تزریق عضلانی بدون درد یکی از مهمترین دغدغه های بیماران و پرستاران بوده و تاکنون راهکارهای متنوعی برای کاهش یا حذف کامل درد از این پروسه درمانی پیشنهاد شده است.
تزریقات عضلانی یکی از روش های تجویز و دریافت دارو در بیماران سرپائی و بستری در بخش های بیمارستان بوده و پرستاران به واسطه خصوصیت حرفه ای خود، مسئول انجام تزریقات عضلانی بیماران هستند. از طرفی وارد شدن سوزن به بدن هرچند که ضروری باشد و تمام جوانب کار در نظر گرفته شود، تجربه ای ناخوشایند در بیماران ایجاد کرده و این تجربه ناخوشایند منجر به عوارض و اقدامات دیگری از طرف بیمار می شود که ممکن است به نفع بیمار و درمان بیماری وی نباشد.
آمار بالای تزریقات عضلانی در جهان بخصوص در بیماران سرپائی و پاراکلینیکی، لزوم بررسی و اجرای روش های تزریق عضلانی بدون درد را ثابت می کند. لذا سعی داریم تا شما پرستاران عزیز را با تکنیک انجام تزریقات عضلانی بدون درد آشنا نمائیم.
مراحل انجام تزریق عضلانی بدون درد
1) شستشوی مناسب دست
دست های خود را از آلودگی ها پاک کنید تا هنگام تزریق عضلانی، آلودگی وارد بدن بیمار نشود. به این منظور دست را با آب گرم و محلول شستشوی مناسب شسته تا ضمن اطمینان از پاکی آنها، دستتان در تماس با بیمار سرد نباشد تا ایجاد تحریک و انقباض نکند. سپس دست ها را کاملاً خشک کنید.
2) دارو (آمپول) را مطابق دستورالعمل کنترل کنید
- اوردر کتبی پزشک معالج را با مشاهده پرونده بیمار یا نسخه پزشک کنترل کنید.
- هنگام برداشتن دارو از قفسه دارویی، تاریخ انقضاء و راه مصرف نوشته شده روی آمپول یا ویال را بررسی، و هنگام آماده کردن آن ،مجدداً دارو را کنترل کنید.
- اطمینان حاصل کنید که بیمار شما دقیقاً همان بیماری است که دارو برایش تجویز شده است.
- هنگام تزریق دارو به بیمار مجدداً دارو را کنترل کنید.
3) انتخاب حلال مناسب
برخی از داروها از قبل از تزریق نیاز به حل شدن با حلال مناسب دارند. در حال حاضر در اکثر مراکز درمانی و بیمارستان های کشور، از آب مقطر به عنوان حلال ویال های پودری استفاده می گردد. تزریق آب مقطر، خود باعث درد می شود. پس توصیه می شود بجای آن از سرم نرمال سالین استفاده کنید.
4) حل کردن مناسب دارو
دارو (ویال های پودری) را با آسپیره و پوش کردن داخل ویال حل کنید تا کف و حباب ایجاد نکند و سعی کنید هواگیری سرنگ را نیز داخل ویال انجام دهید تا از هدر رفتن و پاشیده شده دارو به اطراف پیشگیری شود. اجازه دهید تا مقدار کمی هوا (سه دهم تا پنج دهم سی سی) در انتهای سرنگ باقی بماند.
5) تعویض سر سوزن
بعد از کشیدن دارو به داخل سرنگ و قبل از تزریق، سرسوزن را تعویض نمایید. زیرا سر سوزن قبلی بعلت تماس با لبه ها کُند شده و جدار بیرونی آن به دارو آغشته است. در غیر اینصورت درد بیشتری را به بیمار تحمیل خواهید کرد.
6) توضیح مناسب به بیمار
مانند هر اقدام و مراقبت پرستاری دیگر، قبل از شروع تزریق در مورد دارو، روش تجویز و تکنیک مورد نظر به بیمار توضیح دهید و سعی کنید با اطمینان خاطر دادن به بیمار همکاری وی را در اجرای این تکنیک جلب نمایید.
7) انتخاب عضله مناسب
با اینکه می دانیم عضله باتکس افراد بالغ بطور متوسط تا ۵ سی سی و عضله دلتوئید تا ۲ سی سی گنجایش دارد، ولی در کودکان، افراد لاغر و با جثه ظریف به نسبت باید از این حجم کم کرد.
8) وارد کردن مناسب سوزن
نرم، سریع و پیوسته، با زاویه ۷۲ تا ۹۰ درجه وارد عضله شوید. مانند هر تزریق عضلانی دیگر، آسپیره کردن سرنگ دقیقا قبل از شروع تزریق، برای اطمینان از عدم ورود مستقیم دارو به جریان خون (رگ) بیمار انجام می شود.
9) سرعت تزریق آهسته
هر یک سی سی دارو را در عرض ده ثانیه تزریق کنید.
10) ثابت نگه داشتن سرسوزن در بدن بیمار
بعد از ورود، انتهای سرسوزن را با دو انگشت اشاره و شست ثابت نگه دارید. حرکت سوزن درون عضله خالی از درد نیست.
11) قفل هوا Air luck
در تزریق عضلانی و در انتهای تزریق، سه دهم تا پنج دهم سی سی هوا وارد عضله کنید. این کار باعث رسیدن کل دارو به بدن شده از ماندن دارو در سرسوزن جلوگیری می کند و فضای بیشتری برای جذب بهتر در اختیار دارو قرار می دهد.
12) تکنیک Z line
با کشیدن پوست حدوداً دو و نیم سانتی متر (۲٫۵ Cm) و سپس تزریق و بعد رهاکردن پوست، مجرای ایجاد شده در لایه های پوست در یک امتداد قرار نخواهد گرفت و این کار باعث می شود تا دارو از بدن خارج نشود و کل حجم دستوری به بیمار برسد.
13) ضدعفونی مناسب پوست
حتما می دانید که ورود الکل به لایه های زیرین پوست ایجاد درد می کند. بنابراین بگذارید تا الکلی که قبل از تزریق جهت ضدعفونی کردن پوست استفاده شده، خوب خشک شود.
14) استراحت و آرامش کافی
بعد از تزریق از بیمار بخواهید بلافاصله از روی تخت بلند نشود و اجازه دهد تا عضله از حالت استرس و اسپاسم خارج شده و بعد بلند شود. (حدود یک الی دو دقیقه)
15) کمپرس گرم
استفاده از کمپرس گرم، به افزایش خون رسانی در محل کمک کرده و باعث جذب بهتر و سریعتر دارو می شود.
16) ماساژ ملایم
یک گاز یا پنبه خشک روی محل تزریق عضلانی گذاشته و به آرامی و ملایم ماساژ دهید. ماساژ ملایم آرامش بخش بوده و بیشتر به دلایل روانی تا حد زیادی درد را تسکین می دهد.
17) شستشوی مجدد دست ها
بعد از هر تماس و مراقبت از بیمار، شستشوی دست ها از انتقال آلودگی و بیماری احتمالی، جلوگیری می کند.
ارسال مطلب از: صالح شهیدی (کارشناس پرستاری)
عالی بود مرسی
بسیار مفید بود
ممنون
خوب بود. فقط قبل از تزریق عضلانی فکر کنم باید آسپیره کرد. بعد از آن هم نباید ماساژ داد چون محل کبود میشود بلکه باید فقط روی پنبه را فشار داد.
سلام سپاس از توجه شما. همانطور که اشاره کردید آسپیره کردن دقیقا قبل از شروع تزریق برای اطمینان از عدم ورود مستقیم دارو به جریان خون (رگ) بیمار انجام می شود. اما ماساژ ملایم آرامش بخش بوده و بیشتر به دلایل روانی تا حد زیاذی درد را تسکین می دهد.
سلام اگر اسپیره نکنیم و وارد خون شود چه مشکلی پیش میاد
سلام در اینصورت ممکن است دارو به جای ورود به عضله مستقیما وارد جریان خون بیمار شده و بسته به نوع دارو عوارض ناخواسته ای را ایجاد کند و مورد دیگر اینکه سریعتر از حد انتظار جذب و از بدن دفع شود.
از اینکه آموزه های خوبش را با هموطنان خود بیدریغ ، به اشتراک میگذارید ممنونم سلامت باشید ای انسان با لیاقت..
ببخشید اگه آمپول عضلانی، زیرجلدی تزریق بشه چه عوارضی دارد؟
عوارض بسته به حجم و نوع دارو و محل تزریق متفاوت بوده و حتی میتونه باعث نکروز بافتی بشه
سلام.امپول عضلانی ممکنه بدون هواگیری انجام بشه؟
امپول سیتریزن ترزیق کزدی عضلانی بدون هواگیری انجام داد
عوارض ندارع؟
سلام در تزریق عضلانی هم باید هواگیری انجام بشه. مقادیر بسیار کم (در حد کمتر از یک سی سی) عوارض خاصی نداره