برداشتن رحم یا هیسترکتومی
تعریف هیسترکتومی
هیسترکتومی (برداشتن رحم) بعد از سزارین، شایع‌ترین عمل جراحی زنان است؛ بطوری که در آمریکا هر سال ۶۰۰ هزار زن هیسترکتومی می‌شوند. بعبارت دیگر، این آمار نشان می‌دهد که در این کشور، حدود یک سوم زنان قبل از رسیدن به سن ۶۰ سالگی، تن به تیغ هیسترکتومی می‌دهند.
علل هیسترکتومی
مشکلاتی مثل درد شدید لگن، خونریزی شدید و نامنظم ماهانه یا ابتلا به سرطان رحم از مواردی هستند که گاه برای درمان آنها چاره‌ای جز خارج‌کردن رحم از طریق جراحی نیست. البته در اغلب موارد، هیسترکتومی، برای درمان گروهی از بیماری‌های زنان است که به درمان دارویی پاسخ خوبی نداده‌اند. در ضمن، این روش برای خانم‌هایی می‌تواند مطلوب باشد که دیگر قصد بچه‌دار شدن ندارند و از بکاربردن درمان‌های بی‌نتیجه و متعدد خسته شده‌اند.
بطور خلاصه مهمترین و شایع‌ترین علل هیسترکتومی یا عمل جراحی برداشتن رحم عبارتند از خونریزی‌های نامنظم رحمی (در سنین بالای ۴۰ سالگی)، افتادگی شدید رحم یا مثانه همراه دردهای شدید لگنی، دردهای لگنی به دلیل وجود واریس یا اختلالات عروقی دیگر در وریدهای لگنی، بدخیمی‌ها یا سرطان‌های رحم، دهانه رحم یا تخمدان‌ها، بیماری آندومتریوز (در این بیماری بافت داخلی رحم در لگن یا روی تخمدان‌ها، لوله‌ها یا روده‌ها رشد می‌کند و موجب دردهای شدید لگنی به خصوص چند روز قبل از شروع قاعدگی می‌شود.)، دردهای شدید زمان عادت ماهانه که به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهد، عفونت‌های لگنی شدید که منجر به ایجاد آبسه در تخمدان می‌شود و با آنتی‌بیوتیک نمی‌توان جان بیمار را نجات داد؛ هستند.
البته پزشک جراح زنان در موارد اورژانسی مانند خونریزی شدید پس از زایمان نیز ممکن است با هدف نجات جان مادر، مجبور به خارج‌کردن رحم برای کنترل خونریزی شود.
نحوه انجام هیسترکتومی
برای انجام هیسترکتومی، پزشک با عمل جراحی، رحم شما را از لوله‌های تخمدانی، تخمدان‌ها و واژن جدا و خارج می‌کند. البته با توجه به وضع شما، جراحی ممکن است شامل خارج کردن بافت‌ها و ارگان‌های اضافی‌تر نیز باشد.
بطورکلی هیسترکتومی می‌تواند با برشی در روی شکم یا از طریق واژن صورت بگیرد.
انجام هیسترکتومی از طریق لاپاروسکوپی نیز روش جدید و خوبی است. در این روش، یک برش خیلی کوچک در قسمت تحتانی شکم برای واردکردن دستگاه لاپاروسکوپ ایجاد می‌شود که به تیم جراحی اجازه دیدن داخل شکم، برش و خارج کردن رحم را می‌دهد.
معمولا برای انجام هیسترکتومی، باید بیمار تحت بیهوشی عمومی قرارگیرد. خود عمل حدود ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد. بعد از عمل در بخش بستری شده و در صورت لزوم، برای کاهش درد و جلوگیری از عفونت، داروهایی به شما می‌دهند.
روز بعد از عمل شما می‌توانید بلند شده و راه بروید. در زمانیکه در بیمارستان هستید، برای بهبود جریان خون وجلوگیری از ایجاد لخته در پاها، لازم است قدم زدن‌های کوتاه و متعددی داشته باشید. بعد از جراحی به‌دلیل خونریزی‌های واژن و ترشحات برای مدتی نیاز به نوار بهداشتی خواهیدداشت که بطور طبیعی تا چند روز بعد از عمل طول خواهیدکشید.
بعد از عمل جراحی تقریبا ۴-۶ هفته طول می‌کشد تا به وضعیت طبیعی خود بازگردید. در این مدت باید فعالیت‌های خود را محدودکنید و استراحت کافی داشته باشید. بلندکردن اشیاء سنگین تا ۶ هفته ممنوع است.
اگر در طی عمل تخمدان‌های شما نیز برداشته شده باشد، می‌توانید درباره کنترل علایم یائسگی با پزشکتان مشورت کنید. اگر تخمدان‌های شما زیر ۴۵ سالگی برداشته شده باشد، خطر پوکی استخوان شما را تهدید می‌کند. از پزشک خود بخواهید برنامه‌‌ای برای جلوگیری از پوکی استخوان به شما ارائه کند. بعد از ۶ هفته از زمان عمل، شما می‌توانید فعالیت جنسی خود را آغاز کنید و برداشتن رحم هیچ اختلالی در این زمینه ایجاد نخواهدکرد.
مراقبتهای پس از برداشتن رحم
- می‌توانید پس از گذشت ۳ روز از عمل استحمام کنید. پانسمان خود را برداشته. ناحیه عمل را با آب و شامپوی بچه به ملایمت بشویید و بعد از استحمام محل عمل را خوب خشک کرده و یک گاز استریل خشک روی ناحیه عمل بگذارید.
- از انجام کارهای سنگین یا برداشتن وسایل سنگین حداقل به مدت دو ماه خودداری کنید.
- پیاده‌روی برای شما مفید است.
- ده روز بعد از عمل با گرفتن جواب نمونه جهت کشیدن بخیه‌ها و کنترل ناحیه عمل به پزشک معالج خود مراجعه کنید.
- با کنترل محل عمل، در صورت مشاهده هرگونه ترشح، سفتی و کبودی محل عمل، پزشک خود را مطلع کنید.
- خونریزی به مقدار کم بعد از عمل، طبیعی است. در صورت افزایش مقدار و حجم خونریزی حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
- با مراجعه به پزشک حتماً از داروهای تجویز شده استفاده کنید.
- بعد از عمل در صورت تب حتماً به پزشک مراجعه شود.
- بعد از عمل تا حدود ۴۰ روز باید از انجام عمل نزدیکی خودداری شود.
- کنترل توسط پزشک معالج دو ماه بعد از عمل جراحی ضروری است.
مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید
این سایت، با هدف ارتقای دانش پرستاران، معرفی توانمندی های آنها و نیز دسترسی آزاد عموم بویژه دانشجویان و شاغلین حرفه پرستاری و پیراپرستاری به مطالب روز و مورد نیاز علمی، راه اندازی شده است.
