مهمترین عامل انتقال عفونت در بیمارستان دستهای آلوده است بنابراین شستشوی صحیح دستها بهترین راه پیشگیری از انتقال عفونتهای بیمارستانی است. با شستن مکرر و صحیح دستها با آب و صابون، آلودگی ها، سلولهای مرده و باکتریهای موجود در روی پوست شسته می شوند. باید توجه کرد که پوشیدن دستکش به هیچ عنوان جایگزین شستشوی دست نمی گردد. شستن دستها موجب پیشگیری از انتقال عفونت از بیمار به پرستار و بالعکس و همچنین از پرسنل به سایر همکاران و از بیمار به بیمار دیگر می گردد.
- شستن دستها در این موارد الزامی است:
- قبل و بعد از مراقبتهای پرستاری، پزشکی
- پس از تماس با خون، ترشحات و مایعات دفعی، پانسمان و وسایل آلوده بیمار
- قبل و پس از پوشیدن دستکش
- پس از مراقبت از بیماران عفونی و یا مستعد عفونت
- قبل از تماس با غذا یا داروی بیمار
- پس از تزریق جهت بیمار
- قبل از انجام پروسیجرهای درمانی
- برای شستشوی دستها از صابون مایع استفاده شود.
- ظروف حاوی صابون مایع باید به راحتی قابل شستشو و تعویض باشند و طوری نصب شوند که به سهولت توسط مچ و آرنج قابل استفاده باشند.
- استفاده از الکل ۷۰% جهت حذف باکتریها و بیشتر ویروس ها توصیه می گردد.
- در بخشهای خاص مانند I.C.U و بخش بیماران عفونی و مراقبتهای ویژه کـودکان، استفاده از مـــواد آنتـــی سیپیک مانند بتادین اسکراب تــوصیه می گردد.
- همیشه ناخنها را کوتاه نگه دارید و از وسایل زینتی نظیر انگشتر در حین مراقبت از بیمار استفاده نکنید.
- هنگام شستن دست بایستی از دستشویی فاصله گرفت تا از خیس شدن و آلوده شدن یونیفرم (روپوش) پیشگیری گردد.
- ابتدا حلقه و ساعت بیرون آورده شود سپس آستین را بالا زده و آب با فشار و دمای مناسب تنظیم گردد.
- در حالیکه دستها سرازیر هستند آنها را خیس نمایید تا آب به طرف نوک انگشتان جاری گردد.
- مقدار ۱۰-۵ سی سی صابون مایع در کف دستها بریزید و دستها را بهم بمالید تا کاملاً کف ایجاد گردد.
- شستن دست را با حرکت مالشی و دورانی آغاز نمایید.
- سپس کف دست راست را به پشت دست چپ و بالعکس کاملاً کشیده شود.
- کف دستها به هم کشیده شود بطوریکه انگشتان بین هم قرار گیرند و کاملاً به هم ساییده شود.
- پشت انگشتان دست راست را در کف دست چپ بطوریکه انگشتان به حالت قفل شدن در هم قرار گیرند و با فشار شستشو شوند و بالعکس.
- با کف یک دست انگشت شست دست دیگر به صورت چرخشی کاملاً ساییده شود و بالعکس.
- نوک انگشتان یک دست را در کف دست دیگر فشرده و با حرکت چرخشی کاملاً شستشو و تمیز شود و بالعکس.
- هر یک از اعمال مذکور در شستشوی صحیح دستها بایستی ۵ بار تکرار شود.
- دستها و مچ را کاملاً آبکشی کنید.
- زمان استاندارد جهت شستشوی صحیح دست ۲-۱ دقیقه می باشد.
- دستها را با حوله (دستمال) کاغذی کاملاً خشک نموده و با همان حوله کاغذی شیر آب را ببندید و از بستن آب با دست خود خودداری نمایید زیرا موجب آلوده شدن مجدد دستها می گردد.
- استـــفاده از دست خشک کن برقی توصیه نمی شود زیرا موجب پراکنده شدن میکروبها و گرد و غبـــــار در فضا می گردد.
- استفاده از صابون جامد توصیه نمی گردد اما در صورت استفاده، پس از مصرف، کف صابون را شسته و مجدداً در جای خود قرار دهید.