دستگاه الکتروکوتر جراحی

الکتروکوتر Electrocauter ابزار جراحی الکتریکی است که جهت ایجاد برش وجلوگیری از خونریزی در اتاق عمل کاربرد وسیعی دارد به نحوی که در خونریزیها برای ایجاد لخته ، بریدن و شکافتن بافتها و نابود کردن بافت به روش سوزاندن کار می رود. این کار توسط اعمال جرقه های الکتریکی میان پروب و بافت که موجب تمرکز گرما و حرارت در محل مورد نظر و نابودی بافت می شود، انجام می گیرد. مزایای استفاده از چاقوی برش الکتریکی نسبت به یک چاقوی برش مکانیکی ، یکی امکان انعقاد هم زمان با برش و دیگری جلوگیری از پراکنده شدن سلولهای بیمار به بافتهای اطراف است که مزیت بزرگی به شمار می اید.

این وسیله در ابتدا فقط برای عمل انعقاد بافت جهت جلوگیری از خونریزی مورد استفاده قرار می گرفت، ولی در حال حاضر جهت برش بافت یا برش و انعقاد هم زمان مورد استفاده قرار می گیرد. در برش الکتریکی ، جریانی از بدن بیمار عبور نمی کند، بلکه نوک پروب از طریق عبور یک جریان الکتریکی از سیم با مقاومت بالا گرم می شود سپس گرمای انتقال یافته از نوک پروب به بافت ،باعث برش یا انعقاد ان می شود که به شکل پروب مورد استفاده بستگی دارد.

الکتروکوتر یا یا برش دهنده الکتریکی از یک پروب یا تیغه الکتریکی جهت برش بافت و انعقاد ان برای کنترل خونریزی بطور همزمان استفاده می کند. بیشترین کاربرد ان در کنترل و جلوگیری از خونریزی حین اعمال جراحی چشم، صورت، جراحی پلاستیک و ترمیمی است. جلوگیری از خونریزی حین عمل جراحی علاوه بر انکه برای بیمار امری ضروری و حیاتی است، به جراح امکان می دهد تا ساختارهای بافت تحت عمل را براحتی مشاهده نماید. الکتروکوترهای خاص در جراحی های پوست و زنان مورد استفاده قرار می گیرند.

در این واحدها ، از گرما برای برش بافت استفاده می شود. هنگامیکه گرما از طریق پروب گرمایی جهت برش یا انعقاد به بافت اعمال می شود، چندین تغییر ممکن است اتفاق بیافتد که شامل:
۱-از هم پاشیدن سلولهاو ازاد شدن محتوای داخل انها
۲-بخار شدن اب داخل بافت که منجر به جمع شدن بافت می شود
۳-پروتیین سلولهای خون و بافت تغییر شکل داده و به شکل لخته در می اید
نوک پروب مورد استفاده از طریق عبور جریان از سیم با مقاومت بالا گرم می شود و این گرما مستقیما به بافت اعمال می گردد. ۴ نوع پروب الکتروکوتر با پوشش فلزی برای انعقاد و انواع دیگر برای برش و انعقاد همزمان مورد استفاده قرار می گیرد. در حین برش الکتریکی ، میزان جریان عبوری از المنت ، گرمای تولید شده در پروب را تغییر می دهد. منبع تغذیه الکتریکی که از ولتاژ معمولی تغذیه می کند، میزان جریان عبوری از المنت را تنظیم می کند که از طریق کنترل های قرار گرفته بر روی دستگاه صورت می گیرد. در برخی دستگاهها، المنت حساس به دما مثل ترموکوپل ،با پروب ادغام شده و درجه حرارت را مانیتور می کند. همچنین برخی پروبهای برش الکتریکی دارای یک منبع نور با شدت متغیر برای روشن کردن ناحیه مورد جراحی است. استفاده از گاز ارگون جهت افزایش کارایی انعقادی این واحدها ،جلوگیری از خونریزی سریع و موثر بافت در ارگان هایی با عروق خونی فراوان را امکان پذیر می سازد که به کوترهای ارگونی موسومند. برای انعقاد خون و خشکاندن بافت از پالس های سینوسی میرا شونده استفاده می شود. امواج سینوسی RF دارای فرکانس طبیعی ۲۵۰ تا۲۰۰ KHZ است و معمولا ۱۲۰ پالس در ثانیه اعمال می شود. ولتاژ مدار باز در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ ولت و توان بر روی بار ۵۰۰ اهمی در حدود ۸۰ تا ۲۰۰ وات است. مقدار ولتاژ و توان بستگی به کاربردهای ویژه ویژه دستگاه جراحی الکتریکی دارد. عمل برش با منبع RF موج پیوسته انجام می گیرد.
اغلب دستگاهها در حین کار به دلیل اثر بارگذاری و کشیده شدن جریان قادر به تولید منبع پیوسته نبوده نیاز به مدولاسیون دامنه است. الکترودهای بکار رفته در سایز ها و شکلهای مختلف موجود است . الکترود فعال شبیه چاقوی جراحی است، با یک دسته ایزوله که توسط جراح گرفته می شود. سوئیچ دستی که بر روی دسته الکترود قرار دارد اعمال جریان به پروب را امکانپذیر می سازد. در حالیکه هدف پروب فعال ، اعمال انرژی به بافت از طریق نوک پروب است که به اعمال برش ، انعقاد یا هر دوی انها منجر می شود. الکترود خنثی (dispersive electrode)دارای عملکرد متفاوتی است. نقش این الکترود در حقیقت تکمیل مدار اعمال F R به بیمار است، بدون انکه چگالی جریان بالایی برای اسیب رساندن به بافت را داشته باشد که در ساده ترین حالت از یک پلیت بزرگ که زیر بدن بیمار قرار می گیرد، تشکیل می شود. در بیشتر اعمال جراحی از یک الکترود خنثی ۲۷ سانتیمتر مربع که بر روی ران قرار می گیرد استفاده می شود. اساس کار دستگاه اینگونه است که جریان الکتریکی از طریق کابلهای مربوط و الکترود فعال به بدن بیمار اعمال می شود سپس جریان الکتریکی از طریق الکترود برگشتی Dispersive Electrode یا Return Electrode که در زیر بیمار قرار دارد و کابل مربوطه ، به دستگاه بر می گردد. اثر گرمایی دستگاه که به تخریب بافت منجر می شود ، به وسیله مقاومت الکتریکی بافت به جریان با فرکانس و چگالی بالا ایجاد می گردد و دانسیته عبور جریان باعث برش بافت می گردد. جهت جلوگیری از سوختن بافت ، الکترود برگشتی بایستی دارای سطح تماس بزرگ با بدن بیمار بوده تا مسیر خروجی با مقاومت کم و چگالی جریان پائینی را ایجاد می کند.
لوازم جانبی دستگاه و روش تمیز کردن آنها :

۱:قلم تک قطبی
۲:الکترودهای قلم تک قطبی برای برش و انعقاد
۳:صفحه بیمار با کابل اتصال به دستگاه
۴:پدال پایی
۵:پنست دو قطبی و کابل اتصال ان به دستگاه

قلم تک قطبی :
دستگاه با انواع مختلفی از قلمهای تک قطبی استاندارد ، سازگار است و الکترودهای متنوعی که به عنوان الکترود فعال در جراحی تک قطبی استفاده می شوند، نصب می شو ند. نصب و تعویض این الکترودها به اسانی صورت می پذیرد و جراح می تواند با چرخاندن هر الکترود ،جهت مناسب ومورد نظر خود را انتخاب نماید. روی قلم دو دکمه فشاری وجود دارد که جراح با فشار دکمه زرد رنگ ، که به سر قلم نزدیکتر است، حالتcutting و با فشار دکمه ابی رنگ ، حالت coagulation را انتخاب می نماید. برای تمیز کردن قلم تک قطبی ، نباید از وانهای شستشوی اولتراسونیک استفاده شود. همچنین ، برای تمیز کردن ان نباید از دستگاههای هوای داغ استفاده شود. پس از هر بار استفاده از قلم تک قطبی ، با استفاده از الکل یا مواد ضد عفونی کننده ،سطح قلم و کابل را کاملا تمییز کنید . همچنین می توانید کابل و قلم را در محلولهای ضد عفونی با توجه به دستورالعمل استفاده از مواد ضد عفونی کننده ،کاملا غوطه ور کنید. البته اینکار ممکن است از عمر مفید قلم، به خاطر اکسید شدن اتصالات و فیشها بکاهد. پس از اینکار ، قلم و کابل را کاملا با اب استریلیزه شده شستشو دهید. سپس در صورت نیاز ، با استفاده از دستگاه اتوکلاو ، تا دمای حداکثر ۱۳۴ درجه سانتیگراد ، کابل و قلم تک قطبی را استریلیزه کنید . هیچگاه کابل را به دور قلم تک قطبی نپیچید، زیرا اینکار باعث تغییر شکل کابل در دراز مدت می شود

الکترودهای قلم تک قطبی :

انواع گوناگونی از الکترودهای فعال با شکلها و ابعاد متنوع وجود دارد، که جراح می تواند با انتخاب مناسب ترین نوع انها ، عمل جراحی را انجام دهد. الکترودها باید از جنس مرغوب با صافی سطح بالا تهییه شده است که حتی الامکان از چسبیدن بافت به الکترود جلوگیری می کند. برای تمیز کردن ، ابتدا باید بافتهای باقیمانده روی الکترود با برسهای زبر که از جنس مس یا فولاد می باشد، برای تمیز کردن این الکترودها نباید از ابزار تیز مثل ، چاقو یا قیچی استفاده شود زیرا خراب شدن سطح این الکترودها باعث چسبیدن بافت ها به الکترود در هنگام استفاده های بعدی می شود. برای تمیز کردن الکترودها می توان از وان شستشوی اولتراسوند استفاده کرد و برای استریلیزه کردن نیز ، می توان از هوای داغ تا ۱۸۰ درجه سانتیگراد استفاده نمود.

 صفحه بیمار :

انتخاب جنس و ابعاد صفحه بیمار، بستگی به توان خروجی مورد استفاده دارد. به منظور ایمنی بیمار ، لازم است با توجه به حداکثر توان خروجی مورد استفاده روی هر بیمار ، حداقل سطح تماس لازم برای صفحه بیمار ، رعایت شود. صفحه بیمار از جنس سیلیکون هادی می باشد . نرمی و انعطاف پذیری این صفحه ، باعث سهولت استفاده و امکان بکارگیری ان در نواحی مختلف بدن بیمار می باشد .همچنین امکان اتصال با ECG و یا اندوسکوپی به کانکتور این صفحه فراهم است. صفحه بیمار ، با یک کابل با طول ۳ متر به دستگاه متصل می شود. برای تمیز کردن و ضد عفونی کردن صفحه بیمار ، دقیقا مشابه قلم تک قطبی عمل کنید.

پدال پایی :

برای فعال کردن ژنراتورها  Monopolar , Bipolar می توان از پدال پایی دوتایی استفاده کرد . در حالت Monopolar با فشار پدال زرد رنگ ، وضعیت Cutting انتخاب می شود و با فشار پدال ابی رنگ ، وضعیت Coagulation انتخاب می شود . ضمنا ، اگر به صورت همزمان ، دو پدال فشار داده شود ، هیچ کدام از ژنراتورهای تک قطبی فعال نمی شوند . در حالت Bipolar هر کدام از پدال های زرد یا ابی به تنهایی و یا با هم فشار داده شوند، خروجی دو قطبی فعال می شود .ساختار این پدال در مقابل ریزش اب و نفوذ مایعات محافظت شده است و نیز ضد اشتعال است . ضد اشتعال بودن پدال ، بدین معناست که از این پدال می توان حتی در نواحی که احتمال نشت مواد بیهوشی یا ضد عفونی کننده قابل اشتعال وجود دارد، استفاده کرد . ضمنا ، برای ضد عفونی کردن یا تمیز کردن سطح پدال ، از هر ماده ضدعفونی کننده حتی اگر قابل اشتعال باشد ، می توان استفاده کرد . برای حمل ونقل پدال از کابل استفاده نشود و حتی الامکان از اعمال فشار به محل اتصال کابل به پدال اجتناب شود. ضمنا ، از پیچیدن کابل به دور پدال به صورت محکم و با فشار ، خودداری شود. در صورتی که از پدال های دیگری که از پدال های دیگری که ضد اشتعال نیستند ، استفاده شود ، باید توجه داشت که اولا ، در تمیز کردن و ضد عفونی کردن انها از مواد اشتعال زا استفاده نشود و ثانیا ، در منطقه ۲۵ سانتی متری از محل هایی که احتمال نشت مواد بیهوشی قابل اشتعال وجود دارد ، مورد استفاده واقع نشود. این ناحیه مشهور به Medical zone است .

 پنست دو قطبی :
انواع گوناگونی ازپنست های Bipolar با شکل ها و ابعاد مختلف ، برای انعقاد بافت ها قابل استفاده است . به غیر از انتهای دو سر پنست ، بقیه نواحی از مواد عایق پوشیده شده است که هنگام تماس با بافت ، به غیر از نوک پنست ، در نواحی دیگر انعقاد رخ نمی دهد و همچنین ،باعث سوزش دست جراح هنگامی که خروجی دو قطبی فعال می شود ، نخواهد شد . در انتهای پنست (محل اتصال با کابل ) رابط خروجی دو قطبی قرار دارد. نحوه ضد عفونی و استریل کردن کابل و پنست دو قطبی ، مشابه قلم تک قطبی است وتا دمای ۱۳۴ درجه سانتیگراد قابل استریلیزه کردن می باشند.برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن ونگهداری پنست دو قطبی نکاتی که در تمیز کردن الکترودهای تک قطبی ذکر شد بایستی رعایت شود خصوصا برای تمیز کردن نوک پنست از اشیای سخت و زبری که باعث از بین رفتن پوشش عایقی پنست می شود اصلا استفاده نشود .از اعمال فشار زیاد به پنست ویا باز کردن دو شاخه ی پنست از یکدیگر اجتناب کنید زیرا باعث خرابی پوششهای عایق روی پنست می شود.
از پیچیدن کابل دو قطبی به صورت محکم و با فشار اجتناب کنید زیرا این کار باعث تغییر شکل کابل در دراز مدت میشود.

ایمنی الکتروکوتر

الکتروکوتر، یک تولیدکننده امواج الکترومغناطیسی با توان بالا است که در صورت استفاده نادرست، تهدیدی برای سلامت کاربران و بیماران است. متداول‌ترین صدمه به بیماران، سوختگی در نقاط نامناسب بدن است. اصلی‌ترین دلیل آن هم خراب بودن یا استفاده نادرست از الکترود یا پد بیمار است. در صورتی که این الکترود یا پد، درست متصل نشود یا بر روی برجستگی‌های استخوانی قرار گیرد به موجب کاهش امپرانس محل اتصال، چگالی جریان افزایش می‌یابد. هرگونه ناهمواری در سطح اتصال می‌تواند سوختگی ایجاد کند. استفاده از ژل در محل اتصال الکترود به بدن نیز جهت ایمنی بیشتر، توصیه می‌شود. خطر دیگر زمانی پیش می‌آید که یک نقطه روی بدن بیمار با یک مقاومت کمتر، زمین شود در نتیجه جریان اصلی به زمین نابجا هدایت می‌شود. اگر چگالی جریان از طریق نقطه‌ای که به اشتباه زمین شده‌است، به اندازه کافی بالا باشد، سوختگی رخ می‌دهد. وجود حفره‌های میکروسکوپی روی دستکش جراح، ریختن هر نوع مایع داخل ماشین، استفاده‌های نابجا از سیستم (استفاده از سطح رویی دستگاه به عنوان میز) و…… صدمات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.