ارتباط عبارت است از فرایند انتقال پیام از فرستنده به گیرنده مشروط بر آنکه محتوای مورد انتقال از فرستنده به گیرنده منتقل شود.
در ببن گروه های درمانی و بهداشتی تنها گروهی که ارتباط مستقیم و طولانی با مددجو دارد گروه پرستاری مستقر در بیمارستان است. در علم پرستاری برقراری ارتباط بین پرستار و بیمار هسته اساسی را تشکیل می دهد. این ارتباط از نوع حرفه ای بوده و بر اساس اعتماد و احترام متقابل بیان شده است.
در منابع مختلف اجزای متفاوتی را برای ارتباط ذکر نموده اند که در جدیدترین منابع از این اجزاء تشکیل شده است:
۱- فرستنده پیام
۲- گیرنده پیام
۳- پیام
۴- بازخورد (فیدبک)
۵- کانال ارتباطی
سطوح ارتباط:
ارتباط درونی : که با اسامی نظیر” سخن با خود”،”کلام درونی”،”راهنمای درونی”،تفکر درونی”و گفتگوی درونی نامیده میشود.
ارتباط بین فردی: ارتباطی که بین دو نفر یا در یک گروه کوچک واقع می شود.
ارتباط عمومی: ارتباط یک فرد با گروههای بزرگ است.
اشکال ارتباط:
ارتباط کلامی: ارتباط کلامی تبادل اطلاعات با استفاده از کلمات می باشد که شامل کلمات نوشتاری و هم گفتاری است. ارتباط کلامی وابسته به زبان است.
در ارتباط کلامی اجزای نقش داشته و هر کدام از اینها به نوبه خود بر ارتباط کلامی تاثیر گذارند:
– واژه ها: برای مثال زبان کودک با بزرگسال متفاوت است.یا در فرهنگهای مختلف معانی متفاوتی از کلمات استنباط می شود.
– معنی صریح و ضمنی: مثلا کلمه کد در پزشکی یک معنی را دارد و در مفهوم عام معنی دیگری دارد.
– سرعت: ارتباط کلامی زمانی موفق خواهد بود که با سرعت و آهنگ مناسب بیان شود.
– فشار روی کلمات: تن صدا تاثیر فراوان بر معنی پیام دارد و احساسات نیز بر تن صدا موثر است.
وضوح و اختصار: عباراتی نظیر” فهمیدی “یا”خوب “در پایان هر جمله باعث کاهش وضوح پیام می شود . جملات بایستی ساده باشد.گاهی هم برعکس بیان یک کلمه ساده نظیر” بله “به عنوان پاسخ کوتاه نشانه توجه شما به بیمار است.
– زمان و مربوط بودن.
ارتباط غیرکلامی: ارتباط غیر کلامی شامل پاسخ های فیزیکی از قبیل حالا ت چهره،دست ها،حرکات وتماس چشمی است که چه همراه با صحبت مورد استفاده قرار گیرند و چه نگیرند، معنی آنچه را که میگوییم تحت تاثیر قرار می دهند . علائم زبانی غیر کلامی، احساسات و نگرشهای مارا نسبت به سایرین آشکار می سازند. گاهی به این روش، زبان بدن هم می گویند.
عوامل و رفتارها و پاسخهای کمک کننده به برقراری ارتباط:
۱- تکرار کلمات کلیدی
۲- پاسخهای کوتاه
۳- سکوت
۴- لمس
۵- بازتاب احساسات
۶- استفاده از سوالات باز
۷- درخواست برای روشنی و وضوح
۸- یافتن راه حلها
۹- دادن اطلاعات
۱۰ – گوش دادن به بیمار
۱۱ – رعایت ادب و احترام و مهربانی
۱۲ – رازداری پرستار
۱۳ – جلب اعتماد بیمار با درستی
۱۴ – در دسترس بودن و اجتناب نکردن از بیمار
۱۵ – همدلی نه همدردی
۱۶ – آرزو و تشویق
۱۷ – شوخی
۱۸ – درک حساسیتهای فرهنگی و جنسی
۱۹ – گرمی و دوستی
۲۰ – شایستگی و هدفمندی در ارائه مراقبت
۲۱ – محیط راحت
۲۲ – حفظ بیمار محوری و نه فعالیت محوری
۲۳ – حفظ تن مناسب صدا
۲۴ – داشتن اطلاعات مناسب در هنگام گفتگو با بیمار
۲۵ – قابلیت انعطاف در گفتگو با بیمار
موانع برقراری ارتباط:
۱- قوت قلب بیجا
۲- پاسخ های کلیشه ای و تکراری
۳- خصومت و گرفتن حالت تدافعی
۴- تحمیل ارزشها
۵- نصیحت کردن
۶- کنجکاوی
۷- تحقیر نمودن
۸- طرد کردن
۹- عدم درک بیمار
۱۰ – ناتوانی در گوشدادن
۱۱ – عبارات داوری کننده
۱۲ – تغییر دادن موضوع
۱۳ – بدگویی و شایعه و تخلف در رازداری
۱۴ – گوش دادن بی توجه
۱۵ – بحث
۱۶ – پاسخ مثبت در بعضی مواقع
اعضای محترم سایت جهت دانلود رایگان فایل PDF این مجموعه آموزشی روی لینک زیر کلیک نمایند:
دانلود فایل PDF مجموعه آموزشی مهارت های ارتباط با بیمار مطابق سنجه های اعتباربخشی