در طول ماه مبارك رمضان رژيم غذايي ما نبايد با حالت عادي خيلي تفاوت كند و بايد كاملا” در حد امكان ساده باشد. رژيم بايد به گونه اي باشد كه وزن ما ثابت بماند نه كاهش يابد و نه افزايـش. وليكـن اگر افرادي اضافه وزن دارند ماه مبارك رمضان فرصت مناسبي براي تعديل وزن آن ها به شمار مي آيد.
به دليل طولاني بودن ساعات روزه داري و نسبتا” كوتاه بودن زمان صرف غذا در طول شبانه روز لازم است كه براي وعده هاي سحر و افطار به سهل الهضم و يا كند هضم بودن غذا دقت كنيم استفاده از غذاهاي سهل الهضم در افطار توصيه مي شود. در زير به تعدادي از غذاهاي سهل الهضم و كند هضم اشاره شده است.
غذاهاي سهل الهضم |
غذاهاي كند هضم |
1- حليم بدون روغن |
1- آش رشته |
2- پوره سيب زميني |
2- حليم با روغن |
3- انواع خورش يا خوراك كم چرب (خوراك مرغ: مرغ+ سبزي هاي آب پز مثل سيب زميني، هويج ،قارچ و آلو) |
3- غذاهاي چرب* |
4- خوراك گوشت كم چربي |
4- كتلت، کوكو و شامی** |
5- ماهي كه داخل فر به صورت كبابي تهيه شده باشد |
5- املت خرما يا تمريه خرما (تخم مرغ+خرما+روغن) |
6- انواع سوپ يا آش رقيق و كم چرب |
6- ماكاروني |
7- تخم مرغ آب پز |
7- شير برنج+ شيره |
8- فرني |
|
* پيشنهاد مي شود حتي المقدور از غذاهاي آب پز يا بخار پز استفاده شود.
* * سعی کنيد غذا کم نمک تهیه شود.
غذاهاي حاوي فيبر شامل انواع ميوه و سبزي، نانهای سبوس دار و تیره (سنگك). غلات و دانه ها، نخود سبز و پخته، كدومسمايي، بلغور، اسفناج و ساير گياهان مثل برگ چغندر (غني از آهن)، ميوه هاي با پوست، ميوه هاي خشك مخصوصا” گلابي، آلو، انجير، بادام و غيره.
رژيم غذايي بايد به نسبت مناسبي از همه گروه هاي ميوه، سبزي، گوشت، مرغ، ماهي، نان، غلات و لبنيات باشد. غذاهاي سرخ كردني براي سلامتي مضر است و مصرف آن ها بايد محدود شود. مصرف اين غذاها باعث سوء هاضمه، سوزش معده و افزايش وزن مي شود.
ماه مبارك رمضان فرصت مناسبي براي ترك برخي عـــادات غلط است. به عنوان نمونه همگان مي دانند كه مصرف سيگار براي سلامتي مضر است و نه تنها سلامت خود فرد بلكه سلامت خانواده و اطرافيان را نيز به مخاطره مي اندازد. ماه مبارك رمضان كه ماه اطاعت از امر خداوند و مقاومت در مقابل وسوسه هاي شيطاني است اين فرصت را در اختيار افراد سيگاري قرار مي دهد كه مقدمه ترك دائم و يا حتي موقت سيگار را فراهم كنند.
اميد است با رعايت تغذيه صحيح در اين ايام پر بركت و پر فيض، ضمن حفظ سلامت تن با پيروي از احكام خداوند متعال و انجام عبادات و مناجات در اين ماه مبارك بتوانيم روح و روان خود را صيقل دهيم.
يك دستور غذايي عمومي در ماه مبارك رمضان
افطار:
ابتدا با چاي کمرنگ، آب جوش يا شير گرم با خرما يا كشمش روزه خود را باز كنيد و سپس يكي از غذاهاي زير پيشنهاد مي شود:
انواع نان سبوسدار و پنير همراه با سبزي، گوجه فرنگی یا گردو، فرني يا شيربرنج، انواع كوكو، شامی، شله زرد.
شام (در صورت تمايل):
با فاصله 2-1 ساعت بعد از افطار يكي از غذاهاي زير را انتخاب كنيد:
سوپ ساده و کم چرب، آش با حبوبات کم، حليم( بدون روغن)، خوراك لوبيا، عدسي، خوراك سبزيجات با كمي نان سبوسدار و تیره به همراه ماست و خيار و سبزي خوردن يا سالاد کاهو و دوغ.
– بلافاصله بعد از شام از مصرف چاي خودداري كنيد چون می تواند جذب آهن را از منابع گياهي كاهش دهد و بهتر است به عنوان دسر بعد از شام از ميوه ها مخصوصا” مركبات كه حاوي مقادير بالايي ويتامين C هستند استفاده كنيد. زيرا مركبات به دليل وجود ويتامين Cجذب آهن در بدن را افزايش داده و در متابوليسم طبيعي بدن و توليد برخي از هورمون ها نقش ويژه اي دارند.
– تا پايان شب و هنگام خواب از ميوه و سایر نوشیدنیها مخصوصا” آب استفاده كنيد.
سحري:
وعده سحري بهتر است مثل وعده ناهار باشد و غذاي اصلي در اين وعده صرف شود:
– انواع چلوخورشت ها و پلوهاي مخلوط با حبوبات و سبزيجات ( عدس پلو و لوبيا پلو، سبزي پلو) به همراه مرغ، ماهي يا گوشت و سبزي هاي تازه مثل سبزي خوردن يا سالاد کاهو و ماست برای اين وعده مناسب است.لازم به ذکر است که از مصرف بیش از حد سالاد خودداری شود.
– بلافاصله بعد از اتمام سحري از نوشيدن چاي پررنگ اجتناب كنيد زيرا جذب آهن را كاهش مي دهد و مصرف زیاد چای در سحر باعث افزايش ادرار و دفع مواد معدني مورد نياز بدن و بروز تشنگي در طول روز مي شود.
دكتر حامد پورآرام
دكتراي تخصصي علوم تغذيه (PhD) از دانشگاه وين
جهت دریافت جزوه آموزشی و فایل PDF توصیه های غذائی و بهداشتی در ماه مبارک رمضان که توسط مرکز آموزش اورژانس تهران تهیه و در سایت پرستاران توانمند ایران منتشر شده است، روی لینک زیر کلیک کنید:
توصیه های بهداشتی غذائی در ماه رمضان
همچنین جهت دریافت فایل PDF بسته اطلاعاتی و آموزشی سلامت در روزهای روزه که توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی منتشر شده است، روی لینک زیر کلیک کنید: