دهانشویه یا شستشوی دهان و دندان بیمار

هدف:

۱- برقراری سلامت لب ها ، زبان و غشاء مخاطی دهان

۲- پیشگیری از عفونت دهان

۳- تمیز و مرطوب نگهداشتن غشاء مخاطی دهان و لبها

وسایل لازم:

۱- حوله صورت ۲- رسیور ۳- دستکش یکبار مصرف ۴- چوپ زبان یا پنس ۵- مسواک و خمیردندان ۶- ظرف حاوی محلول دهان شویه بدون الکل ۷- سرنگ ۱۰ سی سی ۸- کیسه نایلونی ۹- لیوان محتوی آب تمیز ۱۰ – وازلین ۱۱ – ساکشن در صورت لزوم

نحوه اجرا:

۱- دستها را به طریق صحیح شسته و وسایل لازم را آماده و به کنار تخت بیمار منتقل کنید. 

۲- خود را به بیمار معرفی کنید. نحوه همکاری بیمار را مشخص کنید.

۳- خلوت بیمار را فراهم کنید.

۴- حوله را در اطراف سر و چانه بیمار پهن کنید. (در بیمار هوشیار که قادر به نشستن است از گردن بند استفاده کنید).

۵- رسیور را کنار دهان بگذارید.

۶- دستکش معاینه را بطریقه صحیح بپوشید.

۷- دهان شویه مخصوص را به روش زیر انجام دهید:

الف- در صورتی که بیمار هوشیار است:

• از او بخواهید با خمیردندان و مسواک دندانها را تمیز کرده و با آب تمیز و نی آشامیدنی دهان را شستشو دهد.
• سپس در صورت لزوم از او بخواهید با محلول دهانشویه نیز، دهان خود را بشوید و سپس لب ها را با وازلین چرب کنید.
• در انجام مراحل دهانشویه به بیمار کمک کنید و وسایل لازم را در اختیار وی قرار دهید.

ب- در صورتی که بیمار هوشیار نیست:

• او را به پهلو بخوابانید و سر تخت را پائین بیاورید.
• با استفاده از چوب زبان ، دهان او را باز کنید
• نوک اپلیکاتور را با محلول دهانشویه مرطوب کرده ، بین و روی دندانها و فاصله بین آنها، لثه ها ، داخل گونه ها، سقف دهان ، زیر زبان و روی زبان بیمار را با اپلیکاتور مرطوب بخوبی تمیز کنید.
• اپلیکاتور را داخل کیسه نایلونی انداخته و اپلیکاتور دیگری به کار ببرید.
• چنانچه دهان بیمار فوق العاده کثیف است از گاز و پنس یا چوب زبان و گاز استفاده کنید.
• برای آبکشی دهان یک سرنگ ۱۰ سی سی از محلول دهانشویه بدون الکل یا آب پر کرده و رسیور را کنار دهان گذاشته ، محلول را وارد دهان کنید و اجازه دهید تمام محلول داخل رسیور تخلیه شود. (در صورت لزوم با نظارت پرستار از ساکشن استفاده شود).
• پس از اتمام دهانشویه لب ها را با وازلین چرب کنید.

۸- دستکشها را خارج ، حوله و وسایل را برداشته، دستها را بشوئید.

۹- مراحل کار و وضعیت بیمار در حین انجام مراقبت را جهت ثبت در پرونده به مسئول پرستار بیمار گزارش دهید.

سایر توجهات:

بهداشت دهان و دندان باید از ظهور اولین دندان آغاز شود. (با استفاده از گاز مرطوب کوچک بعد از هر بار تغذیه) از ۱۸ ماهگی مسواک زدن دندانهای کودک شروع می شود . (مسواک نرم و مرطوب و آب) . بعد از این سن از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید.

در سالمندان خشکی دهان شدیدتر است چرا که ترشحات بزاق کاهش یافته است.