معرفی ابولا (تب خونریزی دهنده ویروسی)

ابولا در واقع نام نوعی ویروس است. تب خونریزی دهنده ابولا، یک بیماری شدید و کشنده است که نخستین بار در سال ۱۹۷۶میلادی شناخته شد. نام ویروس این بیماری از یکی از رودخانه های کشور زئیر، که امروزه جمهوری دموکراتیک کنگو نام دارد، گرفته شده. این بیماری برای اولین بار در کشور کنگو دیده شد.

پژوهشگران بر این باورند که ویروس ابولا از طریق حیوانات به انسان سرایت میکند و معمولا در بدن جانوری زندگی میکند که در قاره آفریقا سکونت دارد. اکثر افرادی که ابتلای آنان به ابولا تا کنون تأیید شده اهل کشورهای آفریقایی بودهاند. تب خونریزی دهنده ابولا معمولا به صورت شیوع ناگهانی بروز میکند و شیوع آن هم از یک بیمارستان یا درمانگاه آغاز میشود.

تب خونریزی دهنده ابولا از بیماریهای مشترک بین انسان و دام به شمار میرود. این بیماری فقط انسان، میمون و شامپانزه را مبتلا میکند. محل زندگی ویروس ابولا احتمالا در بدن گروهی از همین حیوانات است. انسانها ناقل ویروس نیستند و بهطور تصادفی به ویروس آلوده میشوند. اینکه چگونه ویروس ابولا از بدن حیوانات به بدن انسان وارد میشود بهطور کامل مشخص نیست. پس از آنکه فردی به این ویروس آلوده شد، انسانهای دیگر را آلوده میکند.
یکی از راههای انتقال عفونت بین انسانها، تماس مستقیم با خون و ترشحات بدن فرد آلوده است که معمولا در بین اطرافیان بیمار که سعی در نگهداری و پرستاری او دارند، رخ میدهد. یکی دیگر از راههای شایع گسترش این ویروس انتقال آن در بین بیماران و کارکنان یک بیمارستان یا درمانگاه است. از راههای انتقال عفونت بین انسانها، تماس مستقیم با خون و ترشحات بدن فرد آلوده است

علایم این بیماری در همه بیماران یکسان نیست. پژوهشگران هنوز نمیدانند چرا تعدادی از افراد پس از ابتلا به این بیماری بهبود مییابند و برخی دیگر کشته میشوند. به هر حال میتوان گفت پاسخ ایمنی بیمارانی که در اثر ویروس ابولا کشته میشوند، چندان قوی نیست. در چند روز اولی که انسان به ویروس آلوده میشود، تب بالا، سردرد، درد عضلات، دل درد، اسهال و خستگی بروز میکند. بعضی از بیماران در این مرحله دچار گلودرد، سکسکه، قرمزی و خارش چشم، بثورات پوستی، اسهال خونی و استفراغ خونی میشوند. با گذشت یک هفته از آلودگی، درد قفسه سینه، شوک و مرگ اتفاق میافتد. بعضی از بیماران در این مرحله کور شده و خونریزی میکنند.

تشخیص زودرس تب خونریزی دهنده ابولا دشوار است چرا که علایم اولیه آن مثل خارش و قرمزی چشم و بثورات پوستی، در بیماریهای دیگری که شایعتر هستند نیز دیده میشود. اما اگر پزشک به این بیماری مشکوک شود، باید فورا از بیمار آزمایش خون به عمل آورد. اگر بیمار اسهال خونی نیز داشته باشد، مدفوع او هم مورد آزمایش قرار میگیرد.

برای درمان این بیماری ویروسی هیچ درمان مشخصی وجود ندارد. در حال حاضر اکثر درمانهایی که به بیماران داده میشود، درمانهای تقویتی هستند.
این درمانها شامل کمک به حفظ فشار خون بیمار، حفظ مایعات بدن و نیز کمک به تنفس بیمار هستند. چند سال پیش در شیوع ابولا در کیکویت، پزشکان راه جدیدی را برای درمان بیماران امتحان کردند.

پیشگیری از بیماری تب خونریزی دهنده ابولا در آفریقا با دشواریهای چندانی روبه روست. به دلیل آنکه هویت و محل زندگی حیواناتی که مخزن ابولا هستند ناشناخته است، تنها چند راه ابتدایی برای پیشگیری از بیماری پیشنهاد شده. اصل مهم در پیشگیری از آلوده شدن پرهیز از تماس مستقیم با بیمار است.
اگر مواردی از بیماری مشاهده شود، اولین کسانی که باید بسیار مراقب خطر باشند، کارکنان مراکز بهداشتی- درمانی هستند.
این افراد باید از پوشش کامل، ماسک، دستکش و عینک استفاده کنند. هدف از این کار ممانعت از آلوده شدن با خون و ترشحات بدن فرد مبتلاست. همچنین اگر بیمار بمیرد، باید از تماس با بدن مرده نیز خودداری کرد.

• توصيه هاي WHO به تمام كشورها
  1. بطوركلي محدوديت سفر و تجارت بين المللي توصيه نمي شود اما موازين توصيه شده براي مبتلايان و تماس يافتگان با آنها بايد اجرا شوند.
  2. كشورها بايد به اطلاع رساني به مسافران با مقصد مناطق پرخطر و كشورهاي درگير طغيان بپردازند: در مورد خطر بيماري و اقدامات مناسب براي كاهش خطر و نحوه برخورد در صورت تماس احتمالي
  3. آماده برخورد مناسب با مسافراني كه از مناطق پرخطر واز راه مرزهاي مشترك يا مرز هوايي بازگشته اند (آمادگي براي كشف، ارزيابي و مديريت بيماران ، دسترسي به آزمايشگاه مناسب)
  4. عموم جامعه بايد به اطلاعات صحيح و مناسب در مورد طغيان ابولا و راه هاي كاهنده خطر دسترسي داشته باشند
  5. بازگرداندن افراد ساير ملل (شامل پزشكان و كادر درماني شاغل در آفريقا) كه در معرض تماس با ويروس ابولا قرار گرفته اند به كشورهايشان بايد تسهيل گردد.

تهيه و تنظيم: دکتر محمد ناصر رهبر مدير پيشگيري و مبارزه با بيماريهای دانشگاه علوم پزشکی سمنان

به گزارش خبرگزاری تسنیم، و بنا بر توصیه پزشکان با انجام اقدامات ساده زیر می توان از گسترش بیماری ابولا جلوگیری کرد:

۱. دستان خود را حتما با آب و صابون بشویید. شستشوی دست‌ها از طریق آب سالم و پاکیزه ممکن است در برخی از روستاها ممکن نباشد، اما شستن دست‌ها و صورت با آب پاکیزه و صابون و سپس خشک کردن آن با حوله تمیز می تواند در جلوگیری از انتقال ویروس ابولا بسیار موثر و کارآمد باشد.

۲. دوری از تماس فیزیکی: چنانچه فردی را مشاهده کردید که به ابتلا به ویروس ابولا مشکوک است، حتی الامکان سعی کنید با وی تماس فیزیکی نداشته باشید، زیرا این ویروس می‌تواند از طریق تماس فیزیکی انتقال یابد. ممکن است فرد مبتلا یکی از عزیزان شما باشد که برای شما بسیار سخت باشد که او را به هنگام درد و رنج این بیماری در آغوش نگیرید و پرستاری نکنید، اما باید بدانید که این ویروس به راحتی می‌تواند از طریق سیال‌ها مانند خون، رطوبت، سرفه، آب دهان و غیره انتقال یابد.از افراد مبتلا بخواهید که برای دریافت کمک از متخصصان و پرستاران متخصص درخواست کمک کنند، زیرا حتی این ویروس می‌تواند از طریق لمس لباس‌های فرد آلوده منتقل شود بنابر این بهتر است لباس فرد مبتلا نیز در محل مخصوص سوزانده شود.

۳. از اجساد مرده دوری کنید: اگر فکر می‌کنید فردی از طریق بیماری ابولا مرده است، حتی جسد او را در هنگام مراسم تدفین نیز لمس نکنید زیرا این ویروس ممکن است هنوز در فرد مرده وجود داشته باشد که امکان انتقال آن وجود دارد و این انتقال می‌تواند بسیار آسان تر از طریق مایعاتی که جسد از خود پس می‌دهد منتقل شود. برای انتقال جسد حتماً از یک تیم متخصص و آشنا به این بیماری استفاده کنید و هر چه زودتر جسد را از محل زندگی و رفت و آمد عموم دور کنید.

۴. دوری از تماس با حیوانات آلوده: از آنجایی که گفته می‌شود نخستین بار این ویروس از طریق حیواناتی مانند میمون و شامپانزه و خفاش منتقل شده است، از شکار و تماس با این حیوانات به جِد خودداری کنید.

۵. از ایجاد ترس و حشت و شایعات جلوگیری کنید: ایجاد ترس و وحشت و شایعه پراکنی ممکن است باعث شود فرد مبتلا از معرفی خود به مراکز پزشکی واهمه داشته باشد و خود را به این مراکز معرفی نکند. بنابراین سعی کنید اصول بهداشتی لازم را رعایت کنید و از شایعه پراکنی که باعث ایجاد موج وحشت می شود جلوگیری کنید.