان اغلب آغشته به مکونیوم شل و دچار آپنه و سیانوز می باشند.
اگر آپگار دقیقه ۵ نیز ۳- ۰ باشد باز هم نمی تواند ثابت کند که فلج مغزی در آینده ناشی از آسفیکسی پری ناتال بوده است. بلکه باید از ۵ دقیقه طولانی تر باشد. پارامترهای نیازمند بررسی در معیار آپگار پنج مورد است که مطابق جدول زیر به هر کدام حداقل صفر و حداکثر دو نمره تعلق می گیرد:
شاخص/نمره | 0 | 1 | 2 |
ضربان قلب
| ندارد | Per/min100> | per/min100< |
تونیسیته عضلات
| ندارد | فلکسیون مختصر اندام | دست و پا به خوبی خم میشود |
تنفس | ندارد | گریه ضعیف | گریه شدید |
واکنش به تحریک | ندارد | کمی حرکت میکند | خود را عقب میکشد |
رنگ بدن | آبی | بدن صورتی، اندام آبی | بدن تمام صورتی |
لازم به ذکر است که در حین نمره دهی آپگار نوزاد نباید گرم نگه داشتن وی با وارمر یا بدن مادر فراموش گردد. اگر آپگار نوزاد در دقیقه ۵ کمتر از ۷ بود، بررسی و ثبت آپگار را در دقیقه های ۱۰، ۱۵ و ۲۰ نیز انجام دهید.